Het is mogelijk een natuurlijke overgang tussen een nieuwmaak economie en een recycle economie te bedenken. Namelijk op het punt dat de grondstoffen dusdanig duur zijn geworden, dat de kosten van nieuwmaak groter worden dan die van recycling. Daar zou je dus op kunnen wachten. Maar dat is geen gunstige optie. want op het moment dat een groot  deel van de natuurlijke hulpbronnen in de vorm van afvalproducten op de wereld rondzwerven, mag je aannemen dat de wereld door diezelfde reusachtige hoeveelheid afvalproducten niet echt bewoonbaar is geworden. Al was het maar door dat ultieme afvalproduct van alle productie: kooldioxide, dat dan in onze atmosfeer terecht is gekomen in hoeveelheden die sterk lijken op die uit het geologische tijdperk van het carboon, en we waarschijnlijk ook hetzelfde klimaat hebben als in het carboon: een extreem broeikasklimaat .

Het is dus nodig om nu al op een vorm van een recycling economie over te gaan. Het belangrijkste aspect daarvan is een recycling-vorm van energievoorziening. Dat is een paart onderwerp, waarvan een aanzet is gegeven wat de betreft het grootschalige aspect hier , en het kleinschalige hier .

Hier gaat het om de overige productieproces. Het meest radicale voorstel van dit moment is de cradle to cradle aanpak van Braungart en McDonough, waarin het product bij ontwerp en fabricage al gemaakt op op een manier die gericht is op hergebruik : het product wordt als het ware gemaakt in onderdelen die zodanig in elkaar zitten dat het weer makkelijk uit elkaar geschroefd kan worden. Dat is een prachtig idee, dat echter, zij het in mindere mate, leidt aan hetzelfde euvel als het gebruik van recyclede grondstoffen: het is duurder. Want iedereen die de techniek van bijvoorbeeld consumentenproducten over de laatste decennia een beetje gevolgd heeft, weet dat het juist de vroegere aanpak was om losse onderdeeltjes te maken, die met schroeven/jes en bouten/jes aan elkaar werden gezet, en dat de moderne aanpak is om alles aan elkaar te plakken. En de reden daarvan is kristalhelder: het is goedkoper! Er hoeven veel minder mensenhanden aan te pas te komen. Welke diezelfde mensenhanden zijn, die nodig zijn om het kapotte of versleten cradle to cradle product weer uit elkaar te halen. het probleem van de cradle to cradle aanpak is dus precies hetzelfde als van de ruwe vorm van recycling: hoe krijgen we het ingevoerd in een kapitalistische maatschappij?

Uit het voorgaande is duidelijk dat dit niet kan in concurrentie met een nieuwmaak-product. Op het moment dat een recycled of cradle to cradle of C2C-product beschikbaar is, moet dus de concurrerende nieuwmaakproducten uit de handel genomen worden, verboden. Dat kan alleen in een geleide economie - het is de definitie van een geleide economie, want de markt wordt buiten werking gesteld.

Omdat er voor het ontwerpen en maken van recycled of C2C-producten natuurlijk ook grote sommen geld nodig zijn, moet er ook een manier gevonden worden om aan dit geld te komen. Het Rijnlandse voorstel is om dit te doen via het Rijnlandse investeringsfonds: alle erfenissen en andere vormen van kapitaalsoverdracht tussen personen boven een minimumniveau van, zeg, een half miljoen euro worden belast met 100 procent . Met het kapitaal uit dit fonds wordt de recyled- en C2C-productie opgebouwd. Dat kan per product en per bedrijfstak worden aangepakt, ten einde een geleidelijk overgang mogelijk te maken. En het is ongetwijfeld wenselijk om dit proces over tientallen jaren uit te smeren, om de onvermijdelijke economische schokken zo klein mogelijk te houden.

Het is niet erg waarschijnlijk dat dit proces er snel komt, omdat de geneigdheid van de mensheid tot verandering van fundamentele zaken anders dan bij pure noodzaak zeer gering is gebleken -  bijvoorbeeld: nu de olie op begint te raken dacht je misschien dat men wijzer zou zijn, maar met slechts weinig aarzeling is men nu weer aan de kolen begonnen .

Wat hier geschreven is over industriële producten, geldt natuurlijk in precies dezelfde mate voor alle productie, dus ook voor agrarische en andere voedselproducten. In landouw is dat al eeuwenoude kennis: je kan niet voortdurend op dezelfde akker dezelfde producten verbouwen. Wat betreft zaken als vis begint men hard de neus te stoten - daarvoor geldt natuurlijk dezelfde oplossing: bij dezelfde grootte van de mensheid, is alleen een een in zichzelf gesloten proces, dat wil zeggen: door mensen gereguleerde kweek, op termijn haalbaar.

Het is niet waarschijnlijk dat de fundamentele oplossingen aan de beurt zullen komen voordat er een of andere ramp gebeurt. In de tussentijd zullen we ons dus moeten behelpen met de hoop dat kleine deeloplossingen ons geleidelijk verder brengen - zoals het maken van nieuwe producten die milieu- en grondstof-vriendelijker zijn dan de huidige, en toch kunnen concurreren - zie de voorbeelden bij Rijnlandse bedrijfsvormen .

Naar Rijnlandse economie  ,  Rijnlandmodel lijst , Rijnlandmodel overzicht  , of  site home .