Algemene semantiek | Toepassingen: algemeen

Hier wat meer algemene gevallen van de toepassing van algemene semantiek. Het eerste betreft een manier van begripsverkrachting - de auteur probeert een aantal zaken onder de gemeenschappelijke noemer van gematigdheid te behandelen, en begaat door een ideologische blinde vlek een ernstig soort misgreep (de Volkskrant, 30-10-2010, door Marcel Möring, schrijver):
  Essay | De deugd van de matigheid

Na de nieuwe lente

Dinsdag zijn in Amerika de verkiezingen voor het Congres. Algemeen wordt een grote verschuiving in de politieke verhoudingen verwacht. Is het tijdperk van ‘hope’ en ‘change’ voorbij?

Tussentitels: Het zijn goede tijden voor de hoop, want er valt veel te wanhopen
We luisteren naar leiders die hoop bieden, al kunnen ze die niet waarmaken

Bijna op de kop af een jaar na Barack Obama’s verkiezing tot 44ste president van de Verenigde Staten ...
    De Britse filosoof Isaiah Berlin is de bedenker van de term ‘waarden-pluralisme’. Dat begrip gaat ervan uit dat waarden niet een soort natuurwetten zijn die objectief vastgesteld kunnen worden, maar producten zijn van de cultuur. Als ze botsten, zegt Berlin, dan hoeft het niet zo te zijn dat de een meer meer waar is dan de andere. Ze kunnen even waar zijn, maar onverenigbaar. Dat soort conflicten is er nu eenmaal, ze zijn niet te voorkomen en ze vormen de tragische kern van de condition humaine. De kunst is om verschillende waarden naast elkaar te laten bestaan, met inachtneming van de algemeen menselijke waarden als vrijheid, het recht op bescherming en beschutting, vrijwaring van honger en dorst en het recht op vrije meningsuiting.
    Dat klinkt ingewikkelder dan het is. De president van de Hoge Raad, Geert Corstens, pleitte vorige week in het tv-programma Buitenhof voor de oude deugd van temperance, matigheid. Dat is een houding die niet erg spannend is en in tijden van hoop en wanhoop weinig aantrekkelijk lijkt. Maar het is een wijze manier om naar problemen te kijken, de ingewikkeldheid ervan te doorgronden en de moeilijkheid ervan te onderkennen. Hoe tantaliserend de grote woorden, de moeder aller oplossingen en de duidelijkheid van meeslepend leiderschap ook zijn, ze zijn niets meer dan dat: de uitdrukking van passies die horen bij de verwachtingen die hoop ons ingeeft.
    Zoals het cliché zegt: wees voorzichtig met wat je hoopt, je kon het nog wel eens krijgen.

Het gaat om het voorbeeld van de Hoge Raad-president. Die riep op tot gematigdheid. Dat deed hij in een situatie waarin er inderdaad sprake was van ongematigdheid. Hij wees ook aan waar volgens hem die ongematigdheid zat: bij Geert Wilders, die kritische geluiden had laten horen over de rechtspraak.
    Maar wat de Hoge Raad-president niet vermeldde, en ook Marcel Möring ontgaan is, dat er ook sprake is van een andere ongematigdheid, namelijk de ongematigheid van degenen die Geert Wilders, belasteren, aanklagen en bedreigen. En onder de groep die belastert, aanklaagt  en bedreigt hoort ook de rechterlijke macht. Die rechterlijke macht heeft namelijk een stuk geproduceerd waarin Geert Wilders ten onrechte beschuldigd wordt van strafbare zaken,die dit stuk gebruikt voor een aanklacht tegen Geert Wilders, en hem bedreigt met straffen en met verboden op het uitspreken van zijn mening.
    De Hoge Raad-president begaat dus, als hoogst verantwoordelijke in de Nederlandse rechtspraak, eerst zelf een ongematigdheid richting een andere partij, en roept daarna die andere partij op tot ongematigdheid. Een archetypische vorm van woord- en taalmisbruik begaan in de hogere en intellectuele kringen van de maatschappij, die zich omhullen met de mantel, en vaak dus de schijn, van fatsoen.
    De Hoge Raad-president heeft hiervoor een simpele reden: het schoonvegen van het eigen straatje. Marcel Möring die het geval gebruikt als voorbeeld, heeft een andere reden. Marcel Möring is multiculturalist:
  En ten slotte wordt overal in de westerse wereld – en sinds de opkomst van de Tea Party zelfs in het land waar het begrip melting pot haast een geloofsartikel is – het idee opgegeven dat een samenleving pluriform, pluralistisch en tolerant kan zijn en dat dat goed is.    ...

Ook is hij van joodse afstamming (Wikipedia), dus hoogstwaarschijnlijk migratiefundamentalist. Beide zijn ideologieën. Ideologie is de meest voorkomende reden voor het verkrachten van taal, naast die van eigenbelang.
    En de meestvoorkomende oorzaak van niet-matiging.


Naar Mengwoorden , of site home .