De tijdbalk is weg, 'nu wordt het een een hutspot'

Interview Jan Marijnissen  | Een van de initiatiefnemers van het Nationaal Historisch Museum is boos, nu de canon uit zijn plan is verdwenen

Jan Marijnissen (SP) mag zich, samen met Maxime Verhagen van het CDA, geestelijk vader van het Nationaal Historisch Museum noemen. Dat museum komt er, in Arnhem. Maar nu is Marijnissen diep teleurgesteld en vindt hij dat de hele procedure nog eens opnieuw moet. Er was een ontwerp voor een gebouw, van de beroemde architect Francine Houben. Er was een gecombineerd plan met het Openluchtmuseum. En de leidraad voor de collectie zou de historische canon zijn. Nu gaat het museum aan de Rijnoever gevestigd worden, in een ander gebouw. De canon is uit het plan verdwenen. En Marijnissen is boos.

Is er nog een ratio voor de keuze van Arnhem?
‘Ja hoor, de zoons van minister Plasterk waren voor Arnhem. Vanwege de dierentuin en het Openluchtmuseum. De minister heeft immers gekozen na consultatie van zijn kinderen. De andere reden die overeind blijft, is dat Plasterk het CDA wil dwarsbomen. Die partij was voor een museum in Den Haag. Grapje – die redenen zijn natuurlijk totaal niet valide. Voor een goede exploitatie heb je buitenlandse bezoekers nodig, en die gaan nu eenmaal niet naar Arnhem. Nu de combinatie met het Openluchtmuseum wegvalt, is er geen rationeel argument voor Arnhem meer. De Kamer moet zich er nog een keer over buigen, en het moet dan alsnog naar Den Haag.’

Kan dat nog?
‘Het is nu of nooit. Er is nog geen paal geheid, geen fundering gestort. We moeten snel een beslissing nemen. Het rare is, iedereen was aanvankelijk tegen Arnhem. Jan Vaessen van het Openluchtmuseum was tegen, de Raad van Toezicht was tegen, de twee directeuren waren tegen. Hoe dat dan werkt en waar het om gaat, baantjes of een langgekoesterde wens, ik weet het niet. Rationeel moet je de plek toch op een zinnige manier combineren met de wens om bezoekers te krijgen. Die komen niet naar Arnhem.
    ‘Bovendien moet het een werkplaats voor historici worden. Die kun je wel in de provincie zetten, maar het gebeurt nu eenmaal in de Randstad. Ik kom uit Oss, dus ik mag het zeggen. Alle grote historische musea, of het nu in Schotland, België, Engeland of Frankrijk is, die staan toch heus in de hoofdstad of in de tweede stad.’

Inhoudelijk lijkt het ook te schuiven. De historische canon is uit het idee verdwenen.
‘Ja, de thematische ordening die ze nu hanteren, vijf ‘werelden’, ‘rijk en arm’, ‘oorlog en vrede’, ‘land en water’ – het is nogal postmodern en ik griezel als ik het zie. Het zijn heus zinnige thema’s. Maar zo’n nationaal museum moet een chronologie bieden. Zo simpel is het, heel veel mensen kennen die niet. Dat is het grote manco in Nederland, we hebben geen tijdbalk in ons hoofd. Het idee was: de chronologie moet je horen, zien, meemaken. Dat moet de hoofdtaak zijn. Al het andere is ook interessant, maar voor tijdelijke tentoonstellingen. Dat themagedoe komt later wel.’

Bent u als initiatiefnemer geraadpleegd?
‘Nooit. Ik ben door de twee directeuren nooit benaderd. Ik ben een bescheiden mens, maar ik vind dat toch een rare gang van zaken. Vooral nu er van alles op de proppen komt waar de politiek nooit om gevraagd heeft. Iets soortgelijks is met het Zuiderzeemuseum gebeurd, waar de ene directeur vandaan komt. En met het Zeeuws museum, de achtergrond van de andere directeur.
    Postmodern gedoe, met het idee dat historici maar saai zijn. Het museum is heus niet van historici, maar je moet wel een serieuze poging doen de geschiedenis van een land weer te geven. Al het andere is speeltuingedoe, terwijl er wel gemeenschapsgeld naar toe gaat.
    ‘Officieel weet ik helemaal van niks. Ik kan me best voorstellen dat die directeuren de historische canon met vijftig vensters te rigide vinden. Ik ben zelf ook niet voor een rigide indeling van de geschiedenis. Ze mogen ook de tien tijdvakken van Bank en De Rooij nemen. Maar het moet chronologisch. Nu wordt het een hutspot. Leuk voor yuppen, maar dat doen ze dan maar in hun eigen tijd.’
 

Naar Alfa's en bèta's, vorm, bronnen , Sociologie lijst , Sociologie overzicht , of site home .