Bronnen bij Denkfouten, wensdenken

Wensdenken ...

Een endemisch verschijnsel. Alle activiteiten van religieuzen zijn natuurlijk wensdenken ... Jahweh noch Allah noch God bestaat. Men wenst het slechts.

Met: hoe sterker de ideologie, hoe sterker het wensdenken.

En, zoals betoogd op deze website, religie is slechts een bepaalde vorm van ideologie . En alle ideologen lijden aan bijna net zo sterke vormen van wensdenken. "Alle culturen zijn gelijk" uitleg of detail .. Wat door verstandige mensen alleen gevolgd kan worden door een homerische lach .

De Volkskrant zit vol met de ernstigste ideologen. Dus kunnen ze prima uitleggen wat wensdenken is (de Volkskrant, 08-12-2007, door Mirjam Schöttelndreier)
  Ik wou zo graag

De sporters van FlevOnice die op 1 december dachten te kunnen schaatsen. En minister Eurlings die denkt dat het wel goed komt met de files. Hun optimisme heeft iets gemeen: wishful thinking.

...     De ijsjongens uit de polder en de minister in Den Haag, ze lijden aan ‘wishful thinking’. Zo noemen we dat mechanisme, waarin we de zaken iets fraaier voorstellen dan ze zijn. Volgens de internetencyclopedie Wikipedia staat wishful thinking ‘voor het vormen van overtuigingen en het nemen van besluiten op basis van wat fijn is om te denken in plaats van wat in overeenstemming is met de feiten of de rationaliteit’.
    Het zijn in de geschiedenis niet de kleinsten die hun ambities vermengden met wishful thinking van het zuiverste water. Zo had Hitler er een handje van militaire operaties op voorhand als geslaagd voor te stellen, omdat een overwinning zo goed uitkwam voor de werkgelegenheid, de beschikbaarheid van olievoorraden en voor een reservoir aan dwangarbeiders. Operatie Barbarossa, de invasie van de Sovjet-Unie door nazi-Duitsland in 1941, was zo’n megalomane actie die uitmondde in een van de grootste, gruwelijkste bloedbaden in de geschiedenis, zowel voor de Duitsers als voor de Russen. Maar ja, Hitlers grootspraak had het anders voorzien: ‘Zodra Barbarossa begint, zal de wereld zijn adem inhouden en niets meer durven zeggen.’ En deze liegt er ook niet om: ‘We hoeven maar tegen de deur te schoppen, en de hele verrotte structuur dondert in elkaar.’
    Hitler vertoonde een extreme vorm van wishful thinking of, om in termen van de wetenschap te spreken, van ‘onrealistisch optimisme’. Toch komt gevaarlijk optimisme dat de realiteit uit het oog verliest, ook in het gewone leven voor. ‘Professionals die er aan lijden, kunnen daardoor bijvoorbeeld verkeerde voorspellingen doen’, zegt Paul van Lange, hoogleraar sociale psychologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. ‘Als onrealistisch optimisme in een groep gaat overheersen en men niet meer openstaat voor kritiek of meningen van anderen, en het denken dus niet meer wordt gecorrigeerd, kan het ook riskant worden.’
    Toch is wensdenken in het algemeen niet erg, maar zelfs ‘functioneel’. De Nijmeegse sociaal psycholoog Daniel Wigboldus schetst de voordelen. ‘Mensen schatten over het algemeen hun toekomst positiever in dan realistisch is. Dat is een enorme buffer tegen de narigheid van het leven. Ze denken dat als zij op wintersport gaan, ze minder kans hebben een ongeluk te krijgen dan anderen. Het is ook grappig dat de meeste mensen denken dat ze beter rijden dan de gemiddelde bestuurder. Dat kan individueel waar zijn, maar je kunt als groep niet beter rijden dan het gemiddelde. Toch helpt het: als je iedere keer dat je in de auto stapt vreest dat je een ongeluk krijgt, stap je nooit meer in.’ ...

De hier gedane bewering dat wishfull thinking leidt tot een beter resultaat dan realistisch denken is uiteraard onbewezen, en hoogstwaarschijnlijk een geval van wishfull thinking.

De Volkskrant heeft het verschijnsel uitgelegd. Nu hoe goed ze het doen (de Volkskrant, 31-12-2015):
  Wat de Volkskrant een jaar geleden voorspelde

Van de voorspellingen die de Volkskrant een jaar geleden deed, zijn er maar heel weinig uitgekomen. ...
    Sommige voorspellingen kwamen half uit. Jeroen Brouwers won niet de PC Hooftprijs maar wel de ECI Literatuurprijs. Johan Derksen vertrok niet letterlijk met de noorderzon, maar wel figuurlijk. Hij sneed na jaren de banden door met Voetbal International en presenteerde een nieuw voetbalblad.
    Het was niet overal zo turbulent. Sommige ontwikkelingen waren nog wel degelijk lineair. Patricia Arquette won inderdaad een Oscar voor haar rol in Boyhood. ...

Overeenkomst: men heeft er geen enkel belang bij.
    Dan wat minder goed ging:
  Cameron zou de verkiezingen verliezen en plaats moeten maken voor Boris Johnson. Ed Miliband zou de Britse premier worden. Dat was allemaal te lineair gedacht. ....

Ha ha ha ... Dat 'lineair gedacht' ... "Wensgedacht" zullen ze bedoelen...
  Sommige personen hebben we duidelijk overschat. Sifan Hassan zou de ster worden van het WK atletiek 'Meer nog dan de door Nederland al aan de borst gedrukte sprintster Dafne Schippers kan de 21-jarige wedijveren met de wereldtop.'

Wensdenken: de immigrante had natuurlijk de voorkeur bij de joodsistische uitleg of detail en Joodse Volkskrant uitleg of detail .
    Waarna het navranter wordt:
  Op andere momenten vielen we ten prooi aan wishful thinking. De IS-leider Abu Bakr al-Baghdadi zou een shoarmazaak beginnen in Den Haag. In werkelijkheid liet hij aanslagen plegen in Parijs.

Nog meer belang, nog meer wensdenken, nog meer fout.
    En:
  ... de PVV-score in de peilingen, vertoonde in 2015 woeste uitslagen. Eind 2014 kampte Geert Wilders met de naweeën van zijn Minder-minder-minder-feestje. ... De PVV verloor bij de provincialestatenverkiezingen in maart. Pas toen de vluchtelingen in groten getale de grens overkwamen, kreeg hij de wind weer in de zeilen. Onze voorspellingen over de PVV zaten er honderd procent naast. De PVV zou de provincialestatenverkiezingen glorieus winnen, voorspelden we, maar later zou de partij juist halveren.

Het is trendmatig: hoe groter de gevoelde belangen, hoe hoger het percentage fout. Want hoe groter het wensdenken.


Naar Denkfouten , of site home ·.

14 nov.2004