Uit: De Volkskrant, 16-09-2010, column door Arnon Grunberg

Roma

Toen ik in de herfst van 2006 voor een serie artikelen Montenegro bezocht stelde mijn gids voor dat ik een zigeuner zou ontmoeten. Hij wilde bewijzen dat het met de discriminatie van Roma in Montenegro meeviel. De man met wie ik uiteindelijk een uurtje mocht praten leek mij geiïnstrueerd.
    In de zomer van 2009 werkte ik voor een serie artikelen als masseur in Roemenie. Het viel me op dat het daar ook in beschaafde kringen geaccepteerd was om neer te kijken op Roma.
De zigeuner was een hond in mensengedaante.
    In een concentratiekamp - ik weet helaas niet meer welk - had een SS'er zijn hond Mens genoemd. Als de SS' er riep: 'Mens, pak hond' rende de hond op een gevangene af en beet hem dood.
    Het in verband brengen van het Franse uitzettingsbeleid van Roma met nazi-Duitsland, wat eurocommissaris Reding deed, is geen hyperbool.

Uit: De Volkskrant, 20-09-2010, column door Kader Abdolah

Roma

Tussentitel: 'Ik ben nu hier, straks vertrek ik weer'

Ze heten koliha bij ons in het Perzisch. ‘Koli’ betekent vreemdeling, ontheemde, maar met de nadruk dat ze geen vreemden zijn, dat ze bij ons horen, maar niet tot ons behoren. Soms hoorde je hun trompetten, trommels en violen. Iedereen in de wijk riep: ‘De koliha zijn weer terug!’

De kinderen renden naar de rivier waar zij hun tenten hadden opgezet. Hun smeden maakten schoppen, houwelen en lange spijkers en de vrouwen breiden wollen truien, sokken en handschoenen. Hun jongere vrouwen waren waarzegsters, ze lazen je hand.

De koliha gingen langs de huizen en klopten op de deuren:

‘Warme kleding voor de kinderen, doe de deur open, we zijn nu nog hier, maar straks vertrekken we weer.’

‘Ik lees je hand, er is goed nieuws onderweg voor dit huis! Doe de deur open, ik ben nu hier, maar straks vertrek ik weer.’

’s Avonds gaven ze feesten in hun tenten. De danseressen dansten voor onze jonge mannen, ze waren wild en droegen kleurrijke rokken met splitten. Stiekem werden er sterke borrels uitgedeeld, waardoor men zich na het eerste glaasje in het paradijs waande.

De volgende dag waren ze weg en wat er van hen overbleef, was de as van hun kampvuur.

De koliha hebben me immer geïntrigeerd, in mijn gedachten ben ik altijd met hen vertrokken. Eens werd er op onze deur geklopt: ‘Doe de deur open, ik heb je iets onvergetelijks te vertellen. Ik ben nu hier, straks vertrek ik weer.’

Ik opende de deur, er stond een stoer, begeerlijk meisje voor de deur.

Het verlangen om weg te gaan, om alles wat me vasthield los te laten, is nooit in mij gedoofd. Misschien is dat wel de reden waarom ik schrijf.

Sarkozy gebruikt geweld om de Roma uit Frankrijk te zetten. Hij mag met harde woorden spreken, maar hij mag zich ook schamen om deze populistische daad.

Roma horen bij ons hoewel ze niet tot ons behoren. Roma zijn wij die zich niet gewonnen hebben gegeven aan de regels, een vaste hypotheek en een levensverzekering. Zij zijn wij die nog balanceren tussen een onverankerd leven en een leven dat vastligt. Er wordt gezegd dat Roma stelen, bedelen en zich anderszins misdragen, maar dat zijn sociale maatschappelijke kwesties, het is geen specifieke Roma-problematiek. Met een duidelijk beleid kan daar iets aan worden gedaan.

Roma hoeven niet per se een diploma te halen als ze dat niet willen, ze hoeven geen vaste baan te hebben als ze zich er niet thuis voelen. Als ze hun school afmaken, een vaste baan hebben en vloeiend Frans spreken dat zijn zij geen Roma meer.

Sarkozy zal zijn gedaalde populariteit weer terugwinnen bij de volgende verkiezingen. Maar ook de uitgezette Roma komen terug en als zij niet terugkeren, zullen hun kinderen dit doen. Weggaan, trekken is een oeroude, sterke menselijke behoefte die Sarkozy niet kan tegenhouden.

Hoewel we niet met de Roma meetrekken en hoewel we muurvast aan onze verplichtingen zitten, gaan we vaak in onze gedachten met hen mee. We moeten een ongerepte plek van onze stad voor hen vrijhouden, zodat ze soms kunnen blijven.
 

Red.:  

Naar Kosmopolitisme , Sociologie lijst  , Sociologie overzicht  , of site home .