Toelichting bij In het kort: Blauwe lucht in China

Deze uitspraak lijkt in strijd met het hoofdthema van deze website, namelijk om zoveel mogelijk zaken wetenschappelijk, gebaseerd op feiten en gebeurtenissen, te behandelen. Wat Goethe hier zegt is dat bij de beoordeling van zaken de intuïtie ook een belangrijke en goede rol kan spelen. En dat is zeker juist. De intuïtie die Goethe gebruikt in zijn uitspraak is dat de wetten der natuur waarschijnlijk niet al te zeer zullen variëren, gaande vanuit de ene naar de andere plaats op aarde.

Goethes voorbeeld is ook een illustratie van de reden dat intuïties zo vaak niet werken. De reden dat Goethes intuïtie werkt, is dat deze gaat over de dode natuur, dus dat er vrij weinig menselijk emotie, betrokkenheid van persoonlijke belangen, bij betrokken is. Dat wordt heel anders als je in plaats van over blauwe lucht, over menselijke cultuur gaat praten. Een uitspraak als: "Je hoeft niet in China geweest te zijn om te weten dat daar ook gediscrimineerd wordt" heeft een heel andere emotionele lading dan die over de blauwe lucht, hoewel ze formeel volkomen gelijk zijn: het is even onwaarschijnlijk dat de algemene wetten van menselijk gedrag van plaats tot plaats zullen verschillen als die van de natuur. Natuurlijk zal het op de ene plaats meer regenen dan de ander, maar op beide plaatsen zal de neerslag uit water bestaan. En natuurlijk zal op de ene plaats handen schudden gebruikelijk zijn en op de andere een hoofdknik, maar op beide plaatsen zal een begroetingsritueel bestaan.

Een directe toepassing van Goethes intuïtie is die van "De onterechte roep van discriminatie". De supporters van het allochtonenbelang nemen voetstoots aan dat het maken van onderscheid met betrekking tot allochtonen discriminatie is. Als men alle gevallen dat men dit doet optelt, is de conclusie dat discriminatie door autochtonen veel meer voorkomt dan discriminatie door allochtonen. De intuïtie van Geothe zegt dat dit onjuist is. Dus moet een groot aantal aangedragen gevallen van discriminatie onjuist zijn (het onderscheid is dan gebaseerd op gedrag, en niet op etniciteit, dus geen discriminatie). Het feit dat men Goethes intuïtie schendt is niet omdat men die intuïtie niet kent of ontkent, maar omdat men ze op grond van wat men een hoger doel beschouwt even niet wil kennen of weten.

De reden dat de redactie niet graag met Goethes intuïtie werkt is dus niet dat ze onjuist zou zijn, maar omdat ze zo vaak fout gebruikt wordt. In feite praat men dan niet over intuïtie, maar over wensdenken en allerlei andere vormen van dwaalprocessen van de menselijke geest. Maar zonder terugvallen op de realiteit zijn die uiterst moeilijk te bestrijden. Op een of andere wijze gaat iedereen er vanuit dat hij genoeg gezond verstand bezit om zijn "intuïties" tot waarheid te verklaren, zelfs bij het bestaan van allerlei bewijzen van het tegendeel.


Naar In het kort: Blauwe lucht in China , of site home .