Inleiding

Het deel van de website vallende onder de noemer "Psycho-socio-historie" is gebaseerd op ideeën uit de sciencefiction, en met name drie specifieke uitingen ervan. De eerste en meest directe is de Foundation Trilogie uitleg of detail van Isaac Asimov. Dit verhaalt over de val van een Galactisch Rijk, losjes gebaseerd op de historische verhandeling van Edward Gibbon over de val van het Romeinse Rijk: The History of the Decine and Fall of the Roman Empire uitleg of detail .

Centraal en cruciaal thema in Foundation is het tot ontwikkeling komen van een vorm van sociologie, genaamd "psychohistory", die dusdanig wetenschappelijk is dat er voorspellingen mee kunnen worden gedaan - in de woorden uit het eerste deel :
  'Psychohistory - ... Gaal Dornick, using non-mathematical concepts, has defined psychohistory to be that branch of mathematics which deals with the reactions of human conglomarates to fixed social and economic stimuli ...'

Uit dit citaat is ook duidelijk dat het niet zozeer psychohistory is dat Asimov omschreef, als wel sociohistory of misschien nog beter: psychosociohistory - Asimov heeft zijn keuze waarschijnlijk gebaseerd op het feit dat psychohistory beter verbaliseert.

Voor het ontstaan van een "psychohistory" formuleert Asimov de noodzakelijke voorwaarde dat de betrokken menselijke groepen van de omvang moeten zijn van zeer vele planeten, dat wel zeggen: dat die omvang "galactisch" is. Dit is noodzakelijk om de individuele menselijke invloeden eruit te halen. Dat laatste lukt niet helemaal, met name tijdens overgangsfasen in de beschreven ontwikkelingen, waaraan het boek zijn dramatische aspecten ontleent.

Met deze stap slaat Asimov, zelf natuurwetenschapper, een aantal denkstappen over die sociologen en alfa/gamma-wetenschappers in het algemeen moeilijk zetten of niet willen zetten, zoals de objectiviteit van de menselijke gedragingen oftewel de objectiviteit van de psycho- en sociologie - meer daarover hier uitleg of detail .

Null-ADe tweede inspiratiebron voor een psychosociohistorie is te vinden in een andere zeer bekende sciencefiction serie: de Nul-A Trilogie uitleg of detail van A.E. van Vogt. Ook hier spelen de ontwikkelingen zich af in een galactische omgeving, en ook hier is er een externe inspiratiebron, dit keer de "algemene semantiek" uitleg of detail van Alfred Korzybski uitleg of detail .
 
Alfred Korzybski had als doelstelling het ontwikkelen van een wetenschappelijke versie van de sociologie op basis van de methoden uit de natuurwetenschappen, tevens refererende aan de wiskunde en logica, en het meest gedetailleerd uitgewerkt in zijn boek Science and Sanity (1933) uitleg of detail .

Van Vogt licht hier voor zijn verhalen wat basisideeën uit, benadrukkende de cruciale relatie tussen het drietal neurologie-psychologie-sociologie. En hij voegt eraan toe het concept van de "Spelmachine", een groot computersysteem dat door middel van aangebouwde technologie zelfvoorzienend is, dat menselijke taal begrijpt en daarvan dus de regels kent, welke regels gebaseerd zijn op die van de algemene semantiek. Het doel van die regels is om leugens en bedrog uit gebruikte taal te kunnen halen, en zo de inhoudelijke boodschap over te houden. Volkomen vanzelfsprekend leidt dat tot totaal nieuwe sociale verhoudingen, omdat de huidig bekende vormen van politiek en gezagsuitoefening grotendeels gebaseerd zijn op (de dreiging met) machtsuitoefening en taalkundig bedrog uitleg of detail . De mensen die naar de nieuwe regels leven worden "Nul-A"s genoemd, en hebben ook een eigen kolonie op de planeet Venus. 
    De dramatische ontwikkelingen zijn gebaseerd op het in contact komen van de Nul-A beschaving met een galactisch rijk dat gebaseerd is op machtsuitoefening door geweld, oftewel: de standaardsituatie naar huidige normen.

Long ResultDe derde inspiratiebron is Weg met de Wereld (The Long Result uitleg of detail ) van John Brunner, waarin het gaat om de ontwikkelingen van een zich in een "vers in het andere planeten en intelligente soorten ontdekken"-stadium bevindende mensheid. De spanningsboog is die tussen de ontwikkeling op meer sociaal-pschologische gebieden of meer wetenschappelijk-technologische, en behulpzaam daarbij is een nevenkarakter die een wetenschappelijke vorm van sociologie aan het ontwikkelen is, en die voorspellingen kan doen met behulp van die theorie.

Structral differentialVan deze drie inspiratiebronnen was de algemene semantiek van Korzybski niet alleen beschreven maar dus ook al deels ontwikkeld. Met name zijn concept van de "structural diffential" uitleg of detail (tekst) uitleg of detail (beeld), de facto beschrijvende de relatie tussen vakken als natuurkunde, psychologie en sociologie, bleek vruchtbaar, nadat het wat vereenvoudigd was door één van zijn uitwerkers, S.I. Hayakawa uitleg of detail , in de vorm van de "abstractieladder" uitleg of detail . De abstractieladder introduceert in gewone taal het natuurkundige begrip van de "faseovergang", bekend van specifieke verschijnselen als het stolten en weer smelten van water, dat noodzakelijk is voor het begrijpen van ontwikkelingen in de sociologie op grond van ideeën die individuele mensen hebben. Enzovoort.

Sinds de tijd van Korzybski en Hayakawa hebben diverse wetenschappen aanzienlijke vorderingen gemaakt, en het laatste decennium (schrijvende 2015) met name de psychologie en neurologie door het ontwikkelen van de natuurkundige waarnemingstechniek van (f)MRI om direct de werking van de hersenen te kunnen bestuderen. De vermoedelijk meest significante zijnde de ontdekking dat de processen zoals beschreven door de abstractieladder, zich daadwerkelijk neurologisch afspelen uitleg of detail , binnen het hersenorgaan genaamd de hippocampus uitleg of detail .

Het zijn dit soort ontwikkelingen die aanleiding hebben gegeven voor het vermoeden dat het mogelijk is een aantal van de eerste stappen te kunnen zetten op de weg geschetst door de drie sciencefiction-auteurs en hun inspiratiebronnen. Dit proces wordt bijgehouden in de bovenste van de vier categorieën in de lijst rechts.

De overige categorieën bevatten eerder geschreven artikelen die ook slaan op op de ontwikkeling van het psycho-socio-historie model en deels daarin opgenomen worden. De tweede categorie bevat eerder geschreven artikelen over diverse wetenschappelijke methoden en concepten.

De derde categorie doet hetzelfde, maar dan voor al eerder beschreven relaties tussen de diverse wetenschappelijke disciplines.

En tenslotte staan er nog wat losstaande artikelen die op een gegeven moment ook ingepast gaan worden, en belangrijk genoeg worden geacht om hier alvast te vermelden.

De eerste stap langs de lijn van de ontwikkeling van zo'n model is de introductie van een raamwerk uitleg of detail .


Naar Psychosociohistorie, inleiding , of site home ·.

23 jan.2015