De Volkskrant,

 jan.2007

 

De Volkskrant, 14-05-2008, van verslaggever Marc Peeperkorn (voorpagina)

16 okt.2007


‘Fusies in zorg bevorderen kwaliteit’

Advies aan minister Klink: 'Juridische grootschaligheid kan samengaan met zorg op maat'


Fusies in de zorg leiden helemaal niet tot slechtere of duurdere medische hulp. De kwaliteit van de zorg is soms juist gediend met overnames en de concentratie van kennis en kapitaal in ziekenhuizen. De minister van Volksgezondheid de macht geven fusies te verbieden – zoals de Tweede Kamer wil – is daarom een overbodig en bot middel.
    Dat zegt de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) in zijn advies Schaal en Zorg, dat dinsdag aan minister Klink van Volksgezondheid is aangeboden. Klink had om het advies verzocht omdat de Kamer een voorgenomen megafusie in de zorg wil blokkeren.
    In een eerste reactie zegt de minister verheugd te zijn dat fusies de zorg ten goede komen. Klink vindt verder dat de Nederlandse Mededingingsautoriteit extra aandacht moet geven aan dominante posities van zorginstellingen. Meer macht voor de minister is dan niet nodig.
    Uit onderzoek van de RVZ blijkt dat de samenvoeging van ziekenhuizen of verpleeginstellingen ertoe heeft geleid dat er meer vestigingen zijn gekomen. Die zijn onderdeel van een grotere rechtspersoon. ‘Grootschaligheid in juridische zin kan heel goed samengaan met kleinschalige zorg op maat’, aldus de RVZ.
    In ziekenhuizen is de grootschaligheid vaak een harde noodzaak om mensenlevens te redden. Specialistische ingrepen vergen ervaring en apparatuur die niet aanwezig zijn in kleinere instellingen. Zo liggen de overlevingskansen van vrouwen met eierstokkanker in grotere ziekenhuizen tientallen procenten hoger.
    De directe aanleiding voor het RVZ-advies is de wens van de Kamer om de voorgenomen fusie tussen de zorginstellingen Philadelphia (gehandicaptenzorg), de Evean Groep (ouderenzorg) en woningbouwcorporatie Woonzorg Nederland te verbieden. De RVZ ziet daarvoor geen enkele reden.
    Volgens RVZ-voorzitter Meijerink zou het terugdraaien van de marktwerking in de zorg ‘desastreus zijn’ voor de kwaliteit van de medische hulp. ‘De patiënt heeft voordeel van schaalvergroting. Dat wil de Kamer hem toch niet ontnemen?’
 

De Volkskrant, 14-05-2008, van verslaggever Marc Peeperkorn (pagina 3)

Raad Volksgezondheid acht grootschaligheid in de zorg noodzakelijk om kleine vestigingen exploitabel te houden

‘Feiten tonen dat zorgfusies goed zijn’

Interview Rien Meijerink | Fusies schaden de kwaliteit of bereikbaarheid in de zorg niet. ‘De Kamer vergist zich.’


‘Het zijn de harde feiten’, zegt voorzitter Rien Meijerink van de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ). ‘De Tweede Kamer doet er goed aan naar die feiten te kijken. Dan dringt vanzelf door dat ze niet al te opgewonden moet doen over fusies in de zorg.’
    Fusies zijn namelijk helemaal niet slecht voor de kwaliteit of bereikbaarheid in de zorg. Integendeel, zo blijkt uit een dinsdag verschenen onderzoeksrapport van de RVZ. De patiënt is vaak gediend met schaalvergroting. ‘In de afgelopen twintig jaar zijn er talloze fusies geweest tussen ziekenhuizen, maar de bereikbaarheid is niet verslechterd. In de ouderen- en gehandicaptenzorg zijn er zelfs locaties bijgekomen. Grootschaligheid is noodzaak om kleine vestigingen exploitabel te houden.’

Toch wil de Kamer een aparte fusietoets, zodat de minister fusies kan verbieden.
‘De Kamer vergist zich. Ten eerste is er geen probleem met de bereikbaarheid. Ten tweede druist wat de Kamer wil in tegen al hetgeen eerder is afgesproken over meer marktwerking in de zorg. Verder is een speciale fusietoets een onwerkbaar middel. Belangrijker is dat in grotere ziekenhuizen kennis en kapitaal geconcentreerd worden. Dat redt mensenlevens. Vrouwen met eierstokkanker hebben 30, 40 procent meer overlevingskans als zij worden behandeld in gespecialiseerde ziekenhuizen.’

Wat de Kamer wil, schaadt de patiënt?
‘Ja. Als nu het roer wordt omgegooid, is dat desastreus voor de kwaliteit van de zorg. Dat zou ik heel erg betreuren. De patiënt heeft voordeel van schaalvergroting. Dat wil de Kamer hem toch niet ontnemen?’

De aanleiding voor uw advies is dat de Kamer de voorgenomen megafusie wil tegenhouden van twee zorginstellingen (Philadelphia, Eveangroep) en woningbouworganisatie Woonzorg Nederland. Uw oordeel?
‘Ons rapport is een stevige steun in de rug van de fusiepartijen. Al de feiten geven aan dat dit een goede zaak is. Daarom heeft de Mededingingsautoriteit, de NMa, zijn goedkeuring ook gegeven.’

Waarom keert de Kamer zich tegen marktwerking?
‘Deels is dat de invloed van de SP, die tegen alle marktwerking is. Verder vreest Den Haag dat ze de greep op de zorg kwijtraakt. Dat is begrijpelijk, we zitten in een overgangsfase. Maar in plaats van twijfelen moet de politiek nu doorpakken. De Kamer ziet de zaken niet in de juiste proporties. Ze focust op de bereikbaarheid en de rechtspersonen. Maar daar zitten geen problemen. De Kamer dient haar blik te verbreden, naar de patiënt en de kwaliteit van de zorg.’

Die patiënt ervaart soms wel langere reistijd, maar heeft geen weet van betere kwaliteit.
‘Dat is inderdaad een groot probleem. De kwaliteitsverschillen tussen ziekenhuizen moeten zichtbaarder worden. Kwaliteit moet altijd boven reistijd gaan.’

De RVZ wil dat de overheid niet langer de budgetten van verpleeg- en ziekenhuizen vaststelt. Geeft vrijheid geen kostenexplosie?
‘De huidige budgettering van zorginstellingen is de dood in de pot. Als een ziekenhuis beter presteert, wordt het nauwelijks beloond. Wij willen belonen naar verrichting, tegen vooralsnog grotendeels vastgestelde prijzen.’

Wat schort er bij de spoedeisende zorg?
‘Die schiet tekort in internationaal opzicht. De maximale aanrijdtijd voor ambulances moet naar beneden van vijftien naar acht minuten. Verder is de acute zorg een sector waar marktwerking niet op zijn plaats is.’

De RVZ presenteert steeds prikkelende adviezen: over betaalde orgaandonatie, opheffen van de AWBZ en nu weer vóór fusies in de zorg. Wat gebeurt ermee?
‘Wij werken niet voor de prullenbak. Ook voor dit rapport zijn we niet over een nacht ijs gegaan. We hebben ons gebaseerd op gedegen achtergrondstudies en uitgebreide gesprekken met mensen die bij fusies betrokken zijn. Onze rapporten beïnvloeden de discussie. We zijn beslist geen roependen in de woestijn.’

 

De Volkskrant, 15-05-2008, ingezonden brief van A. Wijtsma (Sneek)

Zorgfusies

Meneer Meijerink, voorzitter van de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) spreekt mooie woorden over fusies in de zorg (Voorpagina, 14 mei).
    Maar het enige dat ik over fusies weet, is dat er een managementlaag bijkomt - boven op de bestaande top. Die laag kost ook ( en per persoon meer, want gewichtig zijn ze vast wel) weer geld. Geld dat er niet komt, want er is zoveel te winnen door synergie en andere mooie woorden. Het netto effect is dus minder of goedkopere (liefst minder en goedkopere) handen aan het bed. Verbetering zie je vooral wanneer de leiding zelf deel uitmaakt van de werkvloer, al is het maar één of twee uur in de week. Maar dat zie ik de nieuwe mega-fusieleiders nu juist niet doen, als ze het al zouden kunnen. Het kan zijn dat de specialistische ziekenhuiszorg er op vooruitgaat, maar voor de verpleging en de verpleeghuiszorg houd ik zeer grote twijfels.

 

De Volkskrant, 17-05-2008, ingezonden brief van Ed van Leeuwen (Amsterdam)

Fusie is eigenlijk verstandshuwelijk

'Fusies in zorg bevorderen kwaliteit' kopte de Volkskrant (Voorpagina, 14 mei) boven een artikel waarin de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg concludeert dat fusies in de zorg vooral goed zijn en zeker niet moeten worden afgeremd. Dit laatste geluid laten ze graag aan de SP over.
    In deze zelfde krant stond een aantal maanden terug overigens een artikel waarin te lezen viel dat fusies in de zorg juist het tegenovergestelde bereikten: meer bureaucratie, meer overhead en kwaliteitsverlies ten opzichte van kleinschalige zelfstandige instellingen.
    De waarheid zal zoals gewoonlijk ergens in het midden liggen, maar het is opvallend dat in de adviezen van de 'onafhankelijke' RvZ die in de pers verschijnen toch vooral die conclusies getrokken worden die precies in het straatje vallen van de verantwoordelijk minister Klink en één centrale boodschap uitdragen: op alle fronten doorgaan met de marktwerking waarin kwaliteit van zorg de verhullende term is voor kostenbeheersing. Het voorstel van diezelfde raad om de verzekeraars het AWBZ-budget te laten beheren, is, hier ook een mooi voorbeeld van.
    Het zou de krant sieren als uitspraken van de RvZ niet als feiten worden gepresenteerd, maar door een journalist op hun werkelijke merites worden beoordeeld.
    Ik heb als werknemer in de gezondheidszorg meerdere fusies mee mogen maken en moet tot mijn spijt concluderen dat dit echt niet per definitie leidt tot verbetering van wat voor kwaliteit dan ook. Zeker niet als de in het algemeen synergetisch gepresenteerde fusie niet meer is dan een op macht gebaseerd verstandshuwelijk.


Naar Klassenstrijd, lager , Klassenstrijd , Sociologie lijst  , Sociologie overzicht  , of site home .