Algemene semantiek | Toepassingen: termen, contradicties (oxymorons)
Een van de meer opvallende vormen van taalkundige uitingsvormen zijn die
uitingsvormen die conflicterende zaken weerspiegelen. Dat kunnen interne
geestelijke, psychologische, tegenstellingen zijn, of maatschappelijke, tegenstellingen in de interacties met andere mensen.
Meestal is het één gekoppeld aan het ander, waarbij beide als oorzaak kunnen
optreden. Indien onbewust gedaan, is het natuurlijk een denkfout
.
Ook dit verschijnsel komt weer in diverse gradaties, waarbij de sterkste de
tegenstelling binnen een enkel woord of term of woordcombinatie is. Dit is
bekend als een oxymoron
(Wikipedia), waarvan er onschuldige varianten bestaan, zoals "kleine reus",
die dan tot de retorica behoren, maar de overgrote meerderheid der
toepassingen heeft als doel allerlei vormen van meningsbeïnvloeding, en
vallen in het bereik van lopende van retorische trucs
via misleiding tot propaganda.
Hieronder een aantal voorbeelden afkomstig
van een discussie op het internet die ging over het geven van koranlessen op
de openbare school, wat werd verdedigd met het argument dat het daar op een
verantwoorde manier kon gebeuren, in tegenstelling tot in een moskee -
reageerder "Mens" maakte als antwoord het volgende lijstje op
:
In al deze gevallen probeert men door de combinatie van termen iets dat
slecht is of slecht gaat beter voor te stellen dan het is, door het met iets
positiefs te koppelen, waar die koppeling in diverse mate irreëel is.
"Onderhoudsvrije tuin" en "klimaatneutrale verbranding" zijn regelrechte
tegenstellingen, en "schone oorlog" is dat virtueel. " Eerlijke politiek"
zou natuurlijk mogelijk kunnen zijn, maar de praktijk is meestal anders, net
als "gezonde snack".
Maar waar deze methodiek het meest gebruikt wordt, en ook als meer
succesvol, is in de verdediging van ideologie. Daarvan is "multiculturele
samenleving"
 het archetypische voorbeeld. Multiculturalisme is een ideologie die stelt dat
alle vormen van vermenging van culturen positief uitwerken. Terwijl gezond
verstand al zegt en de praktijk al vele malen heeft uitgewezen dat de kans op een
positieve uitkomst sterke afhangt van ten eerste de verschillen, en ten tweede
van het niveau van de verschillen. Een achtergebleven cultuur als van de Papoea's
of de Nukak mengt niet succesvol met de moderne cultuur - de uitkomst is,
bij echte menging, ondergang voor de onderliggende cultuur, zoals het lot
van de Amerikaanse Indianen, Australische Aboriginals en Nieuw-Zeelandse
Maori bewijst. Voor de groepen allochtone immigranten in Nederland geldt
ongeveer hetzelfde: een samenleven met een moderne maatschappij met behoud
van achterlijke culturele gewoontes is niet mogelijk. Omdat dit voor de
ideologische voorstanders van migratie een onmogelijke conclusie is, hebben
ze de samentrekking van twee conflicterende begrippen bedacht: de
multiculturele samenleving.
De multiculturele samenleving kan gezien worden als de erfopvolger van een
andere ideologie: die van "De Gelijkheid der Culturen", waarvan één van de
proponenten de antropoloog en filosoof Claude Lévi-Strauss
is. Van hem is
een bijpassend en soortgelijk oxymoron: "De rationaliteit van het wilde
denken".
Andere nagekomen voorbeelden
:
Naar Mengwoorden
, of site home
 .
|
