Achtergronden

De maatschappelijke en politieke ideeën die hier ontwikkeld worden staan niet op zichzelf, maar maken deel uit van een visie op de werking van de menselijke geest en zijn interactie met de wereld in de meest algemene zin. Het is hier een basisaanname dat voorstellen voor verandering slechts zin hebben als ze geformuleerd worden in een totale visie, een systeem, al was het maar om de onderlinge samenhang te waarborgen, om te voorkomen dat het ene voorstel het andere tegenwerkt, zoals in de huidige politiek maar al te vaak voorkomt.

Er zijn al vele pogingen gedaan om tot maatschappelijke verbetering te komen. Die pogingen stuitten stuiten vaak op grote weerstand, en om succesvol te zijn moet er dus rekening gehouden worden met die weerstanden. Zo is er als eerste de weerstand tegen het proces van verandering op zich <psychologie boek>. Gaat die verandering naar een meer rationele aanpak der dingen, dan is er ook nog de grote weerstand tegen de ratio (zie De angst voor de ratio), vooral vanuit linkse kringen (zie Links en ratio).

Een van de belangrijkste algemene punten voor verbetering in individueel en maatschappelijk gedrag is de manier van omgaan met taal. Taal is het middel van communicatie tussen de mens, en dusdanig belangrijk dat velen er van overtuigd zijn dat taal datgene is dat de mens onderscheid van zijn dierlijke voorgangers. Fouten in taal en taalgebruik zijn fouten in communicatie, en fouten in communicatie zullen leiden tot fouten in handelen. Dit geldt op het kleine vlak als men "naar rechts" bedoeld en "naar links" zegt of "naar rechts" zegt en naar links gaat. Het geldt ook op het grote vlak als men zegt "voor de zwakken te zijn", en voor een lastenverzwaring voor de zwakkeren stemt. Let op: hier wordt geen enkele stelling ingenomen in het debat of men voor of tegen het steunen van de zwakkeren moet zijn. Het gaat er op dit moment slechts om dat er een tegenspraak in de communicatie, in de taal, is opgetreden. Dit wordt hier gezien als fout.

De studie over het taalgebruik en de betekenis van woorden is bekend als semantiek, de leer der tekens. Het onderzoek naar de relatie tussen woorden en de werkelijkheid waar zij voor staat, is geen erkende studie, maar degenen die dit onbegrip trotseren noemen hun vak algemene semantiek. Een goede inleiding is Language in Thought and Action van S.I. Hayakawa (bronnen). Voorbeelden hieruit van de manier van denken zijn Red-Eye en The Story of A-town and B-ville. Red-Eye is een parabel over de verbale methodes van de oude vorm van machthebbers, degenen met de grote spierballen. De manier waarop mensen met ideeën, denkers, hier worden neergezet is in verzwakte vorm nog goed terug te vinden in de Amerikaanse cultuur. Intellectuelen zijn daar "eggheads", mensen met een reputatie van een totaal gebrek aan daadkracht, van wie het grootste bezwaar is dat ze eerst denken en dan schieten. The story of A-town and B-ville laat zien hoe hoe het vinden van de juiste woorden bij de juiste daden in staat is de geest van mensen op te liften en te lichten, terwijl de verkeerde woorden het omgekeerde resultaat hebben. Die positieve of negatieve geestesgesteldheid heeft op zich weer een versterkende werking op de volgende fasen in de sociaal menselijke interactie, leidende tot gedragsspiralen zoals die zo vaak in onze maatschappij worden waargenomen. Meestal zijn ze van de negatieve soort.

Voor meer details, zie:

De geest in het groot en het klein
Spiritualiteit en rationaliteit
Goed en kwaad
Omgaan met het slechte
Gelijkheid en ongelijkheid
Beslissingen
De angst voor de ratio
Gezag en macht

Een literatuurlijst met aanbevelingen staat hier.