Uit: De Volkskrant, 11-04-2008, door Carien Overdijk

Hoeveel ontworteling we aankunnen

Verstedelijking, het thema van deze Maand van de Filosofie, is ook het thema van Welkom in Megapolis, een bundel prikkelende essays van de filosoof Jan-Hendrik Bakker.

...   Niet minder kritisch beziet Bakker de rijke, centrum minnende kosmopolieten, ...
    Bakker citeert zijn befaamde Duitse tijd- en vakgenoot Sloterdijk (‘kosmopolitisme is het provincialisme van de verwenden’) en wijst erop dat ‘de nieuwe internationale urbanisatie van binnensteden’ een vloed aan slecht betaalde, onzekere baantjes oplevert in horeca, vervoer en verzorging. ‘De gevolgen zijn soms absurd. Vrouwen moeten hun eigen kinderen achterlaten om (…) in een rijker deel van de wereld te passen op de kinderen van anderen.’   ...

Uit: De Volkskrant, 12-09-2008, door Niels van den Berg, voorzitter van de Vereniging Expat Rentals Amsterdam

Alleen rijksten en armen wonen in hoogbouw

Minister Cramer pleit voor meer flats. Maar burgers willen niet vanaf hun balkon naar het landschap kijken, zegt Niels van den Berg. Gun ze hun tuintje.

In het Journaal van 6 september zei minister Cramer dat ze veel hoogbouw wil in Nederland. Een soort New York met een Central Park voor het openbare groen. Ik heb met open mond naar haar zitten luisteren. Ik vroeg me af of ze weleens in New York is geweest.
    New York heeft een paar blokken hoogbouw in het centrum. Daarnaast liggen door de stad verspreid blokken met flats. Alleen rijke yuppen en de armsten wonen in die torens. De miljoenen middenklassegezinnen wonen allemaal in vrijstaande huizen op Long Island, New Jersey (de Garden State) en andere gebieden rond de stad. ...
    In de uitgewoonde immigrantenflats in Vogelaars 'prachtwijken' worden mensen als nummers gestopt  ...

Red.:   Hoe het er dat soort armenwijken toegaat staat hieronder beschreven:

Uit: De Volkskrant, 17-06-2006, door Sara De Sloover

Het spook van Dutroux

Tussentitel: ‘In de Sint-Leonardswijk vind je van alles: gekken, misdadigers, pedofielen’

Op de neonletters Bienvenue aan het begin van de straat na, oogt de Luikse rue Saint-Léonard woensdagnacht grauw en troosteloos. Regen valt met bakken uit de hemel, van tijd tot tijd verlicht een bliksemschicht de stalen rolluiken en stevig vergrendelde hekwerken voor de winkelvitrines. Op een bankje voor de supermarkt hangen drie junkies rond. Opleggers zonder nummerplaten rijden een donkere privé-parking af. Het is rond enen: alleen de 24/24 wasserette en café Aux Armuriers zijn nog verlicht.   ...
    ‘Saint-Léonard is zeker een quartier chaud’, geeft de Luikse schepen (wethouder) van stadsontwikkeling Michel Firket toe. Hij zetelt in een ruim kantoor in een van de vele statige herenhuizen die verraden dat de stad ooit heel welvarend was. ‘Maar niet de grootste probleemwijk. In Saint-Léonard vestigen zich nu al wat kunstenaars, aangetrokken door de lage huurprijzen en industriële gebouwen die makkelijk om te vormen zijn tot lofts en ateliers. Maar dat vergt allemaal tijd.’
    Oudere immigranten beklagen zich over de teloorgang van de wijk. ‘Toen we hier vijftig jaar geleden kwamen wonen, was dit een van de mooiste winkelstraten van de stad’, herinnert Ezia Pedica (76) zich met enige nostalgie, terwijl ze de afbladderende verf en de ingeslagen ruiten van een blok leegstaande huizen bekijkt. ‘De ene mooie etalage na de andere, alle huizen netjes onderhouden. Lege melkflessen werden buitengezet met de muntstukken voor de nieuwe er al in, en niemand raakte die aan.’
    Nu moeten de meeste huizen dringend gezandstraald worden, hebben Ezia en haar man Cosimo vijf sloten op de deur en durven ze na zonsondergang de straat niet meer op. ‘Een keer probeerden ze zelfs in te breken, terwijl ik met mijn kleinkinderen binnen was.’
    Wie in de Luikse Sint-Leonardswijk – die in totaal zo’n twaalfduizend inwoners telt – rondwandelt, ziet ook overdag veel verlopen types. Verslaafden met vettig haar, een penetrante zweetgeur, haveloze kleren. Ouders in fluorescerende trainingpakken die wandelwagens voortduwen met daarin gepiercete kleuters. Mentaal gehandicapten, oudere mannen die een plastic zakje vol bierblikken meezeulen. Een man met een lamme arm steunt op een kruk, hij heeft een lap om de arm gewikkeld om de wrijvingswond te verbergen. Handelszaken met namen als Le Mandiema, Oznür, La Cociora, Akuna Matata, Nur Firini en Coiffeur Bouazaoui weerspiegelen daarnaast de multiculturele samenstelling van de wijk: een derde van de inwoners van Saint-Léonard is niet-Belg.
    Het is het soort straat waar met name aan drie soorten handelszaken geen gebrek is: buurtwinkeltjes met groente en fruit, uitdragerijen die de inboedel van mensen met schulden en overleden oma’s te koop aanbieden, en volkse cafés.   ...
    ‘Er loopt een onzichtbare grens door de stad. De Place des Deportes is de scheidslijn. Daarachter is het de Derde Wereld, sorry dat ik het zo moet zeggen. In de Sint- Leonardswijk vind je van alles: gekken, misdadigers, pedofielen.’ Dat is het unanieme harde oordeel van vijf zussen en vriendinnen die gezellig zitten te kletsen in café Machamicci in de straat Hors Château. Zelf bevinden ze zich net aan de ‘goede’ kant van de zojuist geschetste grens. Brigitte (45): ‘Ik mag dan een alleenstaande moeder zijn die van een uitkering leeft, ik zou mijn zoon ’s nachts nooit alleen op straat laten. Dat soort mensen daarentegen kent blijkbaar geen waarden en normen. Ze hebben een heel makkelijk leventje: ze incasseren het kindergeld en geven het uit aan drank en drugs.’   ...

Red.:   Dit is dan nog in een niet al te grote stad, in een niet erg kosmopolitisch land.
    Waar het sociaal gezien om gaat is dat de georganiseerdheid van de stad betekent dat voor een mens om daarin mee te kunnen, hij/zij zelf ook een redelijke mate van bijpassende georganiseerdheid moet hebben. En daaraan kunnen velen niet voldoen, die dan terecht komen in wijken zoals boven beschreven. De nog hogere georganiseerdheid van de metropool, en de hoge eisen zij zij stelt aan het werk dat daar verricht wordt, betekent dat nog veel meer mensen niet mee zullen kunnen komen, en dus dat de onderkant-wijken nog groter zijn, en het niveau, zeker relatief, nog lager komt te liggen. Dat sluit aan bij de realiteit van de derde-wereld metropolen, en de apocalyptische beschrijvingen zoals we die kennen uit de sciencefiction.
    Het dat laatste lijkt wel sneller te gaan dan gedacht:

Uit: Volkskrant website, 28-03-2009, ANP

Rio gaat muren rond sloppenwijken bouwen

De bestuurders van Rio de Janeiro gaan muren bouwen rond sloppenwijken in de Braziliaanse miljoenenstad. De autoriteiten zeggen dat de maatregel is bedoeld om de ongecontroleerde groei van de wijken te voorkomen en om het milieu te beschermen.
    Dat heeft het hoofd van het bureau voor openbare werken in de stad, Icaro Moreno, zaterdag gezegd tegen de Braziliaanse nieuwssite G1. Op het plan is veel kritiek. Sociale organisaties stellen dat door de maatregel de tegenstelling tussen arm en rijk in het Zuid-Amerikaanse land nog meer zal worden benadrukt.
    De muren worden drie meter hoog. In de eerste fase laten de autoriteiten muren neerzetten rond de sloppenwijken Santa Marta en Botafogo. In november nam de politie bezit van Santa Marta om de drugshandel en andere criminaliteit in de wijk onder controle te krijgen.   ...

Red.:   Het beweerde over het onder controle krijgen van criminaliteit is natuurlijk een volkomen leugen - als dat de bedoeling was, is die muur niet nodig. Zodra die muur er staat, laat geen officiële instantie zich daarachter zien - natuurlijk.
    En dit is wat zich daarachter bevindt:

Uit: CNN.com, 04-09-2009, by Douglas Khayat, a psychologist for the international medical humanitarian organization Doctors Without Borders//Medicins Sans Frontieres (MSF), working in Complexo do Alemao, one of the poorest and most violent favelas in Rio de Janeiro.

Trauma of life in one of Brazil's most violent slums

Dr. Douglas Khayat describes life in one of Brazil's most violent favelas | Psychologists have so far given 2,000 consultations for traumatized locals Doctors Without Borders provide the only medical/psychiatric help in the region

Photo: Complexo do Alemao, a poor area of Rio de Janeiro controlled by armed drug-
           dealers

An estimated 150,000 people live in Complexo do Alemao, where armed groups fight for turf, and fighting between police forces and ruling groups leave thousands of people trapped by violence.
    There are no private or public health facilities inside Alemao and not even government ambulances enter. In this extremely violent corner of the world, residents live with a great deal of psychological trauma.
    In recognition of this trauma, Doctors Without Borders offers psychological support, in addition to the medical services we provide to the community in the favela.
    The people who call Alemao home live under a vow of silence, the unspoken code of survival that dictates that no one discuss what goes on inside the community particularly the violent episodes they endure or witness. Killings, beating, threats, expulsions, regular exposure to heavy weapons, and other forms of abuse, are all carried out by the armed groups that control the drug trafficking, imposing their own set of rules.
    Since October 2007, Doctors Without Borders psychologists have conducted 2,000 consultations for 1,000 different patients. For 85 percent of patients, suffering was directly related to violence. They have either been directly affected by combat, experienced the trauma of witnessing extreme violence, have had family members killed or tortured.
    The symptoms we mostly see are anxiety disorders, depression, psychosomatic conditions, and learning and behavior problems in children. When police enter the area, fighting often breaks out with armed groups. The state of fear created by these groups creates an environment in which psychological disorders multiply. Some get used to living this way, but others do not, particularly children.
    The needs are incredible, so are the stories.   ...

Red.:   Een voorbeeld van het geweldsniveau:

Uit: CNN.com, 18-10-2009.

12 dead in Brazil drug

Officers die when their helicopter was shot down
Eight buses set on fire during the clashes

Twelve people, including two police officers, were killed Saturday in a gun battle between two rival drug gangs in a slum in northern Rio de Janeiro, a state spokesman said.   ...
    He said the officers died when their helicopter was shot down over the neighborhood known as Morro dos Macacos. Residents set eight buses on fire during the clashes in an attempt to divert the attention of police, Benjamin said.
    Tarso Genro, a spokesman for the Ministry of Justice, told Record TV that the government would make resources available to "continue this fight."    ...
    Last year, a wave of violence in Rio led to protests in December by a group called Rio de Paz.
    The group said 9,000 people had been slain since January 2007. Many of the deaths were caused by clashes among drug traffickers fighting for territory in Rio's slums and poor neighborhoods, said the group's president, Antonio Carlos Costa.   ...

Red.:   Het is de facto onbestuurd gebied:

Uit: De Volkskrant, 25-11-2010, van correspondent Allart Hoekzema

Politie probeert de macht in favela’s over te nemen

Rio de Janeiro is al vier dagen in de ban van geweld. De strijd om de krottenwijken doet de twijfel groeien of de stad het WK voetbal in 2014 wel aankan.

Rio de Janeiro werd dinsdag wakker met honderden agenten van de militaire politie in de straten. Maar dat bleek onvoldoende om het geweld van drugsbendes in de zogeheten favelas (krottenwijken) te onderdrukken. Woensdag kreeg de politie noodgedwongen versterking.
    De onlusten in de Braziliaanse stad zijn al vier dagen aan de gang. De geweldsgolf zorgt voor grote twijfel of Rio de Janeiro wel in staat zal zijn om het WK voetbal in 2014 en de Olympische Spelen in 2016 in een veilige omgeving te organiseren.
    Twee veronderstelde drugshandelaren werden gedood en vijf anderen gearresteerd nadat dinsdag honderden agenten, gesteund door helikopters en gepantserde voertuigen, vijftien favelas binnenvielen. De politie hield vier personen aan vanwege poging tot brandstichting in de beroemde wijk Copacabana, dicht bij het strand waar het Olympische beachvolleytoernooi zal worden gehouden en waar momenteel een internationale voetbalconferentie plaatsvindt.   ...
    De gewelddadigheden in Rio begonnen zondag met wegblokkades, aanvallen op politiebureaus en talrijke overvallen in de arme buitenwijken van de stad. Drugshandelaren dwongen automobilisten op snelwegen uit hun voertuigen te stappen, waarna deze in brand werden gestoken.
    De autoriteiten van de deelstaat Rio de Janeiro doen de laatste twee jaar serieuze pogingen de al lange tijd door zwaar bewapende drugsbendes gedomineerde krottenwijken onder controle te krijgen. Maar honderden arme gemeenschappen in de zes miljoen inwoners tellende stad blijven zones waar politie noch leger zich durft te vertonen.   ...


Red.:   Volkomen gescheiden werelden, dus.
    Wat een algemene trend is voor de kosmopolitische steden:


Uit: De Volkskrant, 06-11-2012, van correspondent Patrick van IJzendoorn

Bijstandsgezinnen moeten Londen uit wegens hoge huur

Londen heeft veel te weinig sociale huurwoningen en koopt daarom elders huizen op voor de lage inkomens.

Stadsdelen in Londen kopen goedkope huizen in andere steden op om onbemiddelde Londense gezinnen te herhuisvesten. Hun zoektocht naar huizen elders volgt op het regeringsbesluit om vanaf komend voorjaar de huursubsidie te begrenzen. Mogelijk moeten als gevolg daarvan honderden bijstandsgezinnen de dure Britse hoofdstad verlaten.
    Londen kampt met een chronisch gebrek aan sociale huurwoningen. In de jaren tachtig hebben gemeenten deze zogeheten council houses op grote schaal verkocht aan de bewoners. Dit werd gezien als een van de grote successen van de regering-Thatcher. Die regering maakte ook een eind aan het wettelijk bepaalde huurplafond.
    De behoefte aan betaalbare huurwoningen bleef groeien, met onder meer als gevolg dat gemeenten huizen gingen huren van 'landlords', huisjesmelkers. Ironisch genoeg ging het daarbij vaak om voormalige sociale huurwoningen.
    De marktconforme huren in Londen zijn schreeuwend hoog. Een tweekamerwoning of -flat in een doorsnee buurt kost al snel 1.100 pond (1.375 euro) aan huur per maand. Voor grote bijstandsgezinnen kan dat oplopen tot het dubbele - elk kind heeft recht op een eigen slaapkamer. Voor de Britse overheid is dit een stijgende kostenpost.    ...
    Uit onderzoek van dagblad The Guardian blijkt dat de helft van de Londense deelgemeenten (17 van de 33) nu buiten Londen op zoek is naar goedkopere woningen voor de minima. Ze hebben inmiddels onroerend goed gekocht in steden die op reisafstand van Londen liggen, zoals Gravesend en Slough.
    Ook Noord-Engelse oorden als Hull en Manchester, waar veel leegstand is, komen in aanmerking. Probleem is echter dat de kans om werk te vinden in deze steden een stuk kleiner is. Bovendien zijn treinkaartjes, zeker in de spits, zo prijzig dat het weinig zin heeft om voor een laagbetaalde baan heen en weer te reizen tussen Londen en Manchester. Mensen zijn ook bang te worden gescheiden van hun familieleden.    ...



Red.:   Hoe je het ook wendt of keert: de door veel te hoge inkomens opgedreven huizen- en huurprijzen zullen altijd leiden tot verdringen van de lagere inkomens, en een de facto tweedeling:

Hongkongers zoeken toevlucht in bezemkasten

Naar schatting 100 duizend inwoners van Hongkong wonen in piepkleine ruimtes omdat de huurprijzen per vierkante meter sinds 2009 zijn verdubbeld. De Society for Community Organization liet fotograaf Benny Lam een serie portretten maken van Hongkongers in hun krappe woningen, vaak niet meer dan bezemkasten. Daarin doen ze alles: slapen, koken, tv kijken. Lam koos het perspectief van bovenaf, zodat de vier muren zichtbaar zijn.    ...


Red.:   En hier de bijbehorende illustratie:

Reportage | Kooiwoningen in Hong Kong

Teng woont al 30 jaar in een kooi

Ze werden neergezet om Chinese vluchtelingen te huisvesten, maar nu wordt 60 procent van de kooiwoningen bevolkt door armen die in Hongkong zijn geboren. Verandering is niet in zicht.

... De uit de jaren vijftig daterende kooiwoningen waren bedoeld voor berooide vluchtelingen van het Chinese vasteland, maar tegenwoordig wordt 60 procent van de kooien bewoond door armen die in Hongkong zijn geboren en getogen.    ...


Red.:   Dit staat pas verderop in het artikel, zodat gesuggereerd kan worden dat die kooiwoningen iets van doen hebben met de overname door China. Ze stammen dus uit de kapitalistische tijd van Hong Kong. En er zat totaal geen vooruitgang in het leven van de bewoners ervan: