Bronnen bij Toekomst: hoeveelheid CO2

23 jun.2010

De geologische argumenten zijn glashelder en niet te weerleggen. Toch zijn ze nog steeds nergens anders gezien of gehoord (schrijvende juni 2010). Maar wetenschapper-filosoof Bas Haring begint er aan te ruiken:


Uit: De Volkskrant, 19-06-2010, column door Bas Haring

Hoeveel bos moet je eigenlijk planten tegen al die CO2?

Om je CO2 uitstoot te compenseren kun je bomen planten. ...
   Maar bomen zijn geen wondermiddelen. Ze hebben geen oneindige capaciteit de lucht te reinigen van CO2. Ze zuigen de CO2 niet op om deze op magische wijze te laten verdwijnen. Ze leggen de C van CO2 vast in de vorm van hout.
    Hoeveel bomen moeten we planten om alle CO2 vast te leggen die vrijkomt wanneer we alle reserves aan fossiele brandstoffen opmaken? ...
    De volgende gegevens heb je nodig: schattingen van reserves aardolie, steenkool en aardgas. En een indicatie van de hoeveelheid CO2 die vrijkomt bij de verbranding van een liter olie, kilo kool of kubieke meter gas. ... ik kom op ruim 2 teraton aan CO2. Dat is een heleboel. Ongeveer evenveel als de totale hoeveelheid CO2 die nu al in de lucht zit.
    Hoeveel bos is nodig om al die koolstof op te slaan? Hoeveel kilo koolstof kun je kwijt in een vierkante meter bos? Als een bos uit grote blokken koolstof zou bestaan had je met gemak honderden kilo's per vierkante meter kwijt gekund. Maar een bos bestaat uit bomen.
    Een bos populieren is ongeveer15 kilo hout per vierkante meter - een keer googlen en wat rekenen leert me dit. Dat is eigenlijk helemaal niet zoveel. Een wasmand met haardhout weegt zo'n 15 kilo. Een bos is dus niet meer hout dan hetzelfde oppervlak vol met waswanden met haardhout: een wasmand per vierkante meter. Het weelderigste regenwoud heeft maximaal 90 kilo plantaardig materiaal per m2 en een stoer bos zo'n 50 kilo.
    Laten we dat laatste getal gebruiken. Hoeveel van dat type bos hebben we dan nodig om al die CO2 te binden?
    Een oppervlak van ruim 20 miljoen vierkante kilometer! Ruim twee maal het oppervlak van Europa.
    Dat gaan we niet redden. Zoveel bos krijgen we niet geplant de komende honderd jaar. Het probleem is dat we een volume aan steenkool, aardolie en -gas proberen te compenseren met een oppervlak. Dat is vechten tegen de bierkaai. Zoals een kubieke decimeter water duizend vierkante decimeter vloer nat kan maken, vraagt een ondergronds volume van olie, kool en gas om een gigantisch oppervlak aan bos.
    We moeten iets anders doen. We moeten volume met volume compenseren. De bossen moeten de hoogte in. Of de diepte. Meer kilogram hout per vierkante meter. Alleen dan krijgen we al dat CO2 op een redelijke oppervlakte vastgelegd.
    We moeten het hout gaan stapelen. Hout op hout op hout. Dat kan. Veen is iets dergelijks. Veen bestaat uit plantjes die groeien op plantjes die op plantjes groeien. Tot tientallen meters dik. Per vierkante meter kan veen een paar honderd kilo houtstof bevatten. Meer dan een regenwoud.
    Ik ben al begonnen. In mijn tuin. Ik stapel mijn gemaaide gras tot grote hoogte.
Opdat ik na verloop van tijd kilo's aan hout - of gras - per vierkante meter verzameld heb.
    Alleen gaat het niet werken. Hebben berekeningen mij geleerd. ...


Red.:   Hij is er bijna: het is dusdanig veel materiaal, dat het menselijkerwijs niet mogelijk is die vrijkomende hoeveelheid koolstof vast te leggen - op welke manier dan ook:


Uit: De Volkskrant, 03-07-2010, column door Bas Haring

Algerije volproppen met gras en juichen voor hoogleraren

...      Ik opperde om gras te gaan gebruiken in plaats van hout en kwam op het idee vanwege veen. Veen bestaat uit meters dikke pakketten en kan wel 500 kilo houtstool bevatten per vierkante meter. In plaats van een bos van twee keer Europa volstaat een tien meter dik veenpakket ter grootte van Algerije. Alhoewel Algerije een fors land is, klinkt dit een stuk realistischer. En omdat veen langzaam groeit, dacht ik aan gras.
   Ik stelde me zo voor een grassoort te zoeken - of desnoods te maken - die kan groeien op gras, zoals veen op veen kan groeien.
    Algerije zou volstaan met dit gras en zou ieder jaar gemaaid worden. De laag gemaaid gras zou op de een of andere manier afgesloten moeten worden om vertering te voorkomen, waarbij weer CO2 vrijkomt, en op die laag zou weer nieuw gras gaan groeien. 500 kilo houtstof per vierkante meter leek me haalbaar.
    Ik heb serieuze bijval gekregen: 'Wist u dat dit al wordt geprobeerd door boeren in de VS?' En: 'Wat een goed idee, u mag mijn tuin gebruiken'. Maar jammer genoeg gaat het bij nader inzien niet werken: gras groeit nog steeds te langzaam. Een goed stuk gras levert 1 kilo vaste stof per vierkante meter per jaar, leer ik uit het tijdschrift Veeteelt, en het duurt dus vijfhonderd jaar voordat Algerije vol ligt met een dik genoeg pakket gras dat kan compenseren voor onze CO2 uitstoot.   ...


Red.:    Dat 'menselijkerwijs in 'niet mogelijk' volgt uit nog een factor die Haring nog niet behandeld heeft: de tijd die de natuur het heeft gekost om het op te slaan versus de tijd waarin het weer vrijkomt.