Journalistieke fouten

De meest fundamentele problemen ontstaan op die punten waar er sprake is van belangen-verstrengeling . Het gevaar daarop ligt op de loer in alle omstandigheden waarbij de journalisten en de bij de berichtgeving  betrokken partijen langere tijd met elkaar te maken hebben. Een bekend voorbeeld is de parlementaire journalistiek. De belangenverstrengeling is dat de journalisten in zekere mate afhankelijk zijn van de politici voor nieuwtjes, interviews, e.d. Dat geldt meer naarmate de journalist gemakzuchtiger is, omdat bij afwezigheid van directe bronnen, onafhankelijk onderzoek moet worden gedaan, hetgeen veel meer tijd vergt. Omdat journalisten ook maar menselijk zijn, ontstaat op den duur een overdadiger aandacht voor de rol van personen in plaats van voor het beleid, en tevens een belangenverstrengeling, omdat persoonlijke zaken nog nauwer aan de interactie met de politici zijn gebonden .

Een tweede voorbeeld van belangenverstrengeling is de bemensing van de berichtgeving over het conflict in Palestina. De meerderheid van de vaste verslaggevers van het conflict, de correspondenten, is van joodse afkomst. Dit is vanuit ieder vorm van journalistieke beroepsethiek onaanvaardbaar .

Een derde falen is dat rond het allochtonenprobleem. Tezamen met de intellectuele smaakmakers hebben de media, met in de uitvoerende rol de journalisten, vrijwel alle signalen van steeds grotere problemen met allochtonen in Nederland tegengehouden van publicatie . Het feit dat de gevangenissen in Nederland op een gegeven moment voor de helft met allochtonen bezet is werd geheim gehouden. pas toen dit percentage nog verder steeg, en door mond tot mond reclame al vrij ver verspreid was in de maatschappij, waren de media bereid dit feit ook in hun berichten toe te geven. Hetzelfde geldt voor de groeiende problemen in de wijken die steeds meer door allochtonen werden bewoond. Tijdens onregelmatigheden in de Rotterdamse Afrikaanderwijk, veroorzaakt omdat autochtone bevolking op onbeholpen wijze probeerde aandacht voor hun problemen te krijgen, kozen de media unaniem positie tegen de autochtonen . Sindsdien hebben de media een heel vocabulaire ontwikkeld om hun keuze voor de allochtonen te ondersteunen .

Dit zijn slechts een paar voorbeelden van een algemene journalistieke trend om niet alleen in de commentaren, maar ook in de berichtgeving een min of meer eenzijdige positie in (belangen-) conflicten in te nemen . Een deel van deze gevallen is niet het gevolg van het toeval van de voorkeur van een willekeurige journalist of journalisten, maar het gevolg van gevoerd beleid. Dit is met name het geval in de allochtonenproblematiek, waar lang tijd (deels stilzwijgende, deels openlijke) afspraken zijn gemaakt over wat wel en niet gepubliceerd ging worden. Een selectief beleid ten einde meer allochtone programma's en gezichten in de media te krijgen is een gepubliceerd voorbeeld. Dat er sprake is van een specifiek en gedefinieerd beleid aangaande wat in de media komt, is zonder twijfel . Gezien het belang van de media voor het functioneren van de maatschappij, zou een dergelijk beleid openbaar moeten zijn, om maatschappelijk ongewenste gevolgen als boven beschreven te voorkomen.

Een andere aanwijzing voor de noodzaak van een methode om de journalistiek te corrigeren is het feit dat ze ze weinig geneigd om bestaande fouten te erkennen, en correctie te aanvaarden .

Een ander heikel punt is de verwevenheid van journalistiek en politiek. In de politieke journalistiek, met name datgene dat zich afspeelt in Den Haag, is door persoonlijke contacten een vorm van verwendheid ontstaan, die door iedere objectieve waarnemer als ongewenst zou worden gezien .

Al met al lijkt dit voldoende materiaal om de oprichting van een instelling voor journalistieke kwaliteitsbewaking noodzakelijk te maken . Bij het ontbreken daarvan op dit moment is het noodzakelijk voor iedereen die een onvervormde blik op de werkelijkheid wil bewaren om zelf zijn informatievoorziening te bewaken. Een aantal mogelijkheden om dat te doen zijn verzameld hier .

Naar Media belangen , Media lijst , Politiek & media overzicht  , of site home .