De mediakongsi

Voor de media zijn er, naast goed kunnen  schrijven of spreken, nog meer vereisten op te stellen, even all soorten journalistiek op één hoop gooiende:. Erop uit willen trekken, een onderzoekende geest, nieuwsgierigheid, en dat soort dingen. Dus ook niet bang voor nieuwe dingen, niet direct afgeschrikt door gevaar, en een mate van zelfstandigheid.

Nu komen bij mensen alle mogelijke eigenschappen niet willekeurig verdeeld voor, maar in combinaties. Zo blijkt bijvoorbeeld goed kunnen schrijven vaak voor te komen tezamen met een sterkere fantasie, en goed kunnen spreken samen te komen met goed kunnen liegen. Allemaal niet één-op-één, natuurlijk, maar als trends, die alleen in groepen echt zichtbaar zijn. Ongetwijfeld om dat er achter de deeleigenschappen weer hogere verbanden zitten zoals die tussen nieuwsgierigheid en fantasie - het gaat beide over het geestelijk kunnen bevatten van een andere wereld dan de direct uit eigen en bekende ervaringen voortvloeiende. 

Waar het om gaat is dat uit eisen voor een functie, een bepaald soort mensen in de beroepsgroep voortvloeit. Iets dat  in het geval van de media als ervaringsfeit bekend genoeg is, onder terminologie als "de linkse kerk", "die linkse media", en dergelijke. Waar onmiddellijk tegenin geroepen kan worden dat er ook rechtse media bestaan, waarbij uit vergelijking direct volgt dat de karakteristiek als links juist is. Want "rechte media" beperken zich vrijwel uitsluitend tot twee zaken: vertegenwoordiging van het belang van de rijken (door wie ze direct of indirect betaald worden), en al dan niet dom vermaak,. met als levende illustratie de Angelsaksische tabloid-pers in handen van pers-magnaten en met blote meiden op pagina 3. In zekere zin zijn "rechtse media" de voortzetting in de moderne tijd van de rol van de kerk als instituut: opium voor het volk.

Sinds de Tweede Wereldoorlog zijn er een aantal duidelijke gevallen geweest waaruit bleek dat de media, journalisten, onderling afspraken maken over wat er al dan niet in het nieuws komt of gepubliceerd wordt. Recent in het nieuws gekomen naar aanleiding van de dood van Prins Bernard is het universele zwijgen over alles rond de affaire Greet Hofmans. Maar belangrijker zijn de gevallen waar het niet om oppervlakkige zaken als het koningshuis, maar politieke en culturele trends en standpunten gaat. Men zou mogen aannemen dat de media en journalistiek alle politieke meningen en stromingen op gelijkwaardige wijze zouden behandelen, zolang die meningen niet duidelijk strafrechtelijke aspecten bevatten.

Er zijn een aantal gevallen bekend waarin dat laatste duidelijk niet het geval is. Voorbeelden zijn de Buikhuisen-affaire staande voor het genen-versus-opvoeding debat , de allochtonen-overlast , de boycot van Hans Janmaat en de Centrum-Democraten , het asielzoekersdebat , de hetze tegen Fortuyn , het handenschud-incident met minister Verdonk , het stilzwijgen over de overbevolking en het immigratieprobleem , de kernenergie , de alfa versus bèta cultuurstrijd, en de buitenlandse politiek . Een belangrijk gemeenschappelijk thema in al deze hetzes was het refereren aan de oorlog . In de gevallen van de Buikhuisen-affaire en het genen-versus-opvoeding debat, de boycot van de CD, de allochtonenoverlast en het Verdonk-incident is inmiddels ook in de media toegegeven dat men daar fout zat. Dat is natuurlijk niet openlijk gebeurd, als onderwerp van een artikel, maar in tussenregels naar aanleiding van recentere discussies .

Hetzes als boven genoemd ontstaan niet door een specifiek plan, een samenzwering in de letterlijke zin. Maar dat er geen echte samenzwering is, betekent niet dat er niet een zekere mate van planning in zit. De mediawereld heeft ook hiërarchieën – er is een publicatiebeleid, en dat beleid wordt bepaald door de hoofdredactie, in de praktijk waarschijnlijk de hoofdredacteur en een beperkt aantal intimi onder de redacteuren en journalisten van het medium . In deze wereld bestaat een spreiding van meningen die zeer veel nauwer is dan die binnen de Nederlandse bevolking als geheel - "linksig intellectueel" is waarschijnlijk de beste omschrijving . In zulke beperkte clubjes kan wel degelijk besloten worden bepaalde dingen wel en niet te doen, zoals het zeer negatief behandelen van de CD (anno 2011 heeft Paul Wittemen, ten tijde van de CD presenator en redacteur van het VARA-actualiteitenprogramma Achter het nieuws, diverse keren op de televisie toegegeven dat die afspraken er inderdaad waren), en het niet behandelen van incidenten met een allochtone achtergrond . Bovendien bepalen deze clubjes wie wel en niet op televisie, of in de krant, komt . De invloed van deze clubjes is aanzienlijk tot groot .

En naast deze vaktechnische clubjes, zijn er ook een groot aantal andere verbanden tussen mediafiguren en politici, waarin min of meer duidelijke afspraken gemaakt kunnen worden over hoe bepaalde zaken te behandelen. Dit soort clubjes probeert natuurlijk zo veel mogelijk onbekend te blijven, maar soms komt er toch iets van naar buiten .

Het constateren van dit proces is van essentieel belang voor deze website. De analyses en de conclusies alhier staan dusdanig ver af van veel geheiligde opvattingen van de prominente figuren in de media en politiek, dat ook deze website beducht moet zijn voor een eventuele behandeling als die van Janmaat, Buikhuisen of Pim Fortuyn.

Naar Media belangen , Media lijst , Politiek & media overzicht  , of site home .