Nieuwe lente, nieuw geluid

Het Centraal Planbureau kwam deze week met cijfers die aantonen dat de wereld economisch zeer langzaam uit één van de ergste economische crises sinds jaren krabbelt. ...

De economie van vandaag vraagt om een herbezinning over de economische orde waarmee we hebben gewerkt. De toekomst ligt noch in Anglo-Amerikaans vrijemarktkapitalisme noch in Chinees staatskapitalisme, maar in globalisme. We moeten afscheid nemen van zelfzucht als primaat en van (cultureel en) economisch nationalisme, en geloofwaardig en krachtig een faire, duurzame mondiale samenwerking omarmen. Laat de nieuwe lichting beleidsmakers in Nederland hierin het voortouw nemen. Waarin een klein land groot kan zijn.   ...

Red.:   Van dit soort materiaal is er een hele bibliotheek te raadplegen - deel daarvan gebaseerd op het idee van "nooit meer oorlog".
    En dan nu een voorbeeld een praktische uitvoeringsbesluit hierop gebaseerd:

Uit: De Volkskrant, 06-05-2010, column door Marcel van Dam, socioloog

De Griekse tragedie maakt eigenaardige sentimenten los. Door wanbeleid en bedrog van een reeks Griekse kabinetten zijn de overheidsfinanciën veel meer uit het lood geslagen dan volgens het stabiliteitspact van de eurolanden was toegestaan. Om een afwaardering van de Griekse staatsschuld te voorkomen, en daarmee een nieuwe bankencrisis en wellicht de deconfiture van nog een paar Zuid-Europese landen, zijn de andere landen van de eurozone gedwongen Griekenland uit de brand te helpen.   ...
    ... Ik herinner me heel goed de discussie over de vraag of Griekenland moest worden toegelaten tot de Monetaire Unie. Reden voor die discussie was dat Griekenland niet voldeed aan de eisen voor toetreding, met name omdat de Griekse staatshuishouding niet op orde was en dat de cijfers die Griekenland overlegde aan Brussel niet deugden. Maar er waren politieke redenen om de toetreding van Griekenland door te drukken. Dat het fout zou lopen was te voorzien, de financiële crisis heeft het moment slechts naar voren gehaald.   ...

Red.:    De politieke reden om het lidmaatschap door te drukken ondanks dat men wist dat het economisch gezien eigenlijk niet kon, is een klassiek voorbeeld van idee verworden tot ideologie. Het idee was de bevordering van  de Europese samenwerking. Het werd ideologie in de zin van de wens tot het kweken van een zo groot mogelijk Europa, ongetwijfeld voor een flink deel gebaseerd op overwegingen, of waarschijnlijker: (onderbuik)gevoelens, van machtspolitiek. Waarbij het zich hier ook razendsnel tegen de ideologen keert, omdat iedereen kan zien dat de Griekse "tragedie" het gevolg is van een groot gebrek aan samenwerking binnen Griekenland zelf (onder andere ontduiken de rijken grootschalig de belastingen - Van Dam: 'Omdat de rijken in Griekenland nauwelijks belasting betalen...'), en dat vervolgens de rest van Europa eindelijk niet hiervoor wil opdraaien, zodat er een grote deuk ontstaat in de wil tot samenwerking binnen Europa. Er zijn al diverse voorstellen gedaan om Griekenland,en de rest van Zuid-Europa waarvoor,in wat mindere mate, hetzelfde geldt, economsich af te scheiden - wat natuurlijk bijna hetzelfde is als een volledige afscheiding.
    De ideoloog onderscheidt zich in dot soort situaties onmiddellijk van de mensen met gezond verstand en andere meer praktisch denkenden, door het doorgaan met het foute recept te bepleiten, zoals Marcel van Dam doet:

Uit: De Volkskrant, 04-05-2010, column door Pieter Hilhorst, politicoloog.

De Griekse aanslag op Europa

Tussentitel: De onmacht, niet de macht van Brussel is gevaar voor onze welvaart

Het is niet makkelijk om solidair te zijn met de Grieken. Het is een land met absurde verworvenheden. Ambtenaren hebben er een baan voor het leven. Werknemers krijgen per jaar veertien maanden betaald. Het is een land met torenhoge schulden en sjoemelende staatsboekhouders. En dan is het ook nog eens een land met een beroerde belastingmoraal. ...
    Met de reddingsoperatie van afgelopen weekend zijn de problemen overigens nog lang niet opgelost. Integendeel. Het dreigende Griekse faillissement legt een fundamenteel probleem van Europa bloot. We zijn voor onze welvaart van anderen afhankelijk, maar we hebben weinig greep op het gedrag van die anderen. ...
     ... Afgelopen jaren voerde euroscepsis de boventoon. De vraag was hoe houden we Brussel zoveel mogelijk buiten de deur, niet hoe geven we Brussel voldoende wapens in handen om andere lidstaten in het gareel te houden. De Griekse kredietcrisis tekent zo ook het failliet van eurosceptici. Niet de almacht, maar de onmacht van Brussel is een gevaar voor onze welvaart.   ...
    Het ternauwernood afgewende Griekse faillissement laat zien dat de Europese landen tot elkaar veroordeeld zijn. ...Waar de rest van Europa moeite heeft om solidair te zijn met de Grieken, zullen de Grieken Europa gaan ervaren als een bezettingsmacht die alles afpakt wat hen lief was. Zo dreigt Europa te imploderen. Maar minder Europa is geen optie meer. Tegen wil en dank zullen we solidair moeten zijn met de Grieken en morgen met de Portugezen en overmorgen met de Ieren.

Red.:   Laten we er vanuit gaan dat Peter Hilhorst de standaardlogica volgt dat als Europa een  succes boekt, dat dat een steun is voor de verdere versterking van Europa. Maar nu beleeft het een grote crisis, een deceptie. En ook nu vindt Hilhorst dat dat aanleiding is voor de versterking van Europa. Dus alles wat er gebeurt, ten goede of ten kwade, is reden voor een versterking van Europa. Dat is ideologie. Zelfs in de Volkskrant wordt dit ingezien:

Uit: De Volkskrant, 10-05-2010, column door Arie Elshout

De Griekse crisis en de Europese contradicties

...   De idee van Europa’s eenwording heeft de schoonheid van de abstractie maar is slechts beperkt uitvoerbaar. Een andere tegenstrijdigheid is dat het streven naar meer Europa dreigt te verkeren in zijn tegendeel: minder Europa.
     Als zich problemen voordoen, zoals nu, dan grijpen idealistische maakbaarheidsdenkers steevast naar een vertrouwd instrument: de vlucht naar voren door er een schepje bovenop te doen. Niet minder maar meer Europa is de oplossing voor de euro-crisis, zeggen ze. Vorm een echte Europese economische regering, of nog liever, een volledige politieke unie, dan is het leed snel geleden. Maar de kans dat die regering en die unie er (in effectieve zin) komen, is praktisch nihil. Economisch gewenst, politiek onhaalbaar.  ...

Red.:   De oorzaak van deze ideologie is bij Pieter Hilhorst, net als bij Marcel van Dam, dat hij van linksige, vermoedelijk PvdA, huize is. In die kring koestert men ook graag het kosmopolitisch ideaal van één vredelievende wereld, en in het blinde achtervolgen ervan begaat men fouten die die ene wereld een stuk verder van huis brengen. Een proces dat evenzeer geldt voor een andere trek die Hilhorst en Van Dam gemeen hebben: het aanhagen van het multiculturalisme, wat ook een ideologie is die sterk contraproductieve uitwerkingen heeft. Er is natuurlijk een sterk verband tussen kosmopolitisme en multiculturalisme , tezamen vormende het idee van de lichtgeelbruine homo universalis die een verenigde wereld bewoont.
    Naast de onwenselijkheid van het opheffen van de culturele en genetische diversiteit van de mensheid, is er een veel belangrijker en praktisch bezwaar: de huidige mensheid is als gehele groep helemaal niet bereid om aan dit ideaal mee te werken. Talloze groepen en culturen zijn wel voor een meer verenigde wereld, maar uitsluitend en alleen als hun groep de baas wordt. Te denken valt hierbij aan huidige machthebbers, zeg maar de rijken, die natuurlijk hun bestaande macht willen behouden, en ook alle religieuzen, want voor hen is hun religie de zin van hun leven, en iedereen die niet in hun religie gelooft is een potentiële bedreiging voor die religie dus voor de zin van hun leven.
    Als het idee van solidariteit, dat natuurlijk vooraf moet gaan aan de universele wereldvrede, zich uitstrekt tot dit soort groepen, dan heb je een grote kans dat ze die gewenste macht grijpen. Of anderszins gaan profiteren van andermans inzet. Een waarheid die al bijzonder oud is, samengevat bijvoorbeeld in de fabel van de krekel en de mier - of geformuleerd in Brant's Das Narrenschiff (1492) (zie illustratie rechts):

In het huidige geval zijn het de Noord-Europese landen die voor mier spelen ten opzichte van de Zuid-Europese krekels. En dat kan op den duur nooit goed gaan .
     De algemene sociologische formulering voor dit soort processen is deze: algemene solidariteit is onzin en contraproductief  als er een aanzienlijke asolidaire m inderheid is - de kritische grootte van die asolidaire minderheid hangt af van diverse specifieke omstandigheden, maar zal in het algemeen ergens tussen vijf en dertig procent liggen .
    Net als zovele sociale processen, is ook dit beschreven en afgehandeld door de sciencefiction:
 

Van: Wikipedia.org (opgeslagen 08-05-2010)

The Great Explosion

Author Eric Frank Russell
Language English
Publication date 1962

The Great Explosion is a satirical science fiction novel by Eric Frank Russell, first published in 1962. The story is divided into three sections. The final section is based on Russell's famous 1951 short story "...And Then There Were None." ...

The Blieder drive, a faster-than-light drive system, has permitted the population of the galaxy. Each planet has become the home for a particular social group. Four hundred years after the diaspora, a spaceship from Earth visits three of the planets, the first steps to unifying the galaxy under a new Empire. Things do not go entirely as hoped, as the incompetent military authoritarians of the ship encounter three very different societies.
   ... The final planet, K22g, has developed an unusual social system. The population call themselves Gands (after Gandhi) and practice a form of classless, philosophically anarchic libertarianism, based on passive resistance ("Freedom - I won't!" and "Myob!"); and a money-free gift economy based on barter and favour-exchange, using "Obs" (obligations). ...
[noot: "Myob!" staat voor "Mind your own business!"]

Red.:   . Het kosmopolitische ideaal lijkt enigszins op dat van de Gands (het volledige verhaal is te vinden hier ) - en moet eenzelfde probleem oplossen: hoe om te met de asocialen die wel "obs" ("verps" van "verplichtingen" in de Nederlandse vertaling) op zich nemen, maar er geen uitzetten - die niet terugbetalen. Wat de Gands toepassen is uitsluiting, maatschappelijke boycot. Het wordt aan de kinderen geleerd in de vorm van een parabel, en het werk als volgt: Een persoon betrapt op uitvreten, krijgt geen diensten meer. Ook niet bij de bakker en de slager. Hij kan dan vluchten naar het volgende dorp, waar hij hetzelfde spelletje opnieuw kan beginnen. Tot er iemand uit  zijn oude dorp langskomt. In het 27ste dorp werd hij al binnen een dag - later vinden ze hem in het bos - hij heeft zichzelf opgehangen. Besluit de parabel gloedvol.
    De Grieken hebben het probleem van de uitvreters (de rijken en bestuurders) niet kunnen oplossen, en zijn zelf minder gaan werken Dat probleem wordt, door de machinaties van andere uitvreters (andere nationale en Europese bestuurders namens de rijken ) nu doorgeschoven naar de landen waar de mensen nog wel hard werken. Iets dat Marcel van Dam een wenselijke gang van zaken vindt, en iets dat Pieter Hilhorst met liefde nog eindeloos wil herhalen. Het is volkomen duidelijk dat dit de neiging tot uitvreten en de reactie van niet-hard-werken bij de overigen alleen maar zal versterken.
    Ook het eindresultaat van deze route is beschreven door Russell - die route die natuurlijk eindigt met dat de asocialen de overhand krijgen, en niemand elkaar meer kan vertrouwen. Weer uit de Wikipedia-beschrijving:

Een kleptocratische despotie - met als ultieme waarheid: "Het beste goed is gesloten goed" . Het is het eindpunt van de weg die loopt langs de tussenstations van kapitalisme , neoliberalisme , en "Het recht van de sterkste" .
    Alexander Pechtold, D66-leider, heeft de ideologie en haar uitkomst nog eens duidelijk verkondigt. In een uitzending van het onderzoeksprogramma Zembla dat gaat over Geert Wilders (25-04-2010) : "Den Haag is een vertaalbureau van Brussel".
    Een nog grotere morele puinhoop die men wil gaan "helpen":

Uit: De Volkskrant, 18-05-2010, column door Leen Vervaeke

Column | Albanese onheilstijdingen

Harde hand gewenst in Europa's achtertuin

Uit Albanië komen al een jaar niets dan onheilstijdingen. Sinds de verkiezingen van juni 2009, die volgens de oppositie oneerlijk verliepen, ligt het parlement stil. Het politieke debat is een eindeloze scheldkanonnade. Oppositieleden doen aan hongerstakingen, betogingen en wegversperringen.
    De Europese Unie bemiddelt tussen de regering en de oppositie. En ze heeft de twee partijen gewaarschuwd: komen ze niet tot een compromis, dan gaat de deur van de EU, die nu op een kier staat (Albanië heeft een aanvraag lopen om kandidaat-lidstaat te worden), mogelijk weer dicht.
    Voor veel Nederlanders hoeft die EU-bemiddeling in Albanië niet. Van hen mag de deur meteen dicht en voorgoed op slot. Alle peilingen bevestigen: de helft van de bevolking wil geen enkel nieuw land in de EU, laat staan Albanië. Ver weg, corrupt, crimineel: wat moeten wij daar? Laat ze hun problemen zelf oplossen.
    Die houding wordt nog versterkt nu de EU het zelf moeilijk heeft. Eerst leidde het Verdrag van Lissabon tot interne fricties, nu heeft het bijna failliete Griekenland de eurozone aan het wankelen gebracht. We leven in een tijd waarin commentatoren oproepen om Griekenland uit de eurozone of zelfs de EU te zetten. Waarom dan Albanië helpen om dichter bij de EU te komen?
    Veel Europeanen lijken vergeten te zijn waarom de EU ooit is opgericht. Onze founding fathers wilden ‘vrede, stabiliteit en vooruitgang’ op het Europese continent. Een Europa van democratieën, waarin vrije verkiezingen plaatsvinden en parlementsleden geen hongerstaking hoeven te houden. Nederland heeft er eeuwen over gedaan om zo’n democratie te worden. We kunnen Albanië – tot 1991 een wrede dictatuur – evenveel tijd geven, of we kunnen een handje helpen.
    Hoogdravend? Hopeloos idealistisch? Misschien. Maar Albanië ligt wel in de achtertuin van de EU, grenzend aan Griekenland, op 72 kilometer van Italië. Is er geen stevige rechtsstaat, economie of democratie in Albanië, dan komen de Albanese criminelen, gelukszoekers en in het ergste geval vluchtelingen zo naar de EU.
    De EU moet zich dus niet minder, maar meer bemoeien met Albanië. En vooral strenger, duidelijker en transparanter optreden. ...

Red.:   Het is een puinhoop in Griekenland, en daarvoor moetewe gaan betalen. Het is een nog grotere puinhoop in Albanië, en ook darvoor moeten we gaan betalen (optreden door Europa is eufemisme voor betalen door Europa) . Want het kosmopolitische ideaal van ' ‘vrede, stabiliteit en vooruitgang’ op het Europese continent' gaat voor alles. Ook voor het feit dat dit soort vormen van het helpen van hen die niet geholpen willen worden (als ze al niet met elkaar kunnen omgaan, zullen ze zeker niet met buitenlanders kunnen omgaan tenzij ze goud geld meekrijgen) leidt tot meer strijd tussen de Europese bevolkingsgroepen zoals het Thaise voorbeeld, waar op dit moment een gewelddadige klassenstrijd gaande is, bewijst .

Naar Kosmopolitisme , Sociologie lijst  , Sociologie overzicht  , of site home .