Filosofen: Martha Nussbaum

Er moeten al op zijn minst een dozijn en vermoedelijk meer gelegenheden gepasseerd zijn om Martha Nussbaum op te nemen in het Panteon der Filosofen van deze website. Zo vaak wordt ze aangehaald of is ze aanwezig. Ze staat ook bijna aan kop van de nog niet expliciet gemaakte lijst van "filosofische disqualifiers" , namen die indien genoemd het onbenul van de citerende bewijzen. Een lijst met afstand aangevoerd door Hannah "De Banaliteit van het Goed" Arendt.

Je kan wel zeggen: "Martha Nussbaum is de moderne Hannah Arendt".

De reden dat Martha Nussbaum nu wel genoeg opviel, is vermoedelijk dan ook niet een absolute naar een relatieve: ze viel op ten opzichte van de hoeveelheid tijd die voor dit soort frivoliteiten beschikbaar is. Dat laatste is meer op het moment van schrijven. En Carolin Emcke uitleg of detail kwam op dezelfde dag langs ... Het leven zit soms vol toeval.

En, ook niet onmogelijk, een deel van het kritische werk is al gedaan door degene die haar opvoert (de Volkskrant, 28-01-2017, boekrecensie door Hans Achterhuis):
  Moralisme van Nussbaum verbreekt haar eerdere betovering

Martha Nussbaum neemt zonder veel argumentatie afstand van veel van haar vroegere posities.

De kop is die van de website - de printversie voerde de ondertitel. Beide zeggen al heel wat.

De auteur van de recensie is zelf filosoof en kende van haar vroegere werk dat kennelijk minder maatschappelijk is:
  ... ik heb, net als talloze anderen, veel van Nussbaum geleerd. Twee zaken springen eruit. In de eerste plaats liet zij via nauwgezette interpretaties zien hoe literatuur op vruchtbare wijze filosofisch kon worden onderzocht. Haar eerste grote studie, De breekbaarheid van het goede uit 1986, was een regelrechte sensatie. Haar besprekingen van Griekse tragedies dwongen haar lezers terug naar de literaire teksten.
    In haar volgende boeken onderzocht Nussbaum, vaak weer aan de hand van literatuur, de rol van emoties. Zij betoogde dat emoties een cognitieve functie hebben. Niet alleen de koude ratio maar ook hete gevoelens kunnen helpen om ons in de wereld te oriënteren. De filosofische neiging om emoties zo veel mogelijk uit te bannen wijst Nussbaum met behulp van veel literaire voorbeelden af.

Maar daar is nu dus verandering in gekomen:
  In Woede en vergeving neemt Nussbaum afstand van veel van haar vroegere posities. Haar analyses zijn nu sterk normatief.

Welke normen het hier om gaat, vermeldt Achterhuis niet, maar daar kan makkelijk naar geraden worden. Het internet geeft al snel de bevestiging (nieuwwij.nl, 19-11-2016, door Lisette Thooft uitleg of detail ):
  Martha Nussbaum: “Vergeving is niet het juiste tegengif voor publieke woede”

De burger is boos! Woede is de overheersende publieke emotie. Vergeving is echter niet het juiste tegengif stelt de wereldberoemde en spraakmakende Amerikaanse filosoof Martha Nussbaum. Vergeving gaat altijd met vernedering gepaard en houdt zo het onrecht – en dus de woede – onnodig in stand.

In haar boek De nieuwe religieuze intolerantie veegt Martha Nussbaum, spraakmakend filosofe, Europa de mantel uit vanwege onze angst voor de islam. Ze houdt een fel pleidooi tegen het verbieden van sluier en nikaab: “Blinden kunnen toch ook een publieke functie bekleden?”

Het is niet bekend of Martha Nussbaum voorbeelden geeft van die publieke woede, maar dat hoeft ook niet: het woedende publiek heeft de laatste jaren al vele bom- en andere aanslagen gepleegd op islamitische gelegenheden zoals Charlie Hebdo, de Bataclan enzovoort, en ook tientallen moslims geterreurvermoord door er met een vrachtauto overheen te rijden terwijl ze rustig aan het gebed lagen.

Oh nee, dat was allemaal andersom ...

Maar ja, dat zijn feiten, en een beetje Banaal Goede filosoof als bijvoorbeeld Hegel zegt dan gewoon "Des te erger voor de feiten".

En dat de moslims ook Banaal Goed zijn spreekt voor zich, ook komende uit het Midden-Oosten:
  U suggereert dat er minder geweld is in islamitische gezinnen omdat ze geen alcohol drinken. ...

Dus Martha Nussbaum heeft door de onwelwillendheid van de niet-Midden-Oostige Europeanen tegenover de wel Midden-Oostige moslims alle reden tot woede, en het is dan ook heel Banaal Goed van haar dat ze haar niet-Banaal Goede niet-Midden-Oostige medemens kond van doet.

Oh ja, hadden we al vermeld wat "Banaal Goed" is? Nee? Dat is als deze redenatie:
  De moslims van nu zijn immigranten - de Joden van toen waren immigranten - dus, ergo, q.e.d.: de moslims van nu zijn als de Joden van toen. uitleg of detail

Dat is "Banaal Goed"!


Naar Filosofie, inleiding , of site home ·.

28 jan.2017