Bronnen bij Cultuurverschillen: de Nukak

Uit: De Volkskrant, 12-05-2006, uit The New York Times

Reportage | Indianen in Colombia verlaten hun geboortegronden en trekken naar de stad

Weggelopen uit de prehistorie

Opnieuw heeft een groep Nukak-indianen, inwoners van het dichte Amazonewoud, de jungle verruild voor de moderne wereld. Het lot van de eerste groep wil iedereen hen besparen.

Tussentitel: De Nukak kennen geen toekomst, geen geld, geen overheid

Sinds mensenheugenis leiden de Nukak-Maku een bestaan als in het Stenen Tijdperk. Zwervend door de honderden kilometers ongerepte jungle in de Amazone, leven ze van de jacht op apen en het verzamelen van vruchten.
    Totdat onlangs bijna tachtig Nukak, half naakt met een kudde kinderen en apen op sleeptouw, de wildernis uitliepen, klaar om de moderne wereld te betreden. ‘We willen niet meer terug’, zei Ma-Be, die met de rest van de groep in maart aankwam in een buitenpost van Zuid-Colombia. ‘We willen in de stad blijven. We kunnen ons eigen voedsel verbouwen en de stad kan ons helpen.’
    De Nukak lijken totaal onvoorbereid op de wereld die voor hen ligt. Ze hebben geen notie van geld, bezit, de rol van de overheid, of zelfs het bestaan van het land Colombia. Bij het zien van overvliegende vliegtuigen vroegen ze zich af of deze zich soms over een onzichtbare weg bewogen. ‘Ze hebben geen idee waar ze in beland zijn’, zei dokter Javier Maldonado, die hen onderzocht.
    Toen de Nukak gevraagd werd hoe ze de toekomst voor zich zagen, stond Belisario, het enige groepslid dat eerder buiten de jungle was geweest en Spaans spreekt, perplex. ‘De toekomst, wat is dat?’ Hij dient als tolk voor de anderen.
    Al in 2003 verruilde een groep Nukak de jungle voor de stad San José del Guaviare, naar eigen zeggen omdat de Colombiaanse burgeroorlog hen uit hun reservaat had verjaagd. Rond de 250 Nukak leven momenteel in nederzettingen rond de stad.
    De pas gearriveerde groep wil weinig kwijt over de reden van hun vertrek. Ze vertelden dat ‘de Groene Nukak’, waarmee ze zouden kunnen doelen op marxistische guerrillagroeperingen die groene camouflagekleren dragen, hun vroegen weg te gaan.
    De overheid kan de stam niet dwingen terug te gaan en voorziet hen daarom van voedsel en kleding in een nederzetting in het bos Aguabonita vlakbij San José. Het lot van de Nukak uit 2003 moet hen bespaard blijven, daarover is iedereen het eens. Zij leiden een lusteloos leven, luierend in hun hangmatten, terwijl ze de voedseltransporten van de Colombiaanse autoriteiten afwachten. Ze werken niet, spreken geen Spaans en piekeren er niet over terug te gaan naar de jungle.   ...

Red.:   Dat kan natuurlijk nooit goed aflopen:

Uit: De Volkskrant, 28-10-2006, van verslaggever Iñaki Oñorbe Genovesi

Stamleider pleegt uit protest zelfmoord

Mow-be wilde zijn volk redden, het behoeden voor definitief uitsterven. Daarom wilde hij de Nukak terug naar huis leiden, terug naar de jungle waaruit ze vorig jaar door drugshandelaren waren verdreven. Maar Mow-be is dood. Hij kon het lijden van de laatste nomadenstam van Colombia niet meer aanzien.

Nog eenmaal heeft Mow-be organisaties en politici gebeld om te vragen wat ze voor hem konden doen; of er schot zat in de door de Nukak zo verlangde terugkeer naar de oerwouden van Guaviare. Want in de stad voelen zij zich gevangen. San José en Puerto Ospina zijn geen plekken voor eeuwenoude jacht- en vistradities.   ...
    In de stem van Mow-Be had wanhoop doorgeklonken. De 27-jarige leider wilde zo graag. Zijn volk eiste zo veel. Velen hebben honger, last van diarree en ademhalingsproblemen. Een kwart van de Nukak heeft griep of dreigt dit doodvonnis te krijgen. Ruim de helft van de Nukak is niet meer, sinds de 1500 zielen tellende stam eind jaren tachtig door de beschaafde wereld werd ‘herontdekt’ diep in de jungle; dezelfde oerwouden waar ze eeuwen daarvoor waren ingevlucht om aan boeren en slavenhandelaren te ontkomen. ...
    Maar al snel bleken ze slechts willoze slachtoffers in de bloedige strijd tussen drugshandelaren, soldaten, rechtse paramilitairen en linkse guerrillastrijders.  ...  Zij wachtten tevergeefs op een teken van de Colombiaanse regering dat ze spoedig veilig zouden kunnen terugkeren.
    Dus zag Mow-be geen andere uitweg dan zelfmoord te plegen, door een giftig mengsel van planten en kruiden te drinken. Niet uit wanhoop, verzekeren de treurende stamleden, maar uit protest.


Terug naar Cultuurverschillen , Allochtonen overzicht  , of naar site home .