Uit: Experiment NL. Boek uitgegeven door NWO en Quest, eind 2008. Dit artikel door Wilma Mik.

Collectief geheugen

Allochtone groepen die nu in Nederland wonen, zijn zo anders en veroorzaken zoveel moeilijkheden, dat is uniek in de geschiedenis. Onzin, meent migratiehistoricus Marlou Schrover. Migratie is van alle tijden en problemen waaien na drie generaties over.

Tussentitel: Met het overgrote deel van de migranten komt het na drie generaties goed
                  We stoppen asielzoekers net als de Molukkers destijds weg op desolate
                  plekken

Is migratie van alle tijden?
'Er is niets nieuws onder de zon. Ook vroeger waren nieuwkomers die geld of vaardigheden meebrachten, of die een politiek doel konden dienen veel meer welkom dan paupers of onruststokers. En ook de reacties klonken hetzelfde als nu: deze migrantengroep is zo anders, het cultuurverschil is onoverbrugbaar, de problemen te omvangrijk, dat komt nooit goed. Ze hebben de verkeerde loyaliteiten, ze worden te sterk beïnvloed door het land van herkomst. Denk aan de Lutheranen die in de l8de eeuw naar Nederland kwamen, de Joden, de Duitse katholieken in de 19de eeuw. Maar met het overgrote deel van de migranten komt het na drie generaties goed en geleidelijk aan verdwijnen ze uit het publieke debat. Er zijn dus grote parallellen te zien in de geschiedenis, maar we lijden aan collectief geheugenverlies. '   ...
    ... Molukkers, die in de jaren vijftig naar Nederland waren gehaald, werden in kampen ondergebracht vaak voormalige concentratiekampen zoals Westerbork en Vught. Ze hadden daar hun eigen scholen, kerken en andere voorzieningen. Van integratie kon amper sprake zijn in zo'n geïsoleerde omgeving. Dat wilden de meesten ook niet want ze hoopten eens terug te kunnen keren naar een vrij Ambon. Hoewel de Nederlandse overheid na de soevereiniteitsoverdracht aan Indonesië daar niets meer had te vertellen, liet men de situatie in de kampen bestaan. Na 25 jaar kwam het tot heftige uitbarstingen: bezettingen, treinkapingen en een aantal doden tot gevolg. Overigens is er een duidelijke parallel met het huidige asielzoekersbeleid te trekken: zo min mogelijk contact met de Nederlandse samenleving. We stoppen asielzoekers net als de Molukkers destijds weg op desolate plekken.'

De grote lijn is echter: de problemen waaien wel over?
'Ja, maar dat gebeurt met een golfbeweging. Bij de eerste migranten verloopt de integratie snel. Ze trouwen buiten de groep en zijn sterk georiënteerd op het land van vestiging. Pas na enige tijd als de groep migranten groter wordt, gaat men zich meer orienterel1. op elkaar. ... Dit golfpatroon zie je overal ter wereld en door de hele geschiedenis, ook bij Nederlandse migranten in Australië. Aanvankelijk waren de Dutchies daar helemaal niet geliefd. Ze hadden rare namen en waren niet te verstaan. Pas na verloop van tijd verwierven ze goede posities.'
...
Is het Nederlandse migratiebeleid op meer punten bijzonder?
'Ja. De laatste decennia noemen we kinderen en kleinkinderen van migranten tweede of derde generatie allochtoon. Daarmee is er een soort erfelijk vreemdelingenschap ontstaan. Dat bestond in het verleden nooit in deze vorm. Wat er nu gebeurt, is dan ook opmerkelijk.
Ook al ben je hier geboren en heb je een Nederlands paspoort, je blijft het stempel dragen van een vreemdeling. Daarmee wordt een groep veel sterker dan op enig ander moment in onze historie apart gezet. En dat is niet slim, wijst de geschiedenis uit. De samenleving benadrukt immers voortdurend dat ze zo anders zijn met als effect dat mensen zich terugtrekken binnen hun eigen groep.'

Zie je andere breukpunten?
'Een breukpunt is ook het Nederlandse beleid in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw. De overheid gaat zich meer bemoeien met de opvang van migranten. Er is krapte op de arbeidsmarkt en bedrijven gaan werven in het buitenland. Maar angst voor de verschrikkelijke werkloosheid van de jaren dertig zit er nog goed in, die is immers de opmaat geweest voor de Tweede Wereldoorlog. Vandaar dat de overheid greep wil houden op de werving. ...

Tussenstukken:
Titelloos
In de jaren vijftig vertrokken veel Nederlanders naar het buitenland omdat het hier te vol was, terwijl er toen zes miljoen mensen minder waren, Aan het eind van de 19de eeuw was deze klacht ook al te horen geweest. Anno nu ligt het percentage mensen dat niet in Nederland is geboren tussen de 8 en 10%, een heel groot gedeelte daarvan is geboren in Duitsland of België, In de Gouden Eeuw was het percentage migranten even groot.

Allochtoon-autochtoon
Begin jaren zestig doen de termen allochtoon en autochtoon hun intrede in Nederland. De terminologie komt uit de geologie: autochtoon gesteente ligt er al, allochtoon gesteente schuift daarover heen. Die lagen blijven gescheiden, ook na duizend jaar. Een opvallende woordkeuze; alleen Nederlanders en Vlamingen gebruiken deze termen.

Red.:   Stel dat we aan dit probleem gaan werken volgens de regels van de goede menswetenschappen . Als eerste van toepassing is dan regel drie: we moeten de relevante factoren vinden en ze in de juiste volgorde van belang zetten.
    Wat zijn de factoren van belang voor immigratie? Nou dat is simpel: hoeveel belasting veroorzaken de immigranten? Dat is wel wat grof, dus als eerste splitsen we dit in twee aspecten: economisch en cultureel. Voorlopig laten we de onderlinge volgorde hiervan even zitten - ze lijken redelijk dicht bij elkaar te staan.
    Voor beide aspecten gelden dezelfde basisfactoren: hoe groot is het verschil en hoe groot is de groep? - hoe groter het verschil hoe groter de belasting en hoe groter het aantal hoe groter de belasting.
    Eerst het meest opvallende aspect: de culturele zaken. De vragen zijn dus wat de culturele verschillen zijn, hoe groot ze zijn, en natuurlijk: hoe groot is het aantal betrokken immigranten?     Culturele verschillen zijn lastiger te bepalen dan economische, maar er zijn toch wel een voor de hand liggende zaken: nummer 1: verschil in ras, nummer 2: verschil in religie, nummer 3: verschil in opleiding, nummer 4: binding met thuisland. Bij nummers 1 en 2 speelt nog een secundaire factor: hoe goed is het verschil zichtbaar?
    Zo, voordat we dit echt gaan uitwerken, gaan we eerst even kijken of mevrouw Schrover zich een beetje aan de regels heeft gehouden. Ze begint met het vergelijken van de huidige immigrantengroepen met voorgaande gevallen, constateert dat het voorgaande groepen goed is gegaan, en trekt de conclusie dat het met de huidige groepen dus ook goed zal gaan. En eigenlijk zegt ze niet veel meer - althans, niet iets dat verder relevant is voor haar conclusie.
    Heeft ze zich daarmee aan de regels gehouden? Nou: ze benoemt geen factoren, ze rangschikt die factoren dus niet, ze benoemt geen verschillen, en ze noemt een enkel percentage over aantallen. Volstrekt onvoldoende, dus. Bijna zo slecht als het maar kan (net niet alles gemist).
    Hier zullen we de wetenschappelijke zaken dus maar voor haar gaan invullen. De factoren hebben we al genoemd - nu volgt de uitwerking:
    Nummer 1: de andere, oudere, immigrantengroep verschillen niet van ras, de huidige wel - de zichtbaarheid hiervan is groot tot enorm.
    Nummer 2: de andere immigrantengroepen (deels) en de huidige immigrantengroepen verschillen in religie, maar het verschil bij die andere groepen is ongeveer 10 versus 8, en het verschil bij de huidige groep is ongeveer 10 versus 2 (10 staande voor het gastherengeloof, de christelijke religie, en de verschillen daar binnen zijn relatief klein - zelfde god, zelfde heilige boek, veel zelfde schriftgeleerden - overeenkomst met het huidige immigrantengeloof, de islam: één enkele godheid; de rest is verschillend) - en de zichtbaarheid hiervan is andere groepen is matig tot redelijk (de kerkgebouwen verschillen redelijk, en in zeldzame gevallen ook de kleding), en bij de huidige groepen zijn ook de religieuze verschillen zeer opvallend, in gebouwen altijd, in kleding zeer vaak.
    Nummer 3: bij de oudere groepen was er weinig verschill in opleiding, of die opleiding was bij de immigratie juist groter. Want een veelvoorkomende reden voor verdrijving was het hebben van opvattingen die niet de machthebbers of de machtige groepen strookten, en mensen die opvallende meningen hebben zijn vaak de wat intelligentere en beter opgeleide mensen. Bij de huidige immigrantengroepen is er een overduidelijk verschil naar beneden, met als dieptepunt de Turken en Marokkanen, die in eigen land al komen uit economisch en sociaal achtergebleven gebieden: Anatolië en het Rifgebergte. Ten opzichte van het Nederlandse niveau liggen ze nog veel verder achter, natuurlijk. Dat is een groot cultureel verschil.
    Nummer 4: bij de andere, oudere, groepen was er weinig tot geen binding met het thuisland. Bij de huidige groepen is er een sterke blijvend binding met het thuisland, middels dagelijkse televisie, en een verlijf aldaar gedurende een aantal weken. Misschien nog belangrijker: de oudere groepen heel vaak gevlucht, weggejaagd, en hun schepen waren dus in feite achter hen verbrand. De huidige groepen hebben veelal een paspoort van hun thuisland in de achterzak.   
    Dan het economische aspect: dat wordt bepaald door één en slechts één cruciale factor: ten tijde van de andere immigrantengroepen moest iedereen zijn eigen boontjes doppen, en ten tijde van de huidige groepen is er een sociaal stelsel. Oftewel: vroeger kosten immigranten direct niets, en nu kosten ze in potentie en in praktijk enorme sommen geld. Tenzij ze werk vinden, maar dan komt factor 3 in het spel: verschil in opleiding, en de praktijk wijst uit dat aanzienlijke percentages slecht of nooit aan het werk komen - het werk van de overigen kan deze enorme verliespost nooit compenseren, en het totaal van de groep huidige immigranten kost dus enorme sommen geld.
    Conclusie: als je de vergelijking tussen andere immigratiegroepen en de huidige maakt volgens de regels, zie je dat er vele factoren zijn waarin deze groepen sterk verschillen - dit zijn het soort factoren waarvan er nog een aantal zijn genoemd in Cultuur, vermenging, analogie, proces . De conclusie van mevrouw Schrover dat het goed-gaan voor die andere groepen relevant is voor het goed-gaan voor de huidige groep, is dus volstrekt nergens op gebaseerd, en wetenschappelijk volkomen onverantwoord.
    Dit vastgesteld hebbende, even nog wat andere details uit het artikel, want dit soortfouten komen zelden alleen. ten eerst: de Molukker zijn niet "in een kamp gestopt", want ze wilden zelf niet in gewone huizen gaan wonen - ze zouden namelijk binnen een afzienbaar aantal jaren weer terug gaan naar Ambon. En toen de regering de laatste kampen wilde opheffen, was er aanvankelijk veel verzet.
    Ten tweede: de huidige allochtone immigranten worden ook niet "in kampen gestopt" - de huidige immigranten hebben precies dezelfde vrijheden als alle andere bewoners.
    Ten derde: in een van de tussenstukken wordt gesteld dat alleen in Nederland en Vlaanderen een term bestaat voor immigranten: allochtonen. In de hoofdtekst staat dat Australiërs de Nederlandse immigranten Dutchies noemden. Dit is een regelrechte tegenspraak (je mag rustig aannemen dat ze zulke termen hebben in alle landen, bijvoorbeeld in Amerika heb je voor Chinezen de keuze uit onder andere chop suey, chow, coolie,en dink).
    Ten vierde: de tweede-, derde- en vierdegraads immigranten blijven in Nederland het stempel van allochtoon dragen, omdat ze dat stempel er zelf opzetten, middels namen als Mohammed, Fatima enzovoort. Nederlandse immigranten in Engelstalige landen hebben hun kinderen nooit Kees of Jantien genoemd - Nederlandse migranten verliezen hun taal binnen twee generaties. Russische immigranten in Amerika veranderden zelfs hun achternaam: Irving Berlin was Israel Isadore Baline, bijvoorbeeld.
    Dit zijn geen gewone fouten. In combinatie is dit kwade trouw. Hier wordt bewust gelogen om een beeld te schetsen van nieuwe immigranten, allochtonen, dat beter is dan de werkelijkheid. Dan zijn de wetenschappelijke fouten geen wonder meer. Het is ook geen wetenschap. Het is gewoon propaganda.
    Twee maanden later, en een onderzoek van een echte wetenschapper:

Uit: De Volkskrant, 08-06-2009, van verslaggeefster Marion Bolwijn

Ontbreken van motivatie is 'fnuikend'

Interview Jaap Dronkers | Achtergrond van uit onderontwikkelde streken gehaalde gastarbeiders blijkt een generatie later door te werken.

Kinderen van gastarbeiders die in de jaren vijftig en zestig naar welvarende Europese landen kwamen, presteren slechter op school dan leeftijdgenoten in hun land van herkomst. De omgekeerde tendens doet zich voor in de VS. Dat concludeert onderwijssocioloog Jaap Dronkers.

Heeft Europa het aan zichzelf te wijten dat grote groepen migrantenkinderen slecht presteren?
‘Het geeft te denken dat deze kinderen het slechter doen in het onderwijs dan kinderen in hun land van herkomst. Niet eerder is wetenschappelijk aangetoond dat het werven van ongeschoolde gastarbeiders uit de armste streken een negatief effect heeft op de kansen van hun kinderen in het gastland. Die vraag werd als incorrect gezien en is daarom niet eerder uitgangspunt geweest van onderzoek.
    ‘Uit ons onderzoek blijkt duidelijk dat het toelaten van immigranten alleen positief uitpakt als deze mensen op eigen initiatief, vol ambities om een nieuw bestaan op te bouwen emigreren. Die houding geven zij door aan hun kinderen.’  
...
U schrijft dat het positieve effect van migratie zich wel voordoet in immigratielanden als de VS en Canada. Maar is Europa daar wel mee te vergelijken?
‘In landen als Amerika, Canada en Nieuw-Zeeland is iedereen in feite immigrant. Daar heerst een veel opener houding tegenover nieuwkomers. Tegelijk stellen zij ook restricties: alleen mensen die kans maken op de arbeidsmarkt worden toegelaten. Dat leidt ertoe dat degenen die komen, gemotiveerd zijn. Europa stelt zich afwerend op: dit is ons land, wat doen jullie hier?   ...

Wat wilt u met dit onderzoek bereiken?
‘Dat er een eerlijke discussie ontstaat over wat er fout is gegaan in onze immigratiepolitiek. Dat het binnenhalen van groepen ongeschoolden uit armste streken nog steeds doorspeelt in de onderwijsprestaties van hun kinderen. ...’

Red.:   Maar ook de conclusies uit deze bevindingen behoeven enige correctie: er is in Nederland maar een relatief kleine groep kinderen van gastarbeiders, want er zijn maar 75 duizend gastarbeiders - de rest is kettingimmigranten, die af zijn gekomen op de rijkdom in de vorm van gratis huizen en uitkeringen. En die hadden wel een motivatie, maar volkomen de verkeerde.

Naar Multiculturalisme, cultuurverraad , Multiculturalisme , Allochtonen overzicht  , Sociologie lijst  , Sociologie overzicht  , of site home .