Er lijkt geen beter alternatief voor democratie voorhanden. Toch zijn er vele klachten over het functioneren ervan. Veel daarvan wordt geassocieerd met de de aard van de kiezers, veelal neerkomend op ze zijn niet deskundig genoeg. Dus lijkt er een simpele oplossing: selectie. Maar dan is het geen democratie meer, is de standaard tegenwerping, maar iest als aristocratie. Dat laatste is echter niet helemaal hetzelfde: bij aristocratie wordt er niet gekozen door anderen - aristocraten bepalen zelf wie aristocraten, "waardig", zijn.

De Volkskrant, 31-12-2004, ingezonden brief van Kemal Inci, Deventer

Domme kiezer heeft helaas evenveel stem als slimme

Is de vrijheid van meningsuiting heilig en onbegrensd"? Moet vrijheid van meningsuiting in dienst staan van de menselijke waardigheid of mag het die ook ondermijnen? Hoe is de vrijheid van meningsuiting te verenigen met de islam? Dit zijn de vragen die mij en vele anderen bezighouden.
    De menselijke waardigheid is het centrale thema dat gelovigen en niet-gelovigen met elkaar verbindt.
    De menselijke waardigheid wordt volledig gediend in een zuivere democratie, waarin de in bewustzijn en wijsheid hoogwaardige kiezer optimaal tot zijn recht komt in zijn invloed op zijn leefwereld waaraan hij zijn voortbestaan, waardigheid en identiteit ontleent.
    Momenteel kan er geen sprake zijn van een zuivere democratie gezien de angstaanjagend lage kwaliteit van het electoraat. Immers, de kracht en kwaliteit van een democratie hangen af van het bewustzijn en de wijsheid van de kiezer.
    In de huidige democratieën heeft de domme kiezer evenveel stem als de slimme kiezer, de onbewuste evenveel als de bewuste, de onwetende evenveel als de wetende, de onverantwoordelijke evenveel als de verantwoordelijke, de gewetensloze evenveel als de gewetensvolle en de asociale evenveel als de sociale.
    Een praktische oplossing voor een hogere kwaliteit van de democratie is de invoering van een gewogen stem waarbij de wijsheid van de individuele kiezer aangaande de menselijke waardigheid maatgevend is.
    Vanwege het ontbreken van een universele maatstaf voor menselijke waardigheid is dit helaas (nog) niet haalbaar. Daarom is het enige reële alternatief de kiezer bewuster en wijzer te maken.
    Bij het bewustwordingsproces is de uitwisseling van informatie van wezenlijk belang. De absolute voorwaarde voor uitwisseling van informatie is de vrijheid van meningsuiting.
    De vrije meningsuiting moet echter niet worden gezien als een verworven recht op ordinaire of artistieke zelfexpressie maar als de democratische plicht van verantwoordelijke en zichzelf respecterende individuen. De vrije meningsuiting moet in dienst staan van de menselijke waardigheid en tevens hierdoor worden begrensd.
    De vrijheid van meningsuiting heeft echter totaal geen betekenis zonder de bijbehorende invloed. Een mening zonder een luisterend oor, een mening zonder platform, een mening beantwoord met onbetrokkenheid en desinteresse, een mening die in zijn, (onverschilligheid camouflerende) 'waarde' wordt gelaten, is een betekenisloze verplaatsing van lucht die alleen tot apathie, frustratie of agressie kan leiden.
   Daarom moet de op vrije meningsuiting gebaseerde dialoog tussen conflicterende partijen nooit door angst of superioriteitsgevoelens worden vermeden, zoals vaak door politici geopperd, maar juist met waardigheid en vertrouwen in alle openheid worden aangegaan.
    Indien dialoog wordt vermeden zullen de conflicterende partijen, de good guys versus de bad guys, wat uiteraard afhankelijk is van het perspectief, hun macht en onmacht gebruiken in woord en daad om eigen bestaansrecht te bevechten met ondermijning van de universele, ware identiteit en menselijke waardigheid tot gevolg. De zogenaamd terroristische aanslagen en de preventieve oorlogen hiertegen zijn te zien als trieste uitingsvormen hiervan.
    Ik wens de mens in het nieuwe jaar veel wijsheid toe in de totstandbrenging van de universele identiteit en menselijke waardigheid.
 

De Volkskrant, 08-01-2005, ingezonden brief van V.A.M. Schaaf (Amstelveen)

Het domme electoraat en de democratie

In de Volkskrant van 31 december (U-pagina) heb ik met stijgende verbijstering het ingezonden stuk gelezen van Kemal Inci uit Deventer over vrijheid van meningsuiting, democratie en het domme electoraat. Misschien mag ik eerst even de definitie van 'democratie' uit Van Dale Groot Woordenboek der Nederlandse Taal voor Kemal Inci aanhalen: 'staatsvorm waarin het volk (door vertegenwoordigers) zichzelf regeert en vrijelijk zijn meningen en wensen kan uiten'. Het volk wordt hier mijns inziens geduid als de legale bewoners van een land, maar nergens staat dat dit volk alleen democratisch kan zijn als het de wijsheid in pacht meent te hebben. Toch is het dit wat Kemal Inci in zijn brief aangeeft: 'de angstaanjagend lage kwaliteit van het electoraat' verhindert de zuivere democratie. Om dan vervolgens de euvele moed te hebben te suggereren dat de 'wijze' kiezer meer stemrecht zou moeten hebben dan de 'domme' kiezer, zo er al een maatstaf is voor wijs en dom. Hier is iemand aan het woord die dan ook werkelijk niets van democratie heeft begrepen, een domme kiezer!! Hierna komt ook nog een idee om de vrijheid van meningsuiting te beperken door de 'menselijke waardigheid'. Waar hij totaal aan voorbijgaat, is dat 'vrijheid' juist niet betekent 'beperking'. En zo gaat hij nog enige tijd door: een mening zonder luisterend oor, zonder platform veroorzaakt apathie, frustratie of agressie. Welnee, een mening zonder luisterend oor of platform veroorzaakt helemaal niets, want zonder luisterend oor is er dus kennelijk niemand geïnteresseerd!! Dialogen zijn naar zijn mening ook alleen maar tussen conflicterende partijen, waarvan er één goed is en één slecht. Kennelijk heeft hij nog nooit gehoord van tegenovergestelde of gewoon verschillende meningen, die de dialoog gebruiken om elkaar beter te begrijpen om samen tot een oplossing te komen.
    Ik vind dit een heel eng schrijfsel en dan eng in de zin van angstaanjagend en zeer beperkt van geest. Ik wens Kemal Inci veel wijsheid toe en zeer veel ruimte van geest in ons democratische land .


De Volkskrant, 15-01-2005, ingezonden brief van Jos Koning (Nijmegen)

Stemexamen

Op de U-pagina van 8 januari verwijt V.A.M. Schaaf Kemal Inci dat deze het begrip democratie niet letterlijk neemt: een deel van de kiezers is zó dom dat hun stem volgens Inci minder zwaar zou moeten wegen. Natuurlijk is het niet moeilijk die stelling als ondemocratisch af te schieten. Maar dat neemt niet wet, dat kiezersdomheid een mogelijk gevaar is voor beleid en toekomst. Ik wil niet geregeerd worden door lieden die gekozen zijn omdat ze zo'n lekker kontje hebben, of een flitsende oneliner uitkramen.
    Ik zou graag aan kiezers als eis willen stellen dat ze de belangrijke punten van de partij of de politicus op wie ze stemmen ook echt kennen, en dat ze weten wat die partij of politicus de afgelopen periode gedaan heeft. Laat de partijen het vooraf eens worden over een aantal multiple choice-vragen die de stemcomputer stelt aan de kiezer. Als je aangeeft op nr. 1 van de VVD te willen stemmen moet je enkele vragen over beleid en programma van de VVD beantwoorden. Bij 80 procent goede antwoorden wordt je stem geaccepteerd. De discussies vooraf over de te stellen vragen zullen politiek en democratisch heel verhelderend zijn.

Uit: De Volkskrant, 14-09-2006, door Gerard Reijn (volledig artikel hier )

Peiling | Democratie en sharia

Sharia met tweederde meerderheid?

Minister Donner van Justitie vindt dat, als tweederde van de bevolking dat wil, de sharia maar moet worden ingevoerd. Wat kan een democratie doen als de meerderheid anti-democratisch is?

Herman von der Dunk, historicus: ‘Er zijn situaties dat de democratie alleen is te beschermen met ondemocratische middelen, dat is de paradox. Democratie gaat ervan uit dat de mens redelijk is en de meerderheid altijd gelijk heeft. Maar de meerderheid is gemakkelijk te manipuleren. In Amerika hebben ze de domste president ooit verkozen. En het wordt steeds erger, want met de opkomst van internet kan elke rancuneuze gek zijn zegje doen.’

Paul Cliteur, hoogleraar rechtswetenschappen: ‘We mogen hopen dat we democratisch voldoende weerbaar zijn om de groepen te weren die de democratie willen afschaffen of serieus willen schaden. Formalistisch gesproken heeft Donner gelijk. Maar de sharia is niet te verenigen met heel veel internationale grondrechten en die staan boven onze wet.
    ‘Wat ik veel verontrustender vind, is dat Donner blijk geeft van zeer primitieve en povere democratische opvattingen. Volgens hem is democratie datgene wat de meerderheid wil. Schending van grondrechten of niet. Dit zijn zeer onvoorzichtige uitspraken. Zeker als je je realiseert dat de sharia in grote delen van de wereld oprukt en velen een lonkend perspectief biedt. Waar fundamentalisten aan de macht komen, wordt de sharia meteen in de grondwet verankerd.’

Von der Dunk: ‘Het zijn toch altijd kleine elites die het meest gelijk hebben. Dat is altijd zo geweest. Het klinkt misschien arrogant, maar daar geneer ik me niet voor. Ik sta in toenemende mate sceptisch tegenover de democratie. De laatste tijd denk ik steeds vaker: je zou een soort census-kiesrecht moeten invoeren, waarbij iedere kiezer eerst een examentje moet afleggen. Democratie is nu een heilige koe.’ ...


Naar Democratie, praktisch , Sociologie lijst  , Sociologie overzicht  , of site
home .