Bronnen bij Menswetenschappen, regels: psychologie oorzaken

Als genoeg mensen een bepaalde psychologisch trek hebben, en die vallen grotendeels in een sociologisch te beschrijven groep, krijgt die sociologische groep dat psychologische kenmerk, hoewel dat dan meestal in ander termen wordt beschreven. Onder een voorbeeld (de Volkskrant, 07-11-2009, door Milou van Hintum):
  Verlegen mensen zijn hard nodig

Een stoornis is een diagnose die je verder helpt, zegt vertrekkend jeugdpsychiater Frits Boer. ...

De zon zet zijn ruime hoekkamer in het AMC/de Bascule in een helder licht. ‘Een beetje kaal hier’, zegt hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie Frits Boer (1944). ...

De psychiatrie geneest niet?
... Trauma kunnen we oplossen .... Bij een sociale fobie als extreme verlegenheid is dat heel anders. We kunnen iemand ervoor behandelen zodat hij ermee leert omgaan. Maar het blijft een kwetsbare plek.’

Hoe verlegen mogen we eigenlijk nog zijn?
‘Verlegen mensen zijn hard nodig! Heel veel stoornissen zijn overmatige uitdrukkingen van gedrag dat nuttig is. Bij alle diersoorten – varkens, koolmeesjes, muizen, noem maar op – zie je variatie in de groep. Bij mensen dus ook. Die variatie is evolutionair nuttig, want de uitdagingen waarvoor mensen staan, zijn heel divers. Kun je maar één kunstje, dan maakt dat je kwetsbaar.
    ‘Wanneer iemand zomaar ergens op afrent, roepen verlegen mensen: kijk uit, pas op! Maar als niemand de gebaande paden verlaat, vind je nooit een nieuwe bron voordat de oude is opgedroogd. Je hebt dus ook avonturiers nodig.
    ‘Alle karaktereigenschappen hebben risico’s en kansen. Een verlegen mens heeft minder kans op verkeersongelukken, maar meer op een angststoornis. Bij een novelty seeker is dat net andersom.’

Deze psychologische kenmerken laten zich direct vertalen in kenmerken van sociologische groepen. Op het ogenblik speelt in Nederland de discussie rond de islam, gebracht door immigranten, en tussen de partijen in die discussie, voor zover het Nederlanders betreft, kan men redelijk exact de scheidslijn trekken tussen de behoudende burgers in de lagere klassen, en de kosmopolitisch ingestelde hogere. Met een numerieke scheidslijn ergens rond de tweederde van de bevolking, iets voorbij de grens van de mensen die een opleiding hoger dan vmbo volgen (die op de 60 procent ligt). Of ook: degenen die nadeel en degenen die voordeel hebben ij de nieuwigheden van de globalisering. De eersten staan voor de voorzichtige koolmeesjes en de tweede voor de brutale - en de overeenkomstige menselijke psychologische trekken.


Naar Menswetenschappen, regels , Menswetenschappen, huidig , of site home ·.

11 nov.2009