Bronnen bij Individualisme: gezelschap zoeken |
16 feb.2008 |
De lengte waartoe de mens gaat in zijn zoektocht naar gezelschap is extreem:
Uit: De Volkskrant, 26-01-2008, door Jorien de Lege
Kletsen met de tuinkabouter
Wie behoefte heeft aan sociaal contact, zoekt van nature gezelschap op. Maar of
dat gezelschap menselijk is, maakt niet zo veel uit, stellen Amerikaanse
psychologen.
De Japanse professor robotica Hiroshi Ishiguro van Osaka Universiteit heeft
gedaan wat alleen in films mogelijk leek: hij heeft zichzelf gedupliceerd.
Geminoid HI-1 lijkt zo veel op zijn maker, dat het moeilijk te geloven is dat
hij een robot is. In de Deens-Finse documentaire Mechanical Love wordt
Ishiguro gevolgd tijdens zijn creatie van een nieuwe familie: een robotversie
van hemzelf, zijn vrouw en zijn dochtertje. De documentaire deed het goed
tijdens het documentairefestival IDFA 2007 in Amsterdam, want is menselijk
contact vervangbaar door een ding?
Amerikaans onderzoek door de universiteiten van Chicago en
Harvard lijkt dit vermoeden te bevestigen. Mensen, zo stellen de onderzoekers,
hebben contact met anderen zo broodnodig dat zij bij gebrek aan menselijk
gezelschap een surrogaat kunnen creëren. Een huisdier of zelfs de auto kan
worden opgewaardeerd tot belangrijkste metgezel. Want ook een hond kan
begrijpend kijken of humor hebben, zolang wij die eigenschappen erin zien. De
auto als kompaan lijkt misschien minder voor de hand liggend, maar uit een
enquête onder tweeduizend Britten in 2005 bleek dat de helft van hen met zijn
auto praatte, en 40 procent dacht dat zijn voertuig wel degelijk een karakter
heeft. ‘Als mensen zich weinig verbonden voelen met anderen, gaan ze meer
menselijke trekjes ontdekken in andere dingen, zoals huisdieren en apparaten’,
stelt de Amerikaanse hoogleraar psychologie Nicholas Eply. Hij leidde het
onderzoek, dat volgende maand wordt gepubliceerd in Psychological Science.
In een van hun experimenten kregen studenten een filmfragment te zien van een
man op een onbewoond eiland. Door deze suggestie van eenzaamheid kregen
huisdieren al significant meer menselijke eigenschappen toebedeeld dan van
studenten die een neutrale clip hadden gezien.
Eenzaamheid is volgens de onderzoekers de emotie bij uitstek
om op zoek te gaan naar het menselijke in alles wat niet-menselijk is. Goede
sociale relaties zijn een basisvoorwaarde voor geluk en volgens Eply maakt het
brein niet zo veel onderscheid tussen een mens en iets met de juiste menselijke
trekjes. Wie een bevredigend sociaal netwerk heeft, is dan ook minder geneigd om
zich met het gevoelsleven van zijn huisdier bezig te houden. ...
Huisdieren als steun en toeverlaat krijgen steeds meer
erkenning. Naast de blindengeleidehond hebben paarden, katten en dolfijnen een
rol gekregen als zorgdier in allerlei instellingen. Contact met dieren is onder
andere goed voor de bloeddruk en werkt kalmerend, maar op veel plaatsen worden
uit hygiënische overwegingen geen dieren toegelaten.
Wetenschappers spelen daarop in met de ontwikkeling van
robothuisdieren. Een stukje techniek, met menselijke gezichtsuitdrukkingen en
gedragingen. Het Amsterdamse verzorgingstehuis Leo Polak kreeg vorig jaar het
robotzeehondje Paro een paar weken op bezoek. Het beestje (prijs: 4000 euro) dat
veel weg heeft van een knuffel, was zo populair bij de bewoners dat er inmiddels
twee zijn en een derde is onderweg. Paro maakt geluidjes, reageert op aanraking
en licht en kijkt je aan als je tegen hem praat. Hij knuffelt terug en wordt
bang als hij ondersteboven wordt gehouden. ...
Red.: Individualisme als principe is onzin.
Naar Individualisme
, Sociologie, lijst
, Sociologie, overzicht
, of site home
.
|