Gezocht: overvaller met criminele vaardigheden
Achtergrond | De hedendaagse straatrover heeft lak aan zijn slachtoffers en gebruikt steeds meer geweld
De overvaller die zijn daad zorgvuldig voorbereidt, bestaat bijna niet meer. Tegenwoordig zijn het jonge gastjes die met een wapen even een buit scoren voor een avondje uit.
De huidige generatie overvallers is meedogenloos en uitsluitend gericht op de buit. Ze deinzen er niet voor terug slachtoffers te maken. En ze vinden dat gedupeerden niet moeten zeuren. Meestal hoefden die niet eens hun eigen geld af te geven, maar dat van de baas. En ze krijgen toch slachtofferhulp?
Uit onderzoek van het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD) blijkt dat de hedendaagse overvaller er een is van het kaliber straatrover-plus.
De beroepscrimineel interesseert zich nauwelijks nog voor de overval. Door de betere beveiliging van banken, supermarkten en geldtransporten valt er vrijwel geen behoorlijke buit meer te maken.
De nieuwe generatie overvallers wordt steeds gewelddadiger, signaleert politiecommissaris Rinus Bosman. Als landelijk overvalcoördinator analyseert hij de berovingen en verzorgt hij de uitwisseling van informatie tussen politiekorpsen.
Het delict verhardt, terwijl, zoals uit de donderdag gepresenteerde cijfers blijkt, het aantal overvallen daalt. In het piekjaar 2000 waren er bijna 2800 overvallen op winkels, supermarkten, taxi's, banken en burgers in woningen. Vorig jaar bereikte de teller 2383, een afname met 15 procent. In 2003 werd ruim 31 procent van de overvallen opgelost.
Bij de overvallen vorig jaar vielen zestien doden en 370 gewonden. In 2003 werden negen mensen om het leven gebracht en raakten er 330 gewond.
Het toenemend geweld baart Bosman zorgen. Hij vraagt zich af waarom de overvallers zo gemakkelijk geweld gebruiken. Dat wordt nu uitgezocht door Simone van der Zee, beleidsadviseur van de KLPD. Daartoe spreekt Van der Zee uitgebreid met gedetineerde daders. Haar eerste conclusie is dat overvallers zich op geen enkele wijze kunnen verplaatsen in de belevingswereld van hun slachtoffers. 'Ze hebben geld nodig. Dat is het enige wat telt', zegt Van der Zee. 'Ze denken verder nergens over na. Ze leven voor het moment. Ze berekenen hun pakkans niet en bij de strafmaat voor overvallen staan ze al helemaal niet stil.'
Vaak is de overvaller verslaafd of heeft snel geld nodig voor een Rolex, om uit zijn dak te gaan of om zijn tien vriendinnen mee uit te kunnen nemen.
Van der Zee stelt vast dat de goed voorbereide overvaller met 'criminele vaardigheden' nauwelijks meer bestaat. 'In feite is het misdrijf gedegradeerd.'
De daders van nu zijn jongens tussen de 17 en 30 jaar. Het enige wat ze nodig hebben is een wapen - al dan niet namaak - en het lef om ergens binnen te stappen. Een overval is gemakkelijker dan een inbraak, maar je moet bereid zijn de confrontatie met het slachtoffer aan te gaan.'
Als er iets misgaat, ligt het altijd aan een ander. Van der Zee: 'Geweld is vaak een reactie op het gedrag van het slachtoffer. Had-ie maar respect moeten tonen. En ze zijn gepakt omdat een ander hen verlinkte. Vandaar dat er onder overvallers veel recidivisten zitten. Want deze keer zal het hen wel lukken.'
Het viel de onderzoekster op dat de daders altijd hooggespannen verwachtingen hebben over de buit. 'In de praktijk word je er niet rijk van. Hooguit een paar duizend euro.'
De straffen voor een overval met geweld variėren van 4 tot 10 jaar cel. De daders vinden die onrechtvaardig hoog, maar verder zitten ze er niet mee, zegt Van der Zee. 'Het is lekker rustig in de bak, je hoeft niet steeds over je schouder te kijken en je kan goed aansterken.'
Naar Misdadige natuur, bronnen
,
Misdadige natuur
,
Psychologie
lijst
, Psychologie
overzicht
, of site home
.