Bronnen bij Neurologie, neurotransmitters: acetylcholine

Het is 2018 en de meeste artikelen over neurologie zijn nu meerdere tot vijf jaren oud, maar hier is pas het eerste artikel waarin duidelijk sprake is van de werking van acetylcholine, als tegenhanger van dopamine. Dopamine: aantrekking en herhaling ("lekker"), acetylcholine: afstoting en vermijding ("vies").
    Toevoeging in 2023: meer dagelijkse toepassing staat hier uitleg of detail .

Zoals gebruikelijk als het opvalt gaat het dan dus over het extreme geval, de psycho-pathologie (de Volkskrant, 26-03-2018, door Tonie Mudde):
  Interview | Arjan Schröder, psychiater

Als het geluid van een appel hels is

Sommige mensen kunnen zo slecht tegen een bepaald geluid dat het hun leven ontwricht. De psychiatrie probeert vat te krijgen op deze mysterieuze stoornis, waarvan mogelijk 3 procent van de mensen last heeft.

Extreme gevoelens van walging en woede bij het geluid van een kind dat slurpt of bij de sloffen van je partner die over het parket schuiven. Bij het AMC begon het met drie patiënten die gebukt gingen onder zulke symptomen. Arjan Schröder, onlangs gepromoveerd op dit ziektebeeld, plaatste een oproep op internet om te peilen of er nog meer mensen zijn die lijden aan misofonie. Grieks voor: haat van geluid. 'We zijn nu een paar jaar verder en behandelden al meer dan duizend mensen.'

Iedereen ergert zich toch wel eens aan iemand die smakt of zijn neus ophaalt?
'Dat is van een totaal andere orde dan waarvan deze mensen last hebben. De walging en woede die bij hen opkomt, vooral bij eetgeluiden, is zo groot dat ze hun leven moeten omgooien. Samen thuis eten met het gezin? Gaat niet meer, ze eten alleen op een kamer. Werken in een kantoortuin? Onmogelijk.'    ...

Dat is dus het criterium voor het al dan niet zijn van een "storing": beïnvloedt het je dagelijkse gedrag?
  Bij hoeveel procent van de bevolking is sprake van een stoornis?
'Die schattingen, gebaseerd op vragenlijsten, lopen behoorlijk uiteen. Maar aan drie procent van de bevolking kom je al snel.'

Een gebruikelijk percentage.
    En met het moderne hulpmiddel:
  U onderzocht misofonie met de hersenscanner. Welke inzichten leverde dat op?
'We keken onder meer naar de gehoorschors, die geluiden verwerkt, en naar de insula, een hersengebied dat belangrijk is bij het richten van je aandacht en betrokken is bij het voelen van walging. Vergeleken met een controlegroep zijn beide gebieden bij mensen met misofonie een stuk actiever wanneer ze kijken naar filmpjes van mensen die wortels eten of andere eetgeluiden maken. Dan kun je denken: misschien zijn deze mensen sowieso gevoeliger. Maar dat bleek niet zo te zijn. Bij bijvoorbeeld gruwelijke beelden uit de film American History X zagen we bij mensen met misofonie geen opvallende verschillen in de hersenactiviteit vergeleken met de controlegroep. Een aanwijzing dat er bij mensen met misofonie echt iets bijzonders aan de hand is bij het verwerken van bepaalde geluiden.'

Glashelder: het proces zit niet in de uitwerking richting emoties, maar richting eerste verwerking van geluidsimpulsen, oftewel in de hersenstam . Vermoedelijk: een te sterke verbinding tussen gehoorskernen en die van acetylcholine: de ponto-pendicular nucleus en omgeving.

Hier is de gebruikelijke term voor het effect van acetylcholine (De Volkskrant, 21-10-2019, door Renske Marseille):
  Gruwelfoto's van roken overtuigen via walging

Om mensen van het roken af te helpen, wordt grof geschut ingezet. Foto's van zwarte longen of mannen aan een AED hebben wel degelijk effect, ontdekte communicatie-wetenschapper Joëlle Ooms.

Geblakerde longen, bloederige gezwellen, verrotte tanden. Het zijn bekende voorbeelden van angstaanjagende foto's op sigarettenpakjes, die mensen van het roken af moeten helpen. Tussen die gruwelijke foto's zitten soms ook afbeeldingen met een mini-verhaal: een treurend echtpaar bij een wit grafkistje, een naakte man die in foetushouding in zijn bed ligt. Communicatiewetenschapper Joëlle Ooms promoveerde onlangs bij de Rijksuniversiteit Groningen op 'narrative fear appeals': de combinatie van angstaanjagende boodschappen en verhalen.    ...

Welke beelden werken nou beter om te waarschuwen voor roken: die gruwelijke foto's of de mini-verhalen?
'Beide soorten hebben dezelfde mate van overtuigingskracht, alleen werken ze op een andere manier. De verhalende waarschuwingen, zoals een man en vrouw die zitten te huilen bij de gynaecoloog, bleken verdrietige emoties te ontlokken. Mensen identificeren zich met de hoofdpersoon en kunnen zich in de verhalen inleven, die daardoor meer in hun hoofd blijven zitten. Bij de gruwelijke afbeeldingen, zoals die van een rottend gebit, wordt de emotie walging opgeroepen. Ook dat kan mensen overtuigen: omdat mensen een negatieve emotie ervaren, willen ze daar iets aan doen en zijn ze geneigd om hun gedrag aan te passen.'

Walging. Oorspronkelijk voornamelijk geassocieerd met veodsel, wat mogelijk door ook de eerste toepassing is, want smaak is uiterst primitief als waarnemingsorgaan, in feite zijnde een test op chemische eigenschappen.



8 apr.2018