Bronnen bij solidariteit De Vokskrant, 12-02-2005, artikel van Thomas von der Dunk, cultuurhistoricus.

Kabinet eist geen solidariteit van de rijken

Door vooral morele nadruk op de solidariteit tussen jong en oud te leggen, veegt het kabinet de solidariteit tussen arm en rijk onder tafel, betoogt Thomas von der Dunk.

De afgelopen jaren heeft de vergrijzing op de politieke agenda steeds verder aan urgentie gewonnen. Omdat het aantal ouderen gestaag toeneemt, dreigen de pensioenen onbetaalbaar te worden, om van vervroegde pensionering nog maar te zwijgen. Het kabinet-Balkenende
grijpt dit aan om de sociale zekerheid te versoberen, en Bas Jacobs sloot zich hierbij - met een overigens in hoofdzaak op Amerikaanse cijfers steunend betoog - in hoofdlijnen aan (Forum, 10 februari).
    De weerstand van de vakbeweging wordt door de voorstanders van deze sanering als seniorenegoïsme en gebrek,aan solidariteit met jongere generaties gehekeld. Vergrijsd als ook het vakbondskader is, zou het slechts voor het behoud van mooie regelingen voor de eigen leeftijdsgroep vechten, en de twintigers, dertigers en veertigers, voor wie dit nooit zal zijn weggelegd, in de steek laten.
    Daar zit zeker een stuk waarheid in, maar het is tegelijk ook maar het halve verhaal. Door zo de morele nadruk op de solidariteit tussen oud en jong te leggen, wordt een ander solidariteitsprobleem stilzwijgend onder tafel geschoffeld: dat tussen rijk en arm. Het negeren daarvan door het kabinet verklaart veel van het verzet.
    Zeker is het zo dat een deel van de vijftigers en zestigers - de zogeheten protestgeneratie - beter af is dan de generaties voor hen en,die na hen komen. Een deel, inderdaad: het deel met de betere banen binnenshuis: Een ander deel in het geheel niet: diegenen die na veertig jaar zware lichamelijke arbeid - want die mensen zijn er ook nog - op hun 60ste gewoon zijn uitgeteld, als ze niet al eerder met een kapotte rug in de WAO zijn beland.
    Het is dat tweede, armere deel dat door veel van de kabinetsmaatregelen wordt getroffen.
Terwijl het eerste, rijkere deel, dat deel, dat door de coalitie juist steeds als legitimatie voor de hoognodige generatiesolidaire bezuinigingen wordt opgevoerd, in feite zoveel mogelijk wordt ontzien.
    Het gemak waarmee over vermindering van de ontslagbescherming zonder enige financiële compensatie van laagbetaalden wordt gesproken, staat in schril contrast met de aarzeling apert falende, bovenmatig bijklussende of anderszins beroerde figuren aan de top van een organisatie eruit te gooien zonder ze eerst van een stevige gouden handdruk-voor-het-leven te voorzien. Dezelfden die in het eerste geval voor geringere uitkeringen en lonen pleiten, durven de code-Tabaksblatt niet bindend op te leggen om aan het onbeschaamde gegraai van de Mobergs en de Cerfontaines een einde te maken. 60-Jarige jongens zijn dat, maar geenszins aardige jongens, als het gaat om de nu zo nadrukkelijk beleden normen en waarden van generatiesolidariteit.
    Of neem de huisvesting: elk bescheiden gemorrel aan de absurde Nederlandse overheidssubsidie voor miljonairsvilla's - de hypotheekrenteaftrek - is steevast tot taboe verklaard, omdat dat onaanvaardbare inkomensonzekerheid zou creëren. Tegelijk was in de ogen van VVD-minister Dekker dergelijke onzekerheid voor huurders echter totaal geen punt, en meende zij toen te kunnen volstaan met de afgesleten mantra dat de markt gewoon zijn werk moet doen. Slechts met grote tegenzin heeft zij haar liberaliseringsplan afgeblazen.
    Het is deze onevenwichtigheid in het kabinetsbeleid die zoveel oplettende burgers wantrouwend maakt wanneer een CDA-vos als Thijs Jansen op Forum van 15 januari gepassioneerd de solidariteit tussen generaties preekt. Dat gepreek houdt namelijk zowel de gebrekkige solidariteit binnen de generaties als de blijvende bevoorrechting van een rijke bovenlaag buiten schot.
    Na decennia van bewuste denivellering is die maatschappelijke kloof weer actueler dan ooit. Dat ziet iedereen die niet de bovenmodale zestiger met de ondermodale veertiger, maar de incontinentieluiers in verpleegtehuizen met de gouden pleepotten van de UWV-directie vergelijkt.


Terug naar Toelichting bij In het kort, solidariteit  , of naar site home  .