Bronnen bij Psychologische krachten: zwart-witdenken, gevolgen

De effecten van zwart-witdenken zijn niet beperkt tot foute uitkomsten van redenaties - denkfouten. Ze hebben gevolgen voor het hele denken, zoals onderstaand voorbeeld laat zien (New Scientist, 09-2015, uit Resource, door Albert Sikkema):
  Ruimdenkers vallen sneller af

Zwart-witdenkers lukt het minder goed om op gewicht te blijven dan mensen met flexibele geesten. Dat concludeert Katerina Palascha, onderzoeker bij Marketing and Consumer Behaviour, in het tijdschrift Journal of Health Psychology.
    Palascha legde 241 consumenten een vragenlijst voor om na te gaan in hoeverre ze rigide denkbeelden hadden. Ook beoordeelde ze of mensen dat zwart-witdenken toepassen op voedsel en of hun gewicht in de laatste vijf jaar was veranderd. Ze vond dat hoe meer consumenten geneigd waren hun voedselinname te onderdrukken, des te vaker ze daarna zwaarder werden. Bij dit verband bleek de mate van zwart-witdenken bepalend te zijn.    ...

Hoe de mate van zwart-witdenken bepaald werd, vermeldt het artikel niet. Vermoedelijk ging dit met een vragenlijst, wat in dit geval wel redelijk betrouwbaar is, omdat het voor de ondervraagden lastig zal zijn in de verschillende vragen verschillen in eigenbelang te detecteren - de normale valkuil van enquête-onderzoek.
  Zwart-witdenkers zien voedsel in termen van goed of fout, van alles of niets, zegt Palascha. Als ze zich even niet aan het dieet houden, dan besluiten ze eerder dan de flexibele consumenten dat het dieet is mislukt. 'Als het niet perfect gaat en ze de controle verliezen, dan geven ze het op en gaan ze teveel eten.' De flexibele denkers zitten niet met een 'goed of fout'-schema in hun hoofd en hebben een flexibeler eetstijl, aldus de Griekse onderzoeker.

Precies het redenatieschema zoals op deze website gebruikt voor het geval van cynisme : de cynicus is gewoonlijk iemand die gevoed is met één of ander "goed" idee dat geworden is tot ideologie, bemerkt dat die ideologie niet in zijn absoluutheid klopt, en dan maar meteen alle "ideeën" afschaft. Met als veelvoorkomend voorbeeld van dat van leden van de Joodse cultuur zijnde de drager van het religieuze absolutisme: het monotheïsme, waarvan de leden die in de loop van hun leven ontdekken dan de centrale ideologie van hun cultuur niet klopt, en vervallen tot cynisme - zie gevallen (in Nederland) als Arnon Grunberg, Max Pam, enzovoort. Of iets dergelijks voor afvallers van het communisme, zie Karel van 't Reve, Gerard Reve, enzovoort.


Naar Psychologische krachten , of site home .

26 aug. 2015