Bronnen bij Juristen, competenties: zaak Louwes

Over de meeste van zaken die behandeld zijn onder Competentie, redenaties  zijn zeer druk bediscussieerd. En die rond Ernest Louwes spant daarin mogelijk wel de top, gezien de lengte van de procedure, en vooral de inbreng van opiniepeiler Maurice de Hond. Juridisch gezien is het ook een van de meest simpele, aangezien er één ding volkomen onomstreden is in deze zaak: er bestaat meer dan voldoende twijfel aan de schuld van Louwes om het middels argumenten van "met redelijke zekerheid" noodzakelijk voor een moordveroordeling onmiddellijk tot vrijspraak te besluiten.
 
Toch is het maatschappelijk interessant, in verband met de beoordeling van het functioneren van de juristerij, dat blijkt dat Louwes ook feitelijk onschuldig is (de Volkskrant, 06-07-2011, van verslaggeefster Wil Thijssen):

  Boek Deventer Moordzaak pleit Louwes vrij

Hij is niet de eerste de beste. Ton Derksen, emeritus hoogleraar wetenschapsfilosofie, schreef in 2006 een boek over de zaak-Lucia de Berk, de vrouw die was veroordeeld tot levenslang voor zeven moorden en drie pogingen daartoe. Mede op basis van Derksens boek kwam ze vrij. Haar zaak ging de geschiedenis in als een van de grootste gerechtelijke dwalingen in Nederland.
    Opnieuw heeft Derksen een boek gepubliceerd, dit keer over de Deventer Moordzaak. Conclusie: Ernest Louwes is onschuldig.
    Louwes werd eind 1999 opgepakt voor de moord op de vermogende weduwe Jacqueline Wittenberg, van wie hij financieel adviseur was. Hij werd in hoger beroep veroordeeld tot twaalf jaar cel. De zaak werd in 2003 heropend wegens ondeugdelijk bewijs, maar het gerechtshof handhaafde het vonnis op basis van nieuw dna-bewijsmateriaal. Louwes, die in 2009 vrijkwam nadat hij zijn straf had uitgezeten, heeft altijd volgehouden dat hij onschuldig is, en oogstte daarbij medestanders. Eén van hen, de opiniepeiler Maurice de Hond, voerde een juridische strijd om Louwes vrij te krijgen en wees met de beschuldigende vinger naar een vriend van de vermoorde weduwe, die in de media als 'klusjesman' werd bestempeld. De Hond werd in 2007 veroordeeld tot het betalen van 45 duizend euro aan deze man wegens smaad.
    In zijn boek Leugens over Louwes, dat dinsdag werd gepubliceerd, beweert Derksen 33 leugens in het strafdossier van de Deventer moordzaak te hebben gevonden, waarvan 23 gemaakt door OM-vertegenwoordigers en 10 door getuige-deskundigen. 'En bij Louwes nul, dus dat is 33-0', schrijft hij.   ...

Een bijzonder harde beschuldiging. Als dit aangetoond kan worden, dienen de betrokkenen voor de rechtbank te worden gesleept. een speciale rechtbank ingericht met gewone burgers, want juristen gaan deze zaak natuurlijk niet aanpakken, en indien aangepakt, komen de daders eraf met een taakstrafje.
    Een enkele van de leugens:
  ...     Zo zei Louwes destijds - 'terloops', aldus Derksen - dat hij bij Harderwijk in de file stond kort voor het tijdstip van de moord in Deventer. Die opmerking werd door het OM weggezet als een leugen om zich vrij te pleiten. Op basis van nieuwe verkeersintensiteitsgegevens, informatie van Rijkswaterstaat, een logboek van wegwerkers plus het telefoongesprek dat Louwes voerde, constateert Derksen dat de veroordeelde de waarheid sprak. ...

Het kenmerk van de alfa: je controleert niet de werkelijkheid, maar vertelt er verhalen over die overeenkomen met jouw beeld van de werkelijkheid.
  Verder beweert de auteur dat het dna-materiaal dat onder de nagels van de weduwe is gevonden, er 'zeer waarschijnlijk door alledaagse handelingen in plaats van geweld' is gekomen, omdat het om minieme hoeveelheden gaat. 'Bovendien zat het meeste niet onder, maar op haar nagels.' Derksen haalt nieuw onderzoek aan waaruit blijkt dat een aanraking of speeksel van Louwes, die de weduwe die dag had bezocht, het dna-materiaal verklaart. Op basis van dit dna is Louwes veroordeeld. ...

Iets dat iedereen met ook maar enige interesse in dit soort bewijsvoering allang wist.

Ruim een decennium later staan er inmiddels een handvol artikelen in het archief met allemaal ongeveer hetzelfde betoog: Louwes in vermoedelijk onschuldig en kan in ieder geval op geen enkele manier schuldig bevonden worden aangezien de twijfels drie en meer keer zo groot zijn als de "zekerheden".
    We kunnen ze laten staan want in 2023 doet men het nog eens dunnetjes over (de Volkskrant, 30-08-2023, door Will Thijssen):
  Advies Hoge Raad: Deventer moordzaak hoeft niet te worden herzien

...    De Deventer moordzaak is een van de langstlopende en meest omstreden Nederlandse strafprocessen. Na vrijspraak in 2000 werd fiscaal jurist Ernest Louwes, die zelf altijd heeft ontkend, in hoger beroep veroordeeld tot 12 jaar cel voor de moord op zijn cliënt Jacqueline Wittenberg in 1999. Dit proces moest worden overgedaan toen bleek dat rechercheurs hadden gefraudeerd met processen-verbaal en de geurhondenproef.
    In 2004 werd Louwes opnieuw veroordeeld: volgens het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) was zijn dna door geweld op de blouse van Wittenberg terechtgekomen. Bovendien had zijn mobiele telefoon kort voor de moord een telefoonmast aangestraald in Deventer, waar het slachtoffer dood in haar woning werd gevonden.    ...

Dat dat er nog steeds staat ...
    Verbijsterend ...
    Zelfs als het juist zou zijn, zegt het helemaal absoluut niets. Er waren ongetwijfeld enkele duizenden mensen die zich binnen dezelfde afstand van het plaats delict bevonden.
  ...    De afwijzing van het herzieningsverzoek is opmerkelijk, omdat het coldcaseteam van de politie vorig jaar, in opdracht van Aben, een rapport uitbracht waaruit bleek dat ontlastend bewijs destijds door de recherche is achtergehouden, rechercheurs aan tunnelvisie leden en de bloes met het dna 'weinig bewijswaarde' heeft.
    Volgens Louwes reed hij ten tijde van de moord op de A28. TNO en de TU Delft hebben dit onderzocht en concluderen dat het niet onmogelijk is dat Louwes' telefoon een mast in Deventer aanstraalde terwijl hij op de A28 reed, maar achten die kans klein: 5 procent.
    De advocaat-generaal stelt dat die conclusie 'voldoende steun geeft aan het oordeel van het hof dat het niet aannemelijk is dat Louwes zich op 23 september 1999 om 20.36 uur op de A28 bevond'. ...

Oftewe: omdat absoluut bewijs van onschuld ontbreekt, is Louwes schuldig.
    Wie dat opschrijft, is geestelijk gestoord.
  ...    Tot de veroordeling droeg ook bij dat dna van Louwes op de bloes en onder de nagels van het slachtoffer is gevonden. Volgens zijn advocaten kan dat daar ook via vriendschappelijk contact terecht zijn gekomen. Maar een nieuw NFI-rapport stelt dat de dna-sporen 'veel meer wijzen in de richting van de mogelijkheid dat Louwes zelf geweld heeft uitgeoefend, dan in de richting van de mogelijkheid dat hij haar alleen maar 's ochtends kort heeft opgezocht voor een zakelijke kwestie'.    ...

Dat is geen nieuw maar een heel oud rapport dat slechts één doel heeft: het incompetente behandelen van een bewijsstuk te verdoezelen.
  ...    Deze nieuwe NFI-rapportage zou volgens Aben 'zelfs als nieuw bewijs voor een veroordeling kunnen worden gebruikt'. ...

De man is geestelijk gestoord.
  ...    Het feit dat het coldcaseteam stelt dat de bloes van het slachtoffer weinig bewijswaarde heeft omdat de politie er niet goed mee is omgegaan, waardoor er risico's zijn ontstaan op zogeheten onterechte vermeerdering van dna-sporen, betekent volgens de advocaat-generaal nog niet 'dat die risico's zich ook daadwerkelijk hebben gemanifesteerd'.    ...

Nee, maar er is dus een redelijke kans dat het wel is gebeurd en voor een veroordeling is "redelijke zekerheid" noodzakelijk en die is er dus absoluut en helemaal niet.
    De man is geestelijk gestoord.
  ...    Louwes' advocaat Geert-Jan Knoops is 'verbaasd' over Abens conclusie. Volgens hem heeft het coldcaseteam 'overtuigend, met foto's en al' aangetoond dat bloedsporen op de bloes op de plaats delict er anders uitzien dan op foto's van de bloes in het mortuarium en bij het NFI. 'Als blijkt dat die sporen veranderd en dus niet authentiek zijn, kun je toch niet gaan speculeren over de veelheid en oorzaak ervan?'

    De man is geestelijk gestoord.
    Dat 'ie zo functioneert en kan blijven functioneren bewijst dat het hele instituut geestelijk gestoord is.

Aanvulling (de Volkskrant, 07-09-2023, door Hans Dooremalen, wetenschapsfilosoof aan de Universiteit Tilburg, en Herman de Regt, wetenschapsfilosoof aan de Universiteit Tilburg):
  De Deventer moordzaak moet wel degelijk worden herzien.

Want de veroordeling van Ernst Louwes berust op redeneerfouten

...    Het gerechtshof in Den Bosch veroordeelde Louwes op 9 februari 2004 voor moord, mede op basis van het feit dat zijn mobieltje een gsm-basisstation in Deventer had aangestraald. Louwes zei op de A28 tussen Harderwijk en 't Harde te zijn geweest, maar het hof oordeelde 'dat het feit dat dit gesprek is gevoerd via basisstation 14501 te Deventer er op duidt dat de verdachte op het genoemde tijdstip (20:36 uur) in of nabij Deventer was' (Arrest 09-02-04, sectie 2.3.16).

Inmiddels is uit een rapport van TNO/TU Delft gebleken dat het wel degelijk mogelijk is dat een mobiele telefoon contact maakte met dat basisstation vanaf de A28. Die kans was zo'n 5 procent (1 op 20). Dat is ook wat Aben accepteert, maar hij adviseert geen herziening van de zaak.

Advocaat-generaal Aben haalt er een andere waarschijnlijkheid bij die eveneens uit dat TNO/TU Delft rapport komt, maar feitelijk irrelevant is. Als iemand in Deventer is (in 1999) en mobiel belt, dan is de kans 90 procent dat die contact maakt met dat basisstation. Daaruit concludeert Aben dat het scenario waarbij Louwes in (de buurt van) Deventer was (om de weduwe te vermoorden) 18 keer meer steun krijgt (namelijk 90 gedeeld door 5) dan het scenario waarbij hij op de A28 was (en niets met de moord te maken heeft). Maar dat is een kapitale en vals klinkende redeneerfout.

Die 90 procent zegt namelijk helemaal niets over of iemand in Deventer ís. Die 90 procent zegt alleen dat van elke 100 mensen die in Deventer mobiel bellen (in 1999) er 90 zijn die het basisstation aanstralen. Kun je ook ver buiten Deventer dat basisstation aanstralen? Ja, bijvoorbeeld vanaf de A28.

Het hof meende dat Louwes onmogelijk op de A28 kon zijn geweest, maar die kans blijkt inmiddels heel reëel. Van elke 20 mensen die vanaf de A28 naar Deventer bellen, straalt 1 persoon dat ene basisstation 14501 in Deventer aan. Dat is wat Louwes deed. Hij was niet in Deventer en heeft niets te maken met de moord.

Ton Derksen geeft nog veel meer redenen voor herziening in zijn recente boek De Deventer Karaktermoord (2023, Uitgeverij Noordboek). Zo verklaart hij ook op overtuigende wijze de aanwezigheid van minuscule biologische sporen van de onschuldige Louwes op de blouse en onder de nagels van mevrouw Wittenberg.

Zou de rechtbank die destijds de Deventer moordzaak beoordeelde, met alles wat we nu inmiddels weten, tot eenzelfde oordeel komen? Nee. Ons advies aan de Hoge Raad is dan ook om niet af te gaan op Abens advies dat het recht vermaalt in de systemische raderen van justitie, maar op alles wat we inmiddels hebben ontdekt in deze zaak. Sapere aude! (Durf te denken!)

Hoogstvermoedelijk zal dat geen resultaat hebben. Want de emoties gaan voor de redenaties, ook bij juristen.


Naar Menswetenschappen, alfa's , of site home .

8 dec.2011