De strijd der culturen, deel II: de allochtone zijdeDe strijd tussen de culturen in Nederland wordt van twee kanten gevoerd - de autochtone kant van het verhaal, is als eerste behandeld - hier gaat het om de
allochtone kantVoor een analyse van de positie van de allochtonen in de strijd der culturen moet op twee terreinen een onderscheid worden gemaakt: tussen generaties en tussen geslachten. De invloed van de generatie is de invloed van het soort interactie tussen allochtone en autochtone cultuur. De eerste generatie kwam als volwassene uit een arme omgeving. Zij vergeleken hun positie met de positie van degenen in het thuisland, en waren en zijn veel beter af dan hun referentiegroep, de achterblijvers, en ongetwijfeld blij met alles wat ze hier hadden (bewijs: anders waren ze wel terug gegaan). Hun kinderen kwamen op variërende leeftijd naar Nederland, en hadden een variërende hoeveelheid soortgelijke ervaring, met aan het andere uiteinde degenen die hier geboren zijn, die het thuisland alleen kennen van vakanties. Degenen die hier geboren zijn, hebben als referentiekader niet de thuissamenleving, maar de Nederlandse. In de Nederlandse samenleving is de gemiddelde allochtoon aanzienlijk slechter af dan de gemiddelde autochtoon. Wat de oorzaak daar van ook is, het is en blijft pijnlijk voor de betrokkenen. Een dergelijke pijnlijke emotionele situatie moet bij een aantal tot een reactie leiden. Die reactie is inmiddels bekend als het uitdagende, semi-criminele, en volledig criminele gedrag dat sommigen van hen hebben ontwikkeld. Het er op wijzen dat dit uitzonderingen zijn, is onjuist: autochtone criminaliteit is ook een uitzondering. Het gaat om de relatieve aantallen, en de hoeveelheid onaangepast en crimineel gedrag onder allochtone jongeren is relatief gezien belangrijk hoger (belangrijk zijnde veelvouden, afhankelijk van de groep, een factor vijf voor Marokkanen en Antillianen). Het tweede voor de analyse belangrijke onderscheid is dat tussen de geslachten. Binnen de allochtone cultuur is het de man die de positie met het respect bekleedt. Dit respect wordt de allochtone jongeren met de paplepel ingegoten door de verschillende manier waarop jongens en meisjes in het gezin behandeld worden. Alle jongens zijn van jongs af aan gewend met meer respect behandeld te worden. Dit respect is van het hoogste belang voor de mannen. Als een vrouw er vandoor gaat, is dat een dusdanige inbreuk dat moord een gerechtvaardige reactie wordt gevonden. Bij het laatst naar buiten gekomen geval (maart 2004) uit eigen kring bevestigd dat die eigen kring de getroffen man met bekende moordbedoelingen actief helpt bij het opsporen van de vrouw, en zonodig bij de moord wil helpen. Dit geval van moord is dus zeker niet een incident, maar het geval van een vastgelegde cultuur, een cultuur die algemeen geldig is. Bij de discussie van de strijd der culturen is het dus essentieel om onderscheid te maken tussen mannen en vrouwen. In eerste instantie praten we over de mannen, om twee redenen: voorlopig bepalen ze binnen de eigen cultuur de gang van zaken, en ten tweede zijn zij degenen die de overlast bezorgen aan de autochtonen. Het geeft ook een verklaring waarom meisjes een speciaal doelwit zijn van misdragingen door allochtone jongens: autochtone meisjes geven niet hetzelfde respect aan de jongens als allochtone meisjes. De strijd tussen de culturen wordt gevoerd op verschillende niveaus, het voornaamste onderscheid zijnde dat tussen de hoger en lager opgeleiden, tussen de gewone man en de elite, of tussen de onaangepasten versus de meer aangepasten, de maatschappelijke voormannen. De laatste zijn degenen die namens de allochtonen het woord voeren, met de politiek en in de media. Er is nog een tweede groep voormannen, de religieuze, maar die komen weinig in beeld omdat ze veelal geen Nederlands spreken. Hun invloed is van de zeer behoudende soort, net als die van de autochtone religieuze voormannen dat altijd geweest is. Iedere strijd is er een om het winnen van bepaalde doelen. In het geval van culturen is dat in eerste instantie heel simpel: wiens gewoontes bepalen de gang van zaken. Dat speelt natuurlijk in eerste instantie op die plekken waar de culturen elkaar raken, en in een en hetzelfde land wil dat zeggen: de openbare ruimte. Wie spreekt recht: de moellah of de rechter, wat bepaalt het krijgen van een baan: afkomst of kunde, hoe gaan we om met een afspraak: wie zien wel wanneer we komen, of we houden ons aan het afgesproken tijdstip. In vrijwel alle praktische gevallen geeft de Nederlandse cultuur de doorslag. Daarover zijn de allochtonen vaak gefrustreerd. De uiting van die frustratie bepaalt dat er strijd der culturen is. Houden ze hun mond en schikken zich, is er niets aan de hand. Op deze wijze zijn al vele culturen geïntegreerd, bij voorbeeld de Indonesiërs, de Chinezen, enzovoort. De Turkse, Marokkaanse allochtonen, en wat algemener de moslims, hebben eerst zich onaangepast gedragen, en houden nu niet hun mond. Vandaar dat er sprake is van een echte cultuurstrijd. De splitsing tussen voormannen en voetvolk is ook het verschil tussen strijdwijzen: het voetvolk gebruikt de ongecoördineerde manier van onaangepast tot crimineel gedrag, de voormannen gebruiken de methode van het woord, een methode die wel tot coördinatie leidt, al was het maar omdat men elkaars standpunten hoort uitspreken. De wapens van de voormannen zijn dus de wapens van het woord. Deze strijd is net als iedere andere onderverdeeld in aparte slagen. Die slagen worden meestal gevoerd naar aanleiding van gebeurtenissen waarin allochtonen negatief in het nieuws komen, en de voormannen om een reactie wordt gevraagd. De meest gebruikte strategie is dan de volgende: zeg eerst dat het een incident is, als dit niet helpt zeg dan dat het stigmatiseert, en werkt dat niet, zeg dan dat het discriminatie is, zie Marokkaanse leiders  .Het is onduidelijk of de allochtone voormannen deze strategie zelf bedacht hebben, omdat hij het eerste gebruikt is door autochtone verdedigers van allochtonen. Maar sinds de catharsis van de van de periode van ontkenning, is de strategie niet meer gebruikelijk in autochtone kringen. De voornaamste reden is dat het argument van het incident niet meer te houden is door het aantal incidenten, en stigmatisering eigenlijk niet meer van toepassing is, omdat de verbinding tussen allochtonen en problemen middels redelijk onomstreden is. Wel hoort men nog wel het woord discriminatie vallen. De term discriminatie is een van weinige waarvan het gebruik ook aan het allochtone voetvolk bekend is. Als groepen allochtone jongeren geweigerd worden bij horecagelegenheden als discotheken, wordt dit door de jongeren zelf en de rest van de maatschappij aan de kaak gesteld als discriminatie. Deze omschrijving gaat er van uit dat de weigering een losstaande gebeurtenis is. Uit interviews met de betrokken ondernemers is gebleken dat de weigeringen het gevolg waren van reeksen gebeurtenissen van agressie binnen de betreffende gelegenheden, waarbij allochtone groepen betrokken waren. Deze uitspraken worden bevestigd door berichten uit meer openbare instellingen als zwembaden, waar het ook vooral groepen allochtone jongeren waren die vooral meisjes lastig vielen en ander agressief gedrag vertoonden, en wel in dusdanige mate dat die zwembaden een pasjessysteem hebben moeten invoeren ten einde de overtreders te kunnen weren. In dit licht is de weigering bij de horecagelegenheden absoluut geen discriminatie, maar het nemen van gerechtvaardigde voorzorgsmaatregelen. Voormannen en voetvolk staan niet onafhankelijk van elkaar. Het is nu zo dat voormannen wijzen op de mogelijkheid van nog onaangepaster gedrag van allochtonen in de toekomst als autochtonen ze wijzen op onaangepast gedrag in het heden  , en aan de andere kant
ontleent het voetvolk aan de redenaties van de voormannen het excuus voor verder
onaangepast gedrag.De bovenstaande analyse is de stand van zaken in maart 2004. Het vervolg is wat er mee gedaan wordt met betrekking tot een beleid dat tot een verbetering van de toestand moet leiden. Als eerste worden de opties voor de allochtonen zelf besproken .
|
