De Volkskrant, 14-05-2008, van verslaggever Marc Peeperkorn (voorpagina) |
16 okt.2007 |
‘Fusies in zorg bevorderen kwaliteit’
Advies aan minister Klink: 'Juridische grootschaligheid kan samengaan met zorg
op maat'
Fusies in de zorg leiden helemaal niet tot slechtere of duurdere medische hulp.
De kwaliteit van de zorg is soms juist gediend met overnames en de concentratie
van kennis en kapitaal in ziekenhuizen. De minister van Volksgezondheid de macht
geven fusies te verbieden – zoals de Tweede Kamer wil – is daarom een overbodig
en bot middel.
Dat zegt de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) in
zijn advies Schaal en Zorg, dat dinsdag aan minister Klink van
Volksgezondheid is aangeboden. Klink had om het advies verzocht omdat de Kamer
een voorgenomen megafusie in de zorg wil blokkeren.
In een eerste reactie zegt de minister verheugd te zijn dat
fusies de zorg ten goede komen. Klink vindt verder dat de Nederlandse
Mededingingsautoriteit extra aandacht moet geven aan dominante posities van
zorginstellingen. Meer macht voor de minister is dan niet nodig.
Uit onderzoek van de RVZ blijkt dat de samenvoeging van
ziekenhuizen of verpleeginstellingen ertoe heeft geleid dat er meer vestigingen
zijn gekomen. Die zijn onderdeel van een grotere rechtspersoon.
‘Grootschaligheid in juridische zin kan heel goed samengaan met kleinschalige
zorg op maat’, aldus de RVZ.
In ziekenhuizen is de grootschaligheid vaak een harde
noodzaak om mensenlevens te redden. Specialistische ingrepen vergen ervaring en
apparatuur die niet aanwezig zijn in kleinere instellingen. Zo liggen de
overlevingskansen van vrouwen met eierstokkanker in grotere ziekenhuizen
tientallen procenten hoger.
De directe aanleiding voor het RVZ-advies is de wens van de
Kamer om de voorgenomen fusie tussen de zorginstellingen Philadelphia
(gehandicaptenzorg), de Evean Groep (ouderenzorg) en woningbouwcorporatie
Woonzorg Nederland te verbieden. De RVZ ziet daarvoor geen enkele reden.
Volgens RVZ-voorzitter Meijerink zou het terugdraaien van de
marktwerking in de zorg ‘desastreus zijn’ voor de kwaliteit van de medische
hulp. ‘De patiënt heeft voordeel van schaalvergroting. Dat wil de Kamer hem toch
niet ontnemen?’
De Volkskrant, 14-05-2008, van verslaggever Marc Peeperkorn (pagina 3)
Raad Volksgezondheid acht grootschaligheid in de zorg noodzakelijk om
kleine vestigingen exploitabel te houden
‘Feiten tonen dat zorgfusies goed zijn’
Interview Rien Meijerink | Fusies schaden de kwaliteit of bereikbaarheid in de
zorg niet. ‘De Kamer vergist zich.’
‘Het zijn de harde feiten’, zegt voorzitter Rien Meijerink van de Raad voor de
Volksgezondheid en Zorg (RVZ). ‘De Tweede Kamer doet er goed aan naar die feiten
te kijken. Dan dringt vanzelf door dat ze niet al te opgewonden moet doen over
fusies in de zorg.’
Fusies zijn namelijk helemaal niet slecht voor de kwaliteit
of bereikbaarheid in de zorg. Integendeel, zo blijkt uit een dinsdag verschenen
onderzoeksrapport van de RVZ. De patiënt is vaak gediend met schaalvergroting.
‘In de afgelopen twintig jaar zijn er talloze fusies geweest tussen
ziekenhuizen, maar de bereikbaarheid is niet verslechterd. In de ouderen- en
gehandicaptenzorg zijn er zelfs locaties bijgekomen. Grootschaligheid is
noodzaak om kleine vestigingen exploitabel te houden.’
Toch wil de Kamer een aparte fusietoets, zodat de minister fusies kan
verbieden.
‘De Kamer vergist zich. Ten eerste is er geen probleem met de bereikbaarheid.
Ten tweede druist wat de Kamer wil in tegen al hetgeen eerder is afgesproken
over meer marktwerking in de zorg. Verder is een speciale fusietoets een
onwerkbaar middel. Belangrijker is dat in grotere ziekenhuizen kennis en
kapitaal geconcentreerd worden. Dat redt mensenlevens. Vrouwen met
eierstokkanker hebben 30, 40 procent meer overlevingskans als zij worden
behandeld in gespecialiseerde ziekenhuizen.’
Wat de Kamer wil, schaadt de patiënt?
‘Ja. Als nu het roer wordt omgegooid, is dat desastreus voor de kwaliteit van de
zorg. Dat zou ik heel erg betreuren. De patiënt heeft voordeel van
schaalvergroting. Dat wil de Kamer hem toch niet ontnemen?’
De aanleiding voor uw advies is dat de Kamer de voorgenomen megafusie wil
tegenhouden van twee zorginstellingen (Philadelphia, Eveangroep) en
woningbouworganisatie Woonzorg Nederland. Uw oordeel?
‘Ons rapport is een stevige steun in de rug van de fusiepartijen. Al de feiten
geven aan dat dit een goede zaak is. Daarom heeft de Mededingingsautoriteit, de
NMa, zijn goedkeuring ook gegeven.’
Waarom keert de Kamer zich tegen marktwerking?
‘Deels is dat de invloed van de SP, die tegen alle marktwerking is. Verder
vreest Den Haag dat ze de greep op de zorg kwijtraakt. Dat is begrijpelijk, we
zitten in een overgangsfase. Maar in plaats van twijfelen moet de politiek nu
doorpakken. De Kamer ziet de zaken niet in de juiste proporties. Ze focust op de
bereikbaarheid en de rechtspersonen. Maar daar zitten geen problemen. De Kamer
dient haar blik te verbreden, naar de patiënt en de kwaliteit van de zorg.’
Die patiënt ervaart soms wel langere reistijd, maar heeft geen weet van
betere kwaliteit.
‘Dat is inderdaad een groot probleem. De kwaliteitsverschillen tussen
ziekenhuizen moeten zichtbaarder worden. Kwaliteit moet altijd boven reistijd
gaan.’
De RVZ wil dat de overheid niet langer de budgetten van verpleeg- en
ziekenhuizen vaststelt. Geeft vrijheid geen kostenexplosie?
‘De huidige budgettering van zorginstellingen is de dood in de pot. Als een
ziekenhuis beter presteert, wordt het nauwelijks beloond. Wij willen belonen
naar verrichting, tegen vooralsnog grotendeels vastgestelde prijzen.’
Wat schort er bij de spoedeisende zorg?
‘Die schiet tekort in internationaal opzicht. De maximale aanrijdtijd voor
ambulances moet naar beneden van vijftien naar acht minuten. Verder is de acute
zorg een sector waar marktwerking niet op zijn plaats is.’
De RVZ presenteert steeds prikkelende adviezen: over betaalde orgaandonatie,
opheffen van de AWBZ en nu weer vóór fusies in de zorg. Wat gebeurt ermee?
‘Wij werken niet voor de prullenbak. Ook voor dit rapport zijn we niet over een
nacht ijs gegaan. We hebben ons gebaseerd op gedegen achtergrondstudies en
uitgebreide gesprekken met mensen die bij fusies betrokken zijn. Onze rapporten
beïnvloeden de discussie. We zijn beslist geen roependen in de woestijn.’
De Volkskrant, 15-05-2008, ingezonden brief van A. Wijtsma (Sneek)
Zorgfusies
Meneer Meijerink, voorzitter van de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ)
spreekt mooie woorden over fusies in de zorg (Voorpagina, 14 mei).
Maar het enige dat ik over fusies weet, is dat er een
managementlaag bijkomt - boven op de bestaande top. Die laag kost ook ( en per
persoon meer, want gewichtig zijn ze vast wel) weer geld. Geld dat er niet komt,
want er is zoveel te winnen door synergie en andere mooie woorden. Het netto
effect is dus minder of goedkopere (liefst minder en goedkopere) handen aan het
bed. Verbetering zie je vooral wanneer de leiding zelf deel uitmaakt van de
werkvloer, al is het maar één of twee uur in de week. Maar dat zie ik de nieuwe
mega-fusieleiders nu juist niet doen, als ze het al zouden kunnen. Het kan zijn
dat de specialistische ziekenhuiszorg er op vooruitgaat, maar voor de verpleging
en de verpleeghuiszorg houd ik zeer grote twijfels.
De Volkskrant, 17-05-2008, ingezonden brief van Ed van Leeuwen
(Amsterdam)
Fusie is eigenlijk verstandshuwelijk
'Fusies in zorg bevorderen kwaliteit' kopte de Volkskrant (Voorpagina, 14 mei)
boven een artikel waarin de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg concludeert dat
fusies in de zorg vooral goed zijn en zeker niet moeten worden afgeremd. Dit
laatste geluid laten ze graag aan de SP over.
In deze zelfde krant stond een aantal maanden terug overigens
een artikel waarin te lezen viel dat fusies in de zorg juist het
tegenovergestelde bereikten: meer bureaucratie, meer overhead en
kwaliteitsverlies ten opzichte van kleinschalige zelfstandige instellingen.
De waarheid zal zoals gewoonlijk ergens in het midden liggen,
maar het is opvallend dat in de adviezen van de 'onafhankelijke' RvZ die in de
pers verschijnen toch vooral die conclusies getrokken worden die precies in het
straatje vallen van de verantwoordelijk minister Klink en één centrale boodschap
uitdragen: op alle fronten doorgaan met de marktwerking waarin kwaliteit van
zorg de verhullende term is voor kostenbeheersing. Het voorstel van diezelfde
raad om de verzekeraars het AWBZ-budget te laten beheren, is, hier ook een mooi
voorbeeld van.
Het zou de krant sieren als uitspraken van de RvZ niet als
feiten worden gepresenteerd, maar door een journalist op hun werkelijke merites
worden beoordeeld.
Ik heb als werknemer in de gezondheidszorg meerdere fusies
mee mogen maken en moet tot mijn spijt concluderen dat dit echt niet per
definitie leidt tot verbetering van wat voor kwaliteit dan ook. Zeker niet als
de in het algemeen synergetisch gepresenteerde fusie niet meer is dan een op
macht gebaseerd verstandshuwelijk.
Naar Klassenstrijd, lager
, Klassenstrijd
, Sociologie lijst
, Sociologie overzicht
, of site home
.
|