Bronnen bij Houding top VI, klokkenluiders: de ernst van het geval

Uit : De Volkskrant, 05-11-2005, column door Marjolijn Februari

Nee, natuurlijk heb ik het niet gedaan

....     Ik wilde deze week schrijven over corruptie als oorzaak van veel ellende. Over corruptie als de belangrijkste reden dat hulp na een ramp niet aankomt, dat democratisering niet lukt, dat de markt niet werkt, dat geld verdwijnt en dat de gelukkigen die veilig in bed liggen tenslotte cynisch worden en onverschillig. Nu hoor je kosmopolitisch ingestelde mensen wel eens zeggen dat de problemen in de rest van de wereld zoveel belangwekkender zijn dan de problemen in Nederland. Maar dat is niet zo. Als wormstekigheid een belangrijke bijdrage levert aan het wereldleed, dan geldt dat ook voor de eigen wormstekigheid hier.
    Ik had daarom willen schrijven over de Nederlandse mijndeskundige die om het leven kwam bij een ongeluk met een verkeerde mijn. Over de ambtenaar die werd ontslagen omdat hij de weduwe niet wilde wijsmaken dat haar man door eigen schuld was gestorven. Ik had willen schrijven over de staatssecretaris die deze ambtenaar met ontslag had gedreigd:  'Wanneer jij deze stukken gebruikt en of naar buiten brengt, dan heb ik ook een dodelijk wapen dat voor jou absoluut en onherroepelijk dodelijk is.'
    Ik had mijn verbazing erover willen uitspreken dat de Nederlandse pers en politiek zich wel opwinden over een minister met kritiek op de Haagse mores, maar niet over een staats-secretaris die toegeeft een ambtenaar te hebben bedreigd.  ...

Red.:   De zaak gaat Marjolijn Februari zeer aan het hart, want ze wijdt er, naar aanleiding van recente ontwikkelingen, nog een column aan:

Uit : De Volkskrant, 12-01-2008, column door Marjolijn Februari

Draconische straffen zijn nodig voor de mensen die politieagenten aanvallen

Tussentitel: Het moreel is geschaad door de foto van Ad Bos in zijn camper

Er zijn twee varianten van Recht en Orde. Een jaren-vijftigvariant en een jaren-zestigvariant. Het gezag kan dus twee kanten op. ...
    De boodschap – dat zoiets niet normaal is – moet inderdaad maar worden uitgedragen middels het snelrecht en het verhalen van de schade. Maar daar staat ook iets tegenover. Als je Recht en Orde weer wilt versterken, zul je ook moeten zorgen dat het recht en de orde zelf onberispelijk zijn. Met dezelfde kracht waarmee je relschoppers aanpakt, moet je grote en kleine corruptie in het staatsapparaat zelf aanpakken. Je moet de integriteit van de werknemers bij de overheid bevorderen. In dat licht bezien is het jammer dat de minister geen extra aandacht wil besteden aan de situatie van de klokkenluiders.
    Als, namelijk, vorig jaar iets schadelijk is geweest voor het moreel van de Nederlandse samenleving, dan was het de foto van Ad Bos in zijn camper. De klokkenluider is na zijn onthullingen over fraude in de bouwsector gestrand in een weiland; hij heeft zijn huis moeten verkopen en is zijn vermogen kwijtgeraakt aan advocaten en rechtszaken. ‘Dat politici of NMa-bazen telkens roepen iets voor hem te doen, of te regelen dat er een klokkenluidersregeling komt ’, schreef de Volkskrant in een opzienbarend artikel, ‘– hij gelooft er niet meer in.’
    En Ad Bos had gelijk met dat ongeloof, want niet veel later besloot de minister geen fonds voor klokkenluiders in te stellen, zoals de Kamer had geopperd. ‘De instelling van een dergelijk fonds van overheidswege zal weinig toevoegen aan de bescherming die reeds wordt geboden en die als adequaat wordt gezien.’ Dat is niet alleen slecht nieuws voor Ad Bos, maar voor de hele samenleving. Want bij ieder gesprek over integriteit en de verplichting om je werk naar eer en geweten uit te voeren, duikt sindsdien de naam op van Ad Bos. Iedereen wil best corruptie aan de kaak stellen, maar niemand wil zoals hij in een weiland eindigen.
    Dat klokkenluiders- en integriteitsprobleem bestaat niet alleen in het bedrijfsleven, maar ook bij de overheid. Bekijk het dossier maar eens van Fred Spijkers, klokkenluider bij het ministerie van Defensie, die de ondeugdelijkheid onthulde van de AP-23 mijn. Als je dat leest, krijg je de indruk dat je nog beter klokkenluider bij een bouwbedrijf kunt zijn dan bij de overheid: Spijkers werd op een schrikbarende manier onder druk gezet en bedreigd door ambtenaren en politici van naam. Die vervolgens nooit op hun gedrag zijn aangesproken: pers en parlement hebben in dat geval hun werk slecht gedaan.
    Het geweld op straat heeft een tegenhanger in de manier waarop de overheid met haar eigen gezag omgaat. Voor alle duidelijkheid: het zijn verschillende zaken, en je kunt straatgeweld niet verklaren door te wijzen naar integriteitsproblemen binnenskamers. Maar als je Recht en Orde in ere wilt herstellen, zul je de twee problemen tegelijkertijd en even krachtdadig moeten aanpakken. Dat bij discussies over integriteit onveranderlijk de namen van Ad Bos en Fred Spijkers opduiken, en dat mensen cynisch worden van de rol die de overheid in zulke zaken speelt, is een probleem dat de overheid zich serieus moet gaan aantrekken.
    Want als binnenskamers niemand meer in het gezag van de overheid gelooft, gelooft ook op straat niemand erin.

Naar Houding top VI , Sociologie lijst  , Sociologie overzicht  , of site home .