Uit: Nu.nl, 06-01-2009, ANP

Democraten in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden willen het toezicht op het financiële systeem grondig hervormen.
    Beurswaakhond SEC zou volledig tekort zijn geschoten bij de jarenlange beleggingsfraude door voormalig financieel zwaargewicht Bernard Madoff.
   "Het toezicht heeft duidelijk zwaar gefaald en moet helemaal opnieuw worden opgebouwd'', aldus afgevaardigde Paul Kanjorski maandagavond (plaatselijke tijd) bij hoorzittingen van de financiële commissie van het Huis.
    SEC-hoofdonderzoeker David Kotz gaf bij de hoorzittingen toe dat de wijze waarop de Madoff-zaak is behandeld waarschijnlijk symptomatisch is voor de werkwijze van zijn organisatie.   ...

Red.:   Eigenlijk is er maar één fatsoenlijke verklaring voor het feit dat diverse mensen Madoff hebben aangegeven, en er toch nooit iets aan is gedaan, en die symptomatische is voor de financiële wereld die "werkt op vertrouwen": connecties - voor een aantal betrokken personen, zie hier .
    Ook de interne controle binnen een commerciële bank zal nooit werken, door de machtsverhoudingen binnen een commercieel bedrijf:

Uit: Dagblad De Pers, 09-01-2009, door Jan-Jaap Heij

Stuur het OM eens langs bij de banken

Wouter Bos vergadert deze dagen over de toekomst van kapitalisme. Wat te doen om herhaling van de kredietcrisis te voorkomen? Bankiers flink om hun oren meppen, gezien hoe die zelf over de schuldvraag denken.

Tussentitel: Risicomanagers van banken worden geregeld uitgescholden

...   Mocht Bos nog meer slagkracht nodig hebben als hij de komende tijd mopperende bankiers om de oren wil meppen, dan kan hij er het onlangs verschenen rapport Never Again. Risk management in banking beyond the credit crisis van de consultants van KPMG bij pakken. Want dat rapport heeft weliswaar een wat lager seks, drugs & rock 'n roll-gehalte dan De Prooi, het is zeker zo verontrustend. En het bevat een paar gegevens die voor Bos, dezer dagen aanwezig op een internationale topconferentie over de toekomst van het kapitalisme in Parijs, als minister en als voornaamste bankier van het land, verhelderend kunnen zijn.

Twintig jaar graaien
KPMG ondervroeg een paar honderd internationale bankiers over de kredietcrisis. Wat de oorzaken van die crisis betreft geen nieuws: de bankiers vinden in meerderheid wat de hele wereld ook vindt, namelijk dat ze een jaar of twintig hebben lopen graaien en veel te weinig oog hebben gehad voor de risico's die ze daarbij namen.
    Verhelderender is al het antwoord op de vraag: waarom hadden jullie eigenlijk zo weinig oog voor die risico's? Omdat, kort samengevat, .voor de meerderheid van de bankiers (76 procent) de controle van financiële en andere risico's geldt als werk voor stafmedewerkers. Dat moet u zo lezen: bankiers reageren tijdens een vergadering op de inbreng van risicomanagers en -analisten, zoals werknemers van andere bedrijven doen wanneer de problemen van de ICT- of HRM-afdeling op de agenda staan: het kan niemand behalve de mensen die erover beginnen echt iets schelen. Er wordt geen geld verdiend met het werk van stafafdelingen, het kost geld. Sterker nog: doordat de risicomanagers van een bank, als ze er het lef voor hebben, wel eens proberen een lening of andere transactie af te keuren,is hun werk een potentieel gevaarvoor de bonussen van de commerciële afdeling. Welwillende desinteresse is daarom nog de vriendelijkste benadering waar risicomanagers op mogen hopen. Uitgescholden worden is ook niet ongewoon.

Beetje verrassend
Geen wonder dat banken de afgelopen decennia in meerderheid ,een potje hebben gemaakt van hun risicomanagement. Heel frappant KPMG spreekt met gevoel voor understatement van 'somewhat surprising' - is dan ook dat bijna 60 procent van de ondervraagden de boel ondanks alles eigenlijk best op orde vindt. Daarmee zeggen deze anonieme internationale bankiers in feite hetzelfde als hun Nederlandse collega's eind november in de Tweede Kamer deden: er zijn wat dingen misgegaan, het is uit de hand gelopen met die bonussen en we hebben niet goed opgelet. Maar dat kan gebeuren, in grote lijnen zijn we goed bezig. ...

Ambtenaren
De bankiers in het KPMG-onderzoek zijn bang voor de toenemende invloed van toezichthouders bij hun werkgevers, waar het op de internationale topconferentie in Parijs inderdaad veelvuldig over zal gaan. Als te veel ambtenaren meekijken, kunnen banken hun werk niet doen. Maar dat krijg je ervan zolang onderzoeken als deze uit blijven wijzen dat ze de ernst van de situatie niet helemaal onder ogen zien. Sommige bankiers leren het blijkbaar nooit.   ...

Red.:   In Nederland zou het toezicht gedaan moeten zijn door De Nederlandsche Bank en haar baas Nout Wellink. Het is niet gebeurd:

Uit: De Volkskrant, 28-02-2009, door Pieter Klok

Wellink liet de teugels vieren

Nout Wellink en andere toezichthouders keken de afgelopen jaren lijdzaam toe hoe banken hun buffers steeds verder verlaagden. ‘Het zat gewoon verkeerd in elkaar.’

De centrale bank van Spanje had het de afgelopen jaren heel goed begrepen. Toen het geweldig goed ging met de Spaanse economie en dus ook met de Spaanse banken, dwong de centrale bank de bankiers extra buffers aan te leggen om zich te wapenen tegen toekomstige tegenspoed. Spanje plukt daar nu de vruchten van. Ondanks een enorme crisis op de huizenmarkt en het ineenstorten van de economie, staan de Spaanse banken tot nu toe fier overeind.
    Andere Europese centrale banken vertoonden een omgekeerde reactie. Ze stonden toe dat de buffers van de banken in de goede jaren juist steeds kleiner werden. De gevolgen zijn bekend. De Europese banken bleken zo fragiel dat ze door de dalende Amerikaanse huizenprijs vrijwel direct in grote problemen kwamen. De belastingbetaler moest wereldwijd honderden miljarden injecteren om de banken overeind te houden en de wereldeconomie dook in een diepe recessie.
    Waarom hebben niet meer centrale bankiers en toezichthouders het Spaanse voorbeeld gevolgd? Waarom lieten centrale banken toe dat banken – maar ook consumenten en bedrijven – in goede tijden hun buffers alleen maar verkleinden en alvast een voorschot namen op de nog betere tijden die ongetwijfeld zouden komen?
    Dat is een lang verhaal dat in de 19de eeuw begint. Toen hadden banken nog dezelfde buffers als industriële bedrijven. Het eigen vermogen bedroeg ruim 30 procent van het balanstotaal (eigen vermogen, plus schulden). Als banken hun buffers verkleinden, werden ze gestraft door spaarders die hun geld liever bij een veiliger concurrent onderbrachten. Of door obligatiehouders – naast spaarders de belangrijkste kapitaalverschaffers van banken – die hogere rente eisten ter compensatie van de hogere risico’s.
    Sindsdien is de kapitaalsratio geleidelijk aan gaan dalen tot zo’n 15 procent begin jaren dertig. Toen bleek pas hoe fragiel de banken waren. In de VS vielen er duizenden om en veel Amerikanen raakten hun spaargeld kwijt.   ...
    Sinds de markt de banken niet meer scherp houdt, moeten toezichthouders, zoals De Nederlandsche Bank (DNB), dat doen. ‘De toezichthouder moet ons als belastingbetaler beschermen tegen het risicovolle gedrag van banken’, zei Lans Bovenberg eerder al in de Volkskrant. ‘Maar dat toezicht heeft jammerlijk gefaald.’
    En wie toezicht zegt, zegt Nout Wellink. Niet alleen omdat hij al sinds 1997 president is van DNB, maar ook omdat hij sinds 2002 aan het hoofd staat van de Bank voor Internationale Betalingen, het samenwerkingsverband van centrale banken. Als iemand ervoor had kunnen zorgen dat Europese banken hogere buffers hadden aangelegd, is hij het wel.
    Maar in plaats van hogere buffers te eisen, keken Wellink en zijn collega-toezichthouders lijdzaam toe hoe de bankiers hun buffers alleen maar verder verlaagden. Er was weliswaar een wettelijke eis – het eigen vermogen moest 8 procent van het balanstotaal bedragen –, maar banken werden er steeds handiger in die te omzeilen. Ze brachten hypotheken onder in vehikels (SIV’s), die ze apart financierden. Hierdoor telden deze schulden niet mee bij het bepalen van het benodigde eigen vermogen. De banken stonden echter wel garant. Toen de kredietcrisis uitbrak, wilde niemand de SIV’s nog financieren. De banken moesten de schulden terugnemen op hun balans en de financiële problemen explodeerden.   ...
    De banken zelf werden tot voor kort op geen enkele manier geprikkeld hun buffers te vergroten. Integendeel. Als een bank minder eigen vermogen hoeft aan te houden, kan hij meer geld uitlenen en zo het rendement op eigen vermogen verhogen. Dat is weer goed voor de aandelenkoers en daar zijn weer allerlei bonussen aan gekoppeld. ‘Sinds het midden van de jaren ’90 zijn beloningssystemen geëxplodeerd’, zegt Benink. ‘Daardoor werd het vuurtje aangeblazen. Dat hebben de toezichthouders niet goed ingeschat.’   ...
    Tot nu toe is ook nog geen een toezichthouder opgestapt vanwege de kredietcrisis. Zelfs de president van de IJslandse centrale bank zat tot gisteren nog op zijn plek, hoewel de regering inmiddels zijn aftreden heeft geëist.

Red.:   De grafieken zeggen eigenlijk al genoeg. In de eerste staat het falen van De Nederlandsche Bank en onder andere Nout Wellink, in de tweede hoeveel het kost.
    Opvallend is dat in de tweede grafiek IJsland niet vermeld is. Want daar is het het slechtst. Ook dat land had een "toezichthouder":
 

Uit: De Volkskrant, 27-02-2009, van een verslaggeefster

David Oddsson, de president van de IJslandse Centrale Bank, moet alsnog vertrekken. Donderdag nam het IJslandse parlement een wet aan om hem hiertoe te dwingen. Het parlement gebruikt daarvoor wel een truc. Volgens de wet moet de centralebankpresident een afgestudeerd econoom zijn. Oddsson is dat niet. ...
    Oddsson is sinds 2005 president van de Centrale Bank. Daarvoor was hij jarenlang premier. Geleid door zijn geloof in het vrijemarktkapitalisme gaf hij de markt de ruimte, de overheid trok zich terug. Het resultaat: een onstuimige groei. IJsland werd een serieuze economische macht.
    Maar de groei had wel een keerzijde. Oddsson voerde een suïcidaal monetair beleid. Hij liet onder meer toe dat de banken zo snel groter werden dat het voor de overheid onmogelijk zou zijn ze in geval van nood overeind te houden. Als gevolg van zijn beleid was het land niet bestand tegen de kredietcrisis. IJsland is failliet en staat sinds kort onder curatele bij het Internationaal Monetair Fonds.

IRP:   Meteen een ruggetje naar de volgende:

Uit: De Volkskrant, 10-03-2009, van verslaggever Evert Nieuwenhuis

Oud-topman Camdessus: ‘Deze crisis had nooit mogen uitbreken.’ | Meer invloed bepleit vooropkomende economieën.

Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) moet drastisch worden hervormd om een nieuwe financiële crisis te voorkomen. Dit zegt Michel Camdessus, van 1987 tot 2000 de hoogste chef van het IMF.
    Opkomende economieën en ontwikkelingslanden moeten een grotere stem krijgen. Ze moeten lid worden van een op te richten ‘hoge raad’ die politieke en strategische keuzes maakt. Een uitvoerend bestuur moet toezien op het dagelijks toezicht. ‘Met deze structuur creëren we een eerlijker systeem en wordt het vertrouwen hersteld’, aldus Camdessus.
    De noodzaak tot hervormingen van het fonds was al duidelijk na het uitbreken van de Azië-crisis in 1997. ‘Maar toen die crisis voorbij was, vergaten we de hervormingen. We betalen nu de prijs voor die nalatigheid. Dit is de crisis die nooit had mogen uitbreken’, zei de Fransman maandag.
    Het IMF is zelf ook ontevreden over zijn functioneren. Vrijdag presenteerde het een onderzoeksrapport met vernietigende conclusies. Het IMF, belast met het toezien op de internationale financiële stabiliteit, faalde naar eigen zeggen als mondiale toezichthouder. Het had nauwelijks oog voor de oorzaken van de grootste financiële en economische crisis in decennia. Risico’s werden gemist of te laag ingeschat. Lankmoedigheid werd bevorderd door te optimistische voorspellingen, met name over de economieën van ontwikkelde, rijke landen.   ...
    De waakhond van de financiële stabiliteit geeft toe dat het te weinig zijn tanden laat zien. Gepeperde waarschuwingen worden afgezwakt wanneer ze niet worden opgevolgd in plaats van de confrontatie aan te gaan, met name met rijke landen.
    Ondanks deze zelfkritiek groeit de rol van het IMF naarmate de krediet- en economische crisis diepere sporen trekt. Na jarenlang in de luwte te hebben verkeerd, heeft het Fonds de afgelopen maanden financiële reddingslijnen uitgegooid naar IJsland, Hongarije, Letland, Oekraïne, Servië, Wit-Rusland en Pakistan. In totaal hebben deze noodoperaties 48 miljard dollar gekost. Momenteel verkeert het fonds in overleg met Turkije voor een nieuwe noodlening. ...
   ... Ook de Wereldbank bezint zich op de rol van opkomende en arme landen. Maandag werd bekend dat onder anderen Herman Wijffels lid wordt van een onafhankelijke commissie die adviseert over bestuur dat beter aansluit bij de hedendaagse, economische verhoudingen in de wereld.

Red.:   Het IMF heeft eigenlijk precies het omgekeerde gedaan als zorgen voor stabiliteit: ieder land dat bij haar aanklopte heeft ze een neoliberaal programma opgelegd, van het soort dat uiteindelijk ook de globale crisis heeft veroorzaakt. Net als die andere genoemde instelling, de Wereldbank. Het is alsof de vos zegt: "Ik had beter op de kippen moeten passen, in plaats van ze opeten". Die laatste bezwering lijkt evenveel waard als die van het IMF.
    Tussen twee haakjes: sinds de Latijns-Amerikanen landen hun leningen bij het IMF hebben afbetaald, en de verplichtingen ervan opgeheven, gaat het weer een stuk beter met ze.
    Nog twee "toezicht"-organen die gefaald hevven:

Uit: De Volkskrant, 27-02-2009, door Bart Dirks

Alarmbellen hadden eerder moeten rinkelen in Brussel

Eurocommissaris Neelie Kroes (Mededinging) heeft er spijt van dat Brussel niet veel eerder een onderzoek heeft ingesteld naar de rol van kredietbeoordelaars. Die rating agencies bleven in de aanloop naar de kredietcrisis positieve oordelen geven over riskante financiële producten.
    ‘Het gaat er nu niet om dat we spelletjes gaan spelen wie schuldig is aan de crisis, maar sommige partijen hebben meer ellende veroorzaakt dan andere’, zei Kroes woensdag in Den Haag na een overleg met de Tweede Kamer. ‘Met de wetenschap van vandaag hadden we eerder moeten reageren. Maar zo denkt de hele wereld er inmiddels over.’   ...

Red.:   Natuurlijk is het wel van belang te weten wie gefaald hebben - want die instellingen moet je veranderen of vervangen- en de betreffende mensen ook. Als de veeroot zinkt, wordt de bootsman veroordeelt. Als het toezicht faalt, worden de toezichthouders veroordeelt - en in ieder geval ontslagen.
    Nog een categorie:

Uit: De Volkskrant, 18-07-2009, van verslaggever Robert Giebels

Hoogervorst: accountants mede schuldig aan crisis

‘Boeken van banken en verzekeringsmaatschappijen niet kritisch genoeg doorgeploegd.’| Accountants verwerpen kritiek topman AFM.

Accountants dragen mede de schuld aan de kredietcrisis. Dat stelt de directeur van de Autoriteit Financiële Markten (AFM), Hans Hoogervorst. De beroepsgroep van de accountants vindt het verwijt van de toezichthouder ‘te gemakkelijk’.
    Hoogervorst zei deze week in een toespraak voor accountants dat ze de boeken van banken en verzekeringsmaatschappijen niet kritisch genoeg hebben doorgeploegd. Ze hadden wat de AFM-topman betreft meer op het totaalbeeld moeten letten en zich minder moeten verliezen in details. Ook verwijt hij de beroepsgroep dat ze bij twijfel over die boeken niet naar de bankentoezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) stappen.
    De accountants zijn het eens met Hoogervorst dat ze zich vaker en intensiever moeten verstaan met de toezichthouder. Maar wat betreft de schuldvraag voelen ze zich niet aangesproken. ‘Achteraf weet je alles’, zegt Berry Wammes, algemeen directeur van de organisatie van accountants, Nivra. ‘Individuele accountants die met één bank bezig zijn, zien systeemproblemen niet.’ Bovendien, stelt Wammes: de banken die de accountants wat Hoogervorst betreft kritischer hadden moeten bejegenen, voldeden aan alle eisen.
    Hoogervorst vindt juist dat het systeemrisico het makkelijkst was te zien. ‘Maar bijna niemand zag die grootste risico’s.’ Volgens hem is de basale oorzaak van de crisis ‘een te grote schuldenlast van de gehele economie en de te kleine buffers in de financiële sector in het bijzonder’. Accountants hadden bij DNB de klok moeten luiden toen ze zagen hoe klein de buffers waren van de banken waarvan ze de boeken controleerden.   ...

Red.:   Weer zo'n toezichthouder die geen toezicht heeft gehouden, en dat normaal vindt ... De antwoorden van de toezichthouder hebben het niveau van smoesjes van een scholier die te laat komt.

 
Naar Financiële wereld , Economie, lijst , Economie, overzicht , of site home .