Bronnen bij Westerse cultuur: "joods-christelijk"

Het idee dat de Westerse cultuur "joods-christelijk" van karakter is, is dusdanig ingebakken dat het tot voor kort onomstreden was. Pas de komst van de moslims maakte er opnieuw op opmerkzaam (de Volkskrant, 08-04-2010, door Benno Barnard):
  Ook zonder God zijn we christelijk

Woensdag 31 maart zou de Nederlandse schrijver Benno Barnard een lezing houden aan de Universiteit Antwerpen. Al na zijn eerste zinnen bestormden radicale moslims het podium. Hier een sterk bekorte versie van de lezing die Barnard had willen houden.

Tussentitel: De mensenrechten zijn vertalingen van de Tien Geboden in het dialect van onze tijd

De fundamentele denkfout van de vrijzinnigheid luidt dat ‘religie’ de vijand is van iedere intellectuele onafhankelijkheid en geestelijke progressie. ...
    Ik ben een anglicaan. Anders dan de meeste van mijn christelijk opgevoede generatiegenoten, heb ik nooit voldoende redenen gevonden mij te distantiëren van mijn kerk. Als kenner van de Hebreeuwse taal en antieke Hebreeuwse literatuur heeft mijn vader mij opgevoed met het besef dat het christendom in de kern een reusachtige sekte van het jodendom is.    ...
    Met God heb ik geen verstandhouding. Toch zijn mijn kinderen anglicaans gedoopt en staat ons huis in de grensstreek tussen jodendom en christendom. Ik wil dat ze zoveel mogelijk kennis op dat gebied verwerven, kruisjes leren lezen op de mentale kaart van Europa. ...

Hier komt uit de mond van iemand die nog enige binding heeft met het christelijke geloof, maar het is vrij algemene mening. Evenals de volgende:
  De fundamentele denkfout van de vrijzinnigheid luidt dat ‘religie’ de vijand is van iedere intellectuele onafhankelijkheid en geestelijke progressie. ... Dit is gevaarlijke onzin. De vrijzinnigheid is nu juist een logisch product van de joodse en christelijke traditie en ook het atheïsme heeft bijbelse wortels.   ...
    Als we onze cultuur niet willen uitleveren aan de islam, zullen we moeten inzien dat onze humanistische en modernistische opvattingen, onze liberale democratische traditie en onze ideeën over mensenrechten niet alleen superieur zijn aan alle bestaande alternatieven, maar ook dat het producten zijn van de joods-christelijke erfenis. Als je de christelijke beschaving afzweert op basis van haar onchristelijke daden in het verleden, kun je ook de sociaal-democratische partijen opheffen met als argument de praktijken van het stalinisme.   ...
    ...De Verlichting is het product van het evangelie; onze ideeën over mensenrechten zijn vertalingen van de Tien Geboden in het dialect van onze tijd.

Dat wil zeggen: dat onze moderne vooruitgang een voortzetting is van het christendom. Er is wel een relatie, maar die is passief: het christendom had een dusdanig minder harde structuur dat het joodse en mohammedaanse denken, dat het rationele denken ernaast kom groeien:
  De Engelse filosoof Roger Scruton verdedigt de stelling dat de scheiding van kerk en staat van meet af aan was ingebouwd in het christendom. ‘Geef de Keizer wat des Keizers en Gode wat Gods is’, zoals Jezus al over het betalen van belastingen zei. De mens is in de christelijke visie zowel een dienaar van God als onderdaan van een seculiere orde. Dat deze orde uiteindelijk democratisch is geworden, hebben we volgens Scruton aan de christelijke erfenis te danken.

En het Jodendom heeft hier al helemaal niets mee te maken - zoals onmiddellijk duidelijk voor iedereen die ook maar iets van de echte joodse religieuze cultuur ziet. Zaken die niet iedereen ontgaan is (de Volkskrant, 10-04-2010, door Henk Müller):
  Ondertussen op vk.nl/opinie

'Welgestelden past kortere straf'
...
Revolutionaire principes  Dat het juist christenen zijn die tornen aan principes die volgens schrijver Benno Barnard berusten op de joods-christelijke traditie (mensenrechten, gelijkheidsbeginsel) is ironisch. Diens rede in Antwerpen over God, Allah en de ondergang van religie (lees westerse beschaving) werd door radicale moslims verstoord. Reageerders hebben daar geen enkel begrip voor, maar vragen zich af of westerse waarden per se joods-christelijke zijn.
    'Hoe kan iemand denken dat onze liberale democratische ideeën en mensenrechten producten zijn van een joods-christelijke erfenis? De Franse koningen bijvoorbeeld misbruikten het christendom om hun land in bedwang te houden en uit te zuigen. Als reactie daarop revolteerde de burgerij, en bracht het idee van burgerrechten in praktijk. Mensenrechten zijn dus juist een reactie op het functioneren van de christelijke kerk, en geen uitvloeisel van het christendom', aldus een reageerder uit Tilburg.
    Dat verder de verhouding tussen jodendom en christendom vrijwel de hele westerse geschiedenis door niet altijd optimaal was, ontgaat weinig reageerders.

En die verhouding was dusdanig "niet optimaal', dat je het idee van joodse culturele invloed wel (vrijwel) volledig kan vergeten.

Maar het idee behoort dusdanig tot de huidige spreekcultuur, dat ze moeiteloos passeert (de Volkskrant, 28-05-2013, ingezonden brief van Anton Mullink, Haarlem):
  Seculier denken

Jammer dat nog steeds mensen een lans willen breken voor religie, zoals politiek commentator Martin Sommer doet in zijn bijdrage 'Religie verdwijnt echt niet' (O&D, 25 mei). ... Er is nog nooit een redelijke aanwijzing gegeven voor het bestaan van het hogere. De PVV en geestverwanten vind ik de belichaming van de joods-christelijke arrogantie ten aanzien van het eenzijdige gelijk van joden en christenen, waardoor anderen zich altijd minderwaardig en niet geaccepteerd blijven voelen. ...

Een versie die onmiddellijk het grove misverstand laat zien. De Joodse cultuur is inderdaad gebouwd op de suprematie van de eigen cultuur - zij zijn tenslotte het uitverkoren volk, en wel uitverkoren door de absolute heerser van het heelal.  Het christendom, daarentegen stamt van de leerstellingen van ene Jezus Christus, en Jood die het daar absoluut en helemaal niet mee eens was. En zo'n beetje het tegenovergestelde beweerde: iedereen was gelijk. En je moest degene die  eventueel minder was zelfs helpen  Daar zouden de overigen Joden nooit op kunnen komen. Die ongelijkheid is toch verordonneerd door de almachtige heerser? Dat moet je vieren, en hoogstens versterken (dat noemen Joden tegenwoordig neoliberalisme ).


Naar Westerse organisatie , Sof site home .

20 apr.2010