De vorm

Waar het aan schort, dat is de vorm.
    Je kunt wel blijven zeuren dat we het land van Ooit moeten verlaten, of dat iedereen pas tevreden zal zijn als hij 110 kilometer per uur mag rijden, of dat burger en politiek dichter tot elkaar moeten komen - maar wat verzint Thom de Graaf als hij z'n bestuurlijk geluk een eigentijdse vorm wil geven?
    Het districtenstelsel uit de 19de eeuw.
    Neem anders de vakbonden. Al honderd jaar geven ze uiting aan hun woede door de arbeiders een petje op te zetten, een button op te spelden en een kreupele tekst in de handen te drukken waarmee ze op de wijze van Wien Neerlands bloed in d'adren vloeit de hele dag kunnen zingen dat de werkgevers mogen doodvallen. Elke staking opnieuw. Nooit op iets anders gekomen.
    Van Amsterdamse studenten zou je zeggen: daar zal de verbeelding toch wel 's een enkele keer aan de macht zijn. Maar maak je geen illusies. Kijk naar het enige wat ze te binnen wil schieten als ze ergens kwaad over zijn: het Maagdenhuis!
    Hun grootouders hadden daar in 1969 al geen modernere schlager bij de hand dan De Internationale (die van 1871 dateert), en bij gebrek aan een eigen vormidee gingen ze te rade bij hun geestverwanten aan de Sorbonne van wie ze zowel het strijdmiddel van de bezetting als de leuze Dit is het begin, wij gaan door met de strijd in bruikleen kregen.
    Niks zelf bedacht, dus waarom hun kleinkinderen ineens wèl? De kleinkinderen bleken het maandag na een bivak van een halve nacht al meer dan welletjes te hebben gevonden, en toen de ME met de knuppel en de bus kwam voorrijden, lieten ze zich het martelaarschap van arrestatie en politiecel goed smaken. Geboeid voltooiden ze hun reisje naar het verleden.
    Het land schreeuwt om een verlossende vorm, maar blijkbaar ontbreekt het ons aan de creativiteit waarmee van het algehele ongenoegen nog iets aardigs zou kunnen worden gemaakt.
    Zou het Harm Bruins Slot lukken, die als voorzitter van de NOS krankzinnig wordt van vijftien of zestien onnozele omroepbaasjes?
    Ik twijfel. want het eerste wat ik hem in een interview met de Volkskrant hoorde zeggen was. 'Ons omroepsysteem is uniek in de wereld.'
    Dat zeggen ze in Hilversum in opperste zelfbevlekking al sinds 1930 tegen elkaar, maar wat betekent het precies'.'
    Stel dat de contraremonstranten van de Dordtse Synode hier in 1619 de absolute macht hadden overgenomen, dan zouden geneesheren uit naam van Calvijn elk vaccin nog steeds verboden hebben, en ziektes als kanker, aids of griep te lijf zijn gegaan met aderlating en warme & koude baden. En Andries Knevel had via de gereformeerde staatsomroep terecht kunnen volhouden dat de Nederlandse gezondheidszorg uniek was in de wereld.
    Of stel dat de oude milieubeweging haar zin had gekregen, Schiphol was afgebroken, alle treinen waren op windenergie gaan rijden, en mede als remedie tegen de volksvervetting had iedereen 's ochtends met de loopfiets naar kantoor gemoeten om af te vallen. Uniek in de wereld'.
    'Uniek in de wereld' is een gebedsmolen die politici met alle winden laat mee draaien. Soms noemen ze het prachtig, een andere keer is het weer beschamend.
   Zijn ze er bij D66 trots op dat we ongeveer het laatste land zijn - uniek in de wereld! - waar burgemeesters door de koningin worden benoemd?
    Nee, dat komt even niet uit, dus roepen ze dat het schandalig is als je moet bedenken dat Nederland op misschien iets achterlijks in de Kaukasus na, het enige land in Europa is waar de burger niet eens zijn eigen burgemeester mag kiezen.
    Zelfs onze uitvluchten hebben niet de markante vorm die eigen kan zijn aan praatjes, smoezen en vindingrijke leugens.
   Elke dag hoor je ze in Den Haag om inhoud vragen. Onzin. Het is de vorm, stupid.


Terug naar Alfa's en bèta's, vorm, bronnen , Wetenschap home , of naar site home .