Uit: De Volkskrant, 22-10-2005, door Wim Bossema

Over: Heeft de multiculturele samenleving nog toekomst? | Door: Rinaldo Walcott en Tariq Modood | Waar: De Balie, en tijdschrift Eutopia

Niet te veel, maar te weinig multiculti voedt moslimterreur

Heeft de multiculturele samenleving nog toekomst?

Tussentitel: 'Immigranten als nette hotelgasten: dát is geen integratie'

'Alleen een Canadees kan beweren dat er geen nationalisme bestaat in Canada, my goodness!' roept de Britse socioloog Tariq Modood (met roots in Azië) uit. Slachtoffer van zijn milde hoon is Rinaldo Walcott, docent culturele studies aan de universiteit van Toronto (met roots in de Cariben). Twee 'nieuwe westerlingen' die kibbelen over Canadees nationalisme: is dat geen teken dat het multiculturalisme nog bestaat?
    Of de multiculturele samenleving in het Westen nog een toekomst heeft, is de vraag op de debatavond in de Balie (Amsterdam), mede georganiseerd door Forum, het Instituut voor multiculturele ontwikkeling (een doelstelling die in Nederland behoorlijk uit de gratie is). Canada is een voorbeeld hoe een multiculturele natie gestalte krijgt; Groot-Brittannië is na de aanslagen van juli in Londen een gevalsstudie voor multiculti in crisis.
    Walcott had gezegd: 'Canada komt het dichtst bij een niet-nationalistische natie, een postmoderne samenleving.' Canada is namelijk sinds 1988 officieel een multiculturele staat, per wet, na een discussie die in 1972 was begonnen. Volgens Walcott behoort multiculturalisme zodoende tot de 'nationale psyche' van de Canadezen: ze zijn er trots op, ze vinden het iets dat hen onderscheidt van andere naties.
    Wel is er ook in Canada beroering ontstaan over dat 'multiculturele idee', zegt hij, vooral ook door de moord op Theo van Gogh in Amsterdam, op 2 november precies een jaar geleden. Dat debat is goed, vindt hij, maar: 'er bestaan alléén maar multiculturele samenlevingen'. Culturen en identiteiten veranderen de hele tijd, van minderheden én van de meerderheid, dat kan Walcott niet genoeg beklemtonen.
    Jammer dat de sharia niet is ingevoerd in Ontario, vindt hij; een veeg teken van de recente aarzelingen bij het multiculturele model. 'Een gemiste kans. Er was heel weinig ruimte voor debat.' De discussie werd volgens hem gekaapt door fundamentalistische moslims aan de ene kant en aan de andere anti-islamitische groeperingen en feministen, die de sharia als een bedreiging voor vrouwen zien. Dat mag zo zijn, maar de sharia kan ook veranderen, zegt Walcott. Hij had graag gezien of er een 'Canadese sharia' zou ontstaan met 'rechters die volgens twee systemen zijn opgeleid'.   ...
    Modood verzet zich hevig tegen het idee van een verdwijnende nationale (Canadese of Britse) identiteit, ten gunste van allerlei identiteiten die lustig door elkaar heen spelen. Hij pleit voor een 'multiculturele Britsheid', en het liefst militant gebracht als tegenwicht voor de enorme emotionele aantrekkingskracht van de jihadi's, de radicale moslimjongeren die hun Groot-Brittannië als vijand zien.
    Hij schreef daarover een boek, dat in het voorjaar uitkwam, waarin hij vol optimisme het Britse model aanprees. Een hoofdstuk van dat boek, Multicultural Politics: Racism, Etnicity and Muslims in Britain, staat vertaald in het jongste nummer van het tijdschrift Eutopia (daarin ook een helder overzichtsartikel over Canada van Karim Karim). Op de site opendemocracy.net schreef Modood onlangs in een artikel dat sommigen hem na de bommen van juli wel een dwaas zullen vinden. Maar, schrijft hij, dat die jonge Britse moslims tot hun terreurdaden kwamen, wordt ten onrechte toegeschreven aan een doorgeslagen multiculturele samenleving - juist door linkse liberalen. Modood ziet de aanslagen eerder als teken dat er nog steeds te wéinig multiculti is.
    In de Balie zegt hij: 'Integratie betekent dat je deel wordt van een samenleving, niet apart staat. Het zou tweerichtingsverkeer moeten zijn, de samenleving én de immigranten moeten zich aan elkaar aanpassen. Migranten moeten het gevoel hebben erbij te horen.' Ze moeten niet alleen maar met rust worden gelaten, maar kunnen bijdragen aan een veranderende Britse identiteit.
    Het grootste obstakel is nu dat de blanke Britten daar niet voor voelen, zegt hij. Die hebben zoiets van: nou ja, Aziaat, je hoort wel in Londen, maar je bent natuurlijk niet een échte Brit. 'Van migranten wordt verwacht dat ze zich als nette hotelgasten gedragen, in de heersende opvatting over integratie. Dat is een onredelijke eis, zeker voor de tweede en derde generatie immigranten.'   ...

Red.:   Vertaald van nette en omfloerste woorden naar de harde essnetie: als jullie niet meer multiculti worden, dat wil zeggen: je meer aan ons aanpassen, branden wij jullie samenleving plat!


Terug naar Allochtonendebat 2006  , Allochtonen overzicht  , of naar site home .