Bronnen bij TV-recensie: Yes, minister: politici

De reactie van politici op de serie Yes, Minister is altijd zeer positief geweest. Een voorbeeld (VARA TV Magazine, nr. 35-2006, door Roy van Vilsteren):
  Programma-aankondiging, Yes Minister, RTL 7, 23:30-00:05 uur

Man & macht

In de ontzettend Britse comedy Yes Minister trekt niet de minister, maar de verzuurde topambtenaar Sir Humphrey aan de touwtjes. Klopt dat beeld ook met de Nederlandse politieke realiteit?

Hans van Baalen, Tweede Kamerlid VVD
Na het zien van Yes Minister zou je bijna voor de ambtenarij kiezen in plaats van voor het Kamerlidmaatschap. Voor mij was het echter een reden om het juist wel het Kamerlidschap te ambiëren, ik wilde niet zo'n mak schaap als minister Hacker zijn. Er zijn in Den Haag ook ambtenaren die veel invloed hebben en een minister slechts als passant zien. Als ik vroeger bijvoorbeeld de minister van Defensie wilde spreken, zei de secretaris-generaal: stel jouw vraag maar aan mij, ik zit het langst op deze plek. Jonge ambtenaren zijn echter heel loyaal naar de minister, cynisme; bespeur ik vooral onder oudere ambtenaren. In de serie heeft Sir Humphrey altijd wel commentaar op een verandering; er zijn volgens hem altijd redenen om iets niet te doen. Die terughoudendheid is er ook in Nederland nog wel, maar de Sir Humphreys zijn in Nederland aan het uitsterven.'

Harry van Bommel Tweede Kamerlid SP
In hoeverre de macht bij de ambtenarij ligt, hangt erg van het ministerie af. We hebben een staatssecretaris gehad die door haar ambtenaren slechts werd gedoogd. Dat ging heel ver. Als ze op buitenlands werkbezoek was, gingen door het hele ministerie mailtjes en faxen rond met spotprenten waarin ze werd beschimpt; de ambtenaren staken de draak met haar hobby om in het buitenland almaar nieuwe schoenen te kopen. Dit cynisme zie ik overigens niet terug aan de top, daar zijn de ambtenaren buitengewoon getalenteerde professionals. De cultuur binnen het ministerie is erg verschillend; een ambtenaar van Buitenlandse Zaken kan ik gewoon bellen voor een afspraak, maar Verkeer en Waterstaat niet - daar loopt sinds Tineke Netelenbos al het contact via de secretaris-generaal. Welk ministerie net zo conservatief is als in de serie? Justitie is het minst veranderingsgezind, en Buitenlandse Zaken.'

Robin Linschoten Kroonlid SER (Sociaal-Economische Raad)
Ik heb alle dvd's van Yes Minister, geweldig is het. Sommige zaken zijn beslist herkenbaar, maar deze mallotige minister die zijn oren laat hangen naar de ambtenarij, is natuurlijk waanzinnig overdreven. Het politieke systeem in Engeland is heel anders dan in Nederland. Vanwege het districtenstelsel zijn Engelse ministers vaak iedere maand een week in hun kiesdistrict, ze houden ook kantoor in hun gebied. Daardoor is hun afhankelijkheid van de ambtenaren groter. Daarnaast zijn ministers in Engeland gekozen door het volk. Ze maken deel uit van het Lager- of Hogerhuis, dus moeten ze aan de kiezer laten zien wat ze doen. Dat is nog wel eens lastig bij een werkministerie dat politiek niet zo interessant is. En daarom is het voor Jim Hacker belangrijk om de pers te bedienen. Hij is minister van Administrative Affairs, helemaal niet politiek interessant dus. Dat is in Nederland niet zo. Een politicus heeft hier geen enkele kiezer nodig om minister te worden.'

Ferd Crone Tweede Kamerlid PvdA
'Of ambtenaren het hier voor het zeggen hebben? Nou ja, hier hadden we onder meer de Betuwelijn, waar ambtelijke stukken zo ingekleurd werden dat de 'Voordelen van de Betuwelijn groter leken dan de nadelen. Nederlandse ambtenaren willen overigens niet echt zo'n zwakke minister als in deze serie. Je hebt dan wel de minister in je zak, maar een zwakke minister wordt ook gepiepeld in de ministerraad. Wat ik van Yes Minister heb geleerd, is dat je als politicus in ieder geval de baas moet zijn, steeds kritisch moet doorvragen en kennis van buiten het ministerie organiseren, als tegenwicht voor je eigen ambtelijk apparaat.'

De aanduiding in de kop van Sir Humphrey als verzuurd is beslist niet juist. Sir Humphrey is aarts-conservatief, maar is wel degelijk cultureel geïnteresseerd, en gaat graag goed eten. Zaken die men niet snel ziet bij verzuurde mensen.


Naar Yes minister , Literatuur, inleiding , of site home .

9 sep.2006